از بیچارگان تا بوگونیا؛ راهنمایی برای دنیای عجیب یورگوس لانتیموس

ترجمه اختصاصی سلام سینما – نگار رعنایی: یورگوس لانتیموس بدون شک یکی از عجیب‌ترین کارگردانان زنده سینما است. فیلم‌های او هیچ‌گاه به سبک‌های متعارف نزدیک نمی‌شوند و همواره به مضامین غیرواقعی، سورئال و گاهی گیج‌کننده از ماهیت انسانی می‌پردازند. در کنار این، فیلم‌های لانتیموس جوایز اسکاری متعددی کسب کرده‌اند و همین امر او را به یک چهره غیرقابل چشم‌پوشی تبدیل کرده است.

بیشتر بخوانید:

از آتن تا ونیز | بررسی کارنامه یورگس لانتیموس

فیلم جدید او، «بوگونیا» (Bugonia)، امسال اکران می‌شود. این اثر بازسازی فیلم محبوب کره‌ای درباره ربودن یک موجود مشکوک به بیگانه است. شاید داستان به نظر بسیار عجیب بیاید، اما با سبک معمول لانتیموس هماهنگی دارد و بازیگرانی همچون اِما استون و جسی پلمونس در آن ایفای نقش کرده‌اند.

کمدی سورئال

لانتیموس که در یونان بزرگ شده، با فیلم‌های هنری تجربی خود بخشی از «موج عجیب یونان» در دهه ۲۰۰۰ بود. آثار اولیه او مانند (My Best Friend) و (Kinetta) به بررسی موضوعاتی همچون خشونت و روابط جنسی در بستر طرح‌های پیچیده پرداختند و با طنزی تاریک به نقد جنبه‌های افسرده‌کننده جامعه می‌پرداختند.

او با فیلم روانشناسانه کمدی (Dogtooth) در سال ۲۰۰۹ به شهرت رسید؛ فیلمی درباره خانواده‌ای منزوی که با بزرگسالی دست و پنجه نرم می‌کند. این اثر در جشنواره کن جایزه Prix Un Certain Regard را برد و برای جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان نامزد شد. پس از آن، لانتیموس به ساخت فیلم‌های یونانی بیشتری پرداخت و هم‌زمان هدفش ورود به سینمای انگلیسی‌زبان بود.

از یونانی به انگلیسی

بیشتر مخاطبان انگلیسی‌زبان لانتیموس را با نخستین فیلم انگلیسی‌زبان او، (The Lobster) محصول 2015 شناختند. در این اثر دیستوپیایی، کالین فارل نقش مردی را بازی می‌کند که پس از طلاق مجبور است ظرف ۴۵ روز شریک جدیدی پیدا کند؛ در غیر این صورت به حیوانی تبدیل خواهد شد. فیلم با بازی‌های درخشان و فیلمنامه‌ای خلاقانه توجه منتقدان و مخاطبان را جلب کرد و نامزد اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال شد.

پرستیژ کارگردانانه

پس از (The Lobster)، لانتیموس به ژانرهای مختلف پرداخت. (The Killing of a Sacred Deer) در سال 2017 با تلفیق ترس روانشناختی و عناصر سورئال، موفق شد در کن جایزه بهترین فیلمنامه را کسب کند. سپس با (The Favourite) به تاریخ و قصه‌های سلطنتی پرداخت و با بازی درخشان بازیگران مطرح، فیلمی غیرمتعارف و محبوب خلق کرد که نامزد چند جایزه اسکار شد.

با این حال، لانتیموس هرگز از پرداختن به مضامین عجیب و آشکار کوتاه نیامد. (Poor Things) محصول 2023 نمونه‌ای از این است که او چگونه با ترکیب خشونت، شهوت و طنز تاریک، آثار تاریخی را بازآفرینی می‌کند و باز هم موفق به کسب جوایز شد.

گروه بازیگران همیشگی

لانتیموس با اِما استون همکاری مستمری دارد و در آثار اخیرش مانند (Kinds of Kindness) نیز او و جسی پلمونس در نقش‌های مختلف حضور داشته‌اند. «بوگونیا» نیز سومین فیلم متوالی است که این گروه بازیگری را گرد هم می‌آورد.

با وجود سبک عجیب و سورئال، یورگوس لانتیموس هنوز یکی از جسورترین فیلمسازان معاصر است که می‌تواند با بازیگران بزرگ، صحنه‌های چشم‌نواز و داستان‌های غیرمنتظره، سینما را به چالش بکشد. از آثار او می‌توان انتظار داشت که همواره غیرمنتظره و جذاب باشند.