بازخوانی محله‌ای تاریخی در مستند اهالی خیابان یک‌طرفه
مهدی باقری دو مستند درباره تهران ساخته که اولی به خیابان سی تیر و نقش حیاتی آن در دهه بیست و سی شمسی می‌پردازد و دیگری با نام «در جستجوی خانه خورشید» عاشقانه ای است که در دل آن بخش دیگری از تهران دوره قاجار معرفی و بررسی می‌شود.
«اهالی خیابان یک طرفه» ظاهرا داستان خیابان قوام السلطنه (سی تیر) است، اما رویکرد مهدی باقری در معرفی این مکان مهم، توجه به ساکنان آن است، قصه خیابان از زبان مردمی روایت می شودکه امروز یا دیروز در این خیابان ساکن بوده یا کسب و کاری در آن داشته اند. از میان جملات با احساس و پرشور این مردم، به راز و رمزها و مختصات زندگی در تهران در دوره های مختلف پی می بریم، ابعاد تهرانِ آن روزها و تنوع مذهبی و قومی آن را درک می کنیم و حتی حال و هوای خیابان، مغازه‌ها، روابط جوان ها و همسایه ها را متوجه می شویم.
باقری ترکیب جالبی مقابل دوربینش آورده از لوون هفتوان که آن روزها به شهرت نرسیده بود، و چقدر مقابل دوربین راحت و دوست داشتنی است، خانم شیرینی فروش و آقای مترجم، تجمعی از ارامنه که شاید کمتر فرصت این را داشته اند تا در فیلمی درباره شان صحبت شود، یا همزیستی مسالمت آمیزشان در قلب تهران با مسلمانان به تصویر کشیده شود، فیلم «اهالی خیابان یک طرفه» همه این ویژگی ها و امتیازها را به نمایش می‌گذارد. وجود مدرسه ارامنه و زرتشتیان، همسایگی کنیسه و کلیسا و معاشرت مردم از هر طبقه و مذهب در خیابان سی تیر، جذاب و یک برگ برنده تاریخی است، گویی در یک چهارراه تاریخی، محله‌ای به دور از حب و بغض، سربرآورده که در آن موسیقی، کتاب، قهوه، عبادت و فرهنگ، هم‌خانه اند.
فیلم مهدی باقری، از نظر موسیقی، متنوع و گوشنواز است، نغمه‌ها و آواهایی به زبان ارمنی، ایتالیایی و انگلیسی، فضای فیلم را می‌سازند، دوربین جستجوگر و کشف کننده است و تا پایان، تماشاگر را با خود همراه می‌کند، بخشی از این سفر و جستجو، بر عهده فیلمساز است.
در پلان‌هایی مهدی باقری در ایستگاه اتوبوس نشسته یا در پلان آخر فیلم در اتاق فرمان نوازندگی پیانیست را تماشا می‌کند. گویی او هم بخشی از این جریان است، همچون تماشاگرش به شخصیت ها نزدیک شده و با آنها به عمق تاریخ می‌رود، اما این سفر نه از نگاه سیاستمداران و پادشاهان، که از نگاه مردمی به تصویر کشیده می‌شود که هر شهری با آنها خاطره انگیز و دوست داشتنی می‌شود.
تهرانِ زیبای فیلم مهدی باقری، در این روزها که سایه جنگ، میهنمان را تهدید می‌کند، دریغ برانگیز و رویایی است و فکر نمی‌کنم تماشاگری پس از دیدن این فیلم، دلش برای این شهر زیبای تاریخی، عشق‌های گمشده در کوچه هایش، خنده های دخترکان و زمزمه های پدران و مادرانش تنگ نشده باشد. «اهالی خیابان یک طرفه» یک فیلم شهری زنده و باطراوت است که تماشایش را به همه تهران دوستان توصیه می‌کنم.
«اهالی خیابان یک طرفه» در فیلیمو در دسترس است.
منبع : سینما اعتماد