شورای صنفی نمایش در بن بست اختلافات صنفی
وضعیت این روزهای سینمای ایران را می‌توان مصداق کامل «بی‌تکلیفی» دانست؛ سینمایی که نه‌تنها فروش قابل قبولی ندارد، بلکه در حوزه سیاست‌گذاری اکران هم با چالش‌های جدی روبه‌روست. ابهام در زمان و شیوه اکران فیلم‌ها، گلایه‌های مکرر سینماگران و فضای پرتنش میان صنوف سینمایی، همه نشان‌دهنده بحرانی عمیق در مدیریت و ساختار شورای صنفی نمایش است.
در تازه‌ترین تحول، انجمن صنفی تهیه‌کننده ـ کارگردان‌های سینمای ایران بیانیه‌ای تند علیه کانون کارگردانان منتشر کرده است. این بیانیه واکنشی به نامه هفته گذشته کانون کارگردانان خطاب به مدیرعامل خانه سینما، محمدمهدی عسگرپور بود؛ نامه‌ای که در آن، کانون کارگردانان از «رفتار غیرقانونی و جانبدارانه» در فرآیند انتخابات شورای صنفی نمایش انتقاد کرده و خواستار تغییر محل برگزاری جلسات شورا به خانه سینما شده بود. آنها همچنین اعلام کرده‌اند تا زمانی که این روند اصلاح نشود، نماینده‌ای به شورا نخواهند فرستاد.
در مقابل، انجمن تهیه‌کننده ـ کارگردان‌ها، این موضع‌گیری را ناشی از جاه‌طلبی اقلیتی دانسته که به‌زعم آنان در پی تسلط کامل بر ساختار سینما هستند. در بیانیه این انجمن، مواضع کانون «تضعیف‌کننده اعتبار صنف» و «توهین‌آمیز» توصیف شده است. همچنین تأکید شده که پیگیری یک کرسی در شورایی که نقش آن تنظیم روابط سینماداران، تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان است، نباید بهانه‌ای برای حذف سایر صنوف باشد.
ریشه این اختلافات به پایان دوره قبلی شورای صنفی نمایش در اواخر فروردین ماه بازمی‌گردد. از آن زمان، با وجود وعده رئیس سازمان سینمایی برای معرفی سریع اعضای جدید، شورا جلسات خود را به تعویق انداخته و هیچ خبر مشخصی از مصوبات یا تعیین دبیر شورا منتشر نشده است.
این بلاتکلیفی باعث اعتراض سینماگرانی نظیر اکتای براهنی، کارگردان فیلم «پیرپسر» نیز شد. او در هشتم خردادماه با انتشار یادداشتی در اینستاگرام، نسبت به سردرگمی اکران فیلمش در نبود تصمیم‌گیری شورای صنفی، اعتراض کرد.
سرانجام در دهم تیرماه، نخستین جلسه شورای جدید برگزار شد، اما نه تنها از محتوای آن خبری منتشر نشد، بلکه اختلافات داخلی نیز شدت گرفت. بخشی از تنش‌ها به موضوع تعیین دبیر شورا و تصویب نظام‌نامه جدید اکران بازمی‌گردد. شنیده‌ها حاکی است صنف تهیه‌کنندگان خواهان افزایش نمایندگان خود در شورا به دو نفر شده‌اند؛ درخواستی که با مخالفت انجمن سینماداران مواجه شده. آنها معتقدند با این اقدام، تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان که منافع مشترکی دارند، قدرت بیشتری نسبت به سینماداران خواهند داشت.
در چنین شرایطی، شورای صنفی نمایش بیش از آنکه نهادی فعال و تصمیم‌گیر باشد، به عرصه‌ای برای تقابل صنفی بدل شده است. در حالی‌که این شورا باید با عدالت در اکران، شفافیت در سیاست‌گذاری و نظارت حرفه‌ای به بهبود وضعیت سینما کمک کند، امروز خود به یکی از عوامل بحران بدل شده است. اختلافات صنفی، بی‌اعتمادی متقابل، و سایه دخالت‌های بیرونی، جایگزین همکاری و هم‌افزایی شده‌اند.
تا زمانی که ساختار تصمیم‌گیری در شورای صنفی نمایش بازنگری نشود و سازوکارهای شفاف، عادلانه و دموکراتیک جایگزین تعاملات پشت‌پرده نشوند، چشم‌انداز روشنی برای مدیریت مؤثر بر چرخه اکران سینمای ایران نمی‌توان متصور شد.