سکانس دارالمجانین در قسمت سوم سووشون؛ خلاقیت تصویری یا زیاده روی کارگردان؟ + ویدیو

اختصاصی سلام سینما - پارسا کمالی : قسمت سوم سریال سووشون، به کارگردانی نرگس آبیار، یکی از بحث‌برانگیزترین اپیزودهای این اقتباس تلویزیونی است. جایی که مخاطب با صحنه‌ای طولانی از دارالمجانین روبه‌رو می‌شود؛ بخشی که از دقیقه 14 تا حدود 24:20 ادامه دارد و نکته جالب آن‌جاست که حتی یک خط از این سکانس در متن اصلی رمان سیمین دانشور وجود ندارد.

در حالی که صفحات 31 تا 36 رمان تنها روایتگر حاشیه‌ای از این بازدید زری هستند، آبیار تصمیم گرفته فضای دارالمجانین را به‌طور کامل بازسازی و گسترش دهد. بسیاری از مخاطبان و منتقدان این انتخاب را نشانه‌ای از درک نادرست او از مفهوم اقتباس می‌دانند؛ آن‌ها معتقدند سریال باید به متن وفادار بماند و نه به برداشت‌های فرامتنی. اما در سوی دیگر، گروهی نیز از این گسترش تصویری دفاع می‌کنند. از نگاه آن‌ها، آبیار با نگاهی خلاقانه، فرصت پرداخت بصری به لایه‌های ناگفته رمان را غنیمت شمرده است.

در عین حال که آبیار اقتباسی نعل‌به‌نعل از سووشون ارائه داده، تلاش کرده در برخی لحظات از رمان فراتر برود و افزوده‌هایی تصویری و مفهومی داشته باشد؛ صحنه‌ای مثل دارالمجانین یا انیمیشن‌هایی که در ابتدای هر قسمت و گاه در میان داستان ظاهر می‌شوند، گواه این مدعا هستند. این افزوده‌ها نه تنها به فضای ذهنی شخصیت‌ها عمق می‌دهند، بلکه تجربه‌ای بصری متفاوت برای بیننده خلق می‌کنند؛ هرچند گاهی ممکن است باعث افت ریتم روایت شوند.

به طور خاص در قسمت سوم، ریتم کند و فضای استعاری دارالمجانین، اگرچه از نظر زیبایی‌شناختی قابل تأمل است، می‌تواند برای برخی مخاطبان خسته‌کننده یا زائد به نظر برسد. 

البته باید در نظر داشت که تنها سه قسمت از سریال پخش شده و هنوز برای قضاوت نهایی زود است. با این حال، همین سه قسمت کافی بوده تا دو جریان کاملاً متفاوت در مواجهه با اقتباس آبیار شکل بگیرد: موافقان وفاداری خلاقانه در برابر منتقدان فاصله‌گیری از متن اصلی.