فیلم «قهرمان»، به نویسندگی و کارگردانی اصغر فرهادی در سال ۱۴۰۰ منتشر شد. الکساندر ماله - گی و اصغر فرهادی تهیه‌کنندگی این فیلم را به عهده داشته‌اند. فیلم قهرمان برای نخستین‌بار در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۱ در جشنواره کن ۲۰۲۱ به نمایش در آمد و در آنجا مشترکاً با «کوپه شماره ۶» ساخته یوهو کاسمانن موفق به کسی جایزه بزرگ هیئت داوران از جشنوارة کن شد. این فیلم در ۲۹ مهرماه ۱۴۰۰ به‌عنوان نمایندة سینمای ایران برای رقابت در نود و چهارمین جوایز اسکار معرفی شد.
فیلم «قهرمان» در شهر زیبای شیراز فیلمبرداری شده است و موضوعی اجتماعی و تلخ را روایت میکند. امیر جدیدی بازیگر نقش اول فیلم است که در نقش رحیم بازی میکند، رحیم خطاط و نقاش است و از همسرش جدا شده و به‌خاطر بدهی به برادرزن سابقش، بهرام (با بازی محسن تابنده) به زندان افتاده است و فرزند رحیم به‌خاطر این ماجرا نزد خواهرش زندگی میکند. او در تکاپوی این است که از زندان بیرون‌آمده و زندگی تازه‌ای را به همراه پسرش و زنی که عاشقش شده شروع کند. فیلم «قهرمان» برخلاف فیلم‌های سابق اصغر فرهادی که به پایان باز و ناتمامشان معروف است، پایان بسته‌ای دارد.
بازی چشمگیر و تأثیرگذار امیر جدیدی در «قهرمان» یکی از مهم‌ترین نکات و امتیازهای این فیلم است. امیر جدیدی که قبل از ایفای نقش در این فیلم، به‌واسطة فیزیک و چهرة جذابش نقش مردان شیک و شمال شهری را ارائه می‌داد، با حضور در این فیلم ثابت کرد که تبحرش در بازیگری تنها به‌واسطه فیزیکش نیست و با فاصله‌گیری از تمام نقش‌هایی که تا کنون ارائه داده است، نقش مرد ساده، مهربان، عاشق‌پیشه و یک پدر را به‌خوبی ایفا میکند که به دنبال شرف و آبرویش است.
حواشی فیلم قهرمان:
در آبان ۱۴۰۰ یک ادعای جنجال‌برانگیز در میان هیاهوی نمایش فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی مطرح شد که واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت.
کارگردان یک فیلم مستند (دو سربرد، دو سر باخت) ، آزاده مسیح‌زاد مدعی شد که فیلم سینمایی قهرمان، با اثرپذیری جدی از مستند او ساخته شده است. مسیح زاده معتقد است که این مستند پژوهشی را در سال ۱۳۹۳ در ورکشاپ فیلمسازی مؤسسه فرهنگی هنری کارنامه ساخته و برای آن در سال ۱۳۹۷ جایزه ویژة هیئت داوران از هشتمین جشنواره شیراز را دریافت و منتخب بهترین پژوهش از شصتمین جشنواره همدان شده است.
بیانیه وکیل اصغر فرهادی:
پس از طرح این موضوع و جنجال‌هایی که پیرامون آن در فضای مجازی شکل‌گرفته بود، کاوه رضوانی راد، به توضیح درباره این ماجرا پرداخت و در یادداشتی نوشت: «پیش از هر سخنی، ذکر این نکته ضروری است که اینجانب در مقام وکیل پروژه سینمایی «قهرمان»، در سه ماه گذشته به دلیل رعایت احترام مقام معلم و شاگردی، از پاسخ رسانه‌ای به ادعاهای یکی از هنرجویان ورکشاپ آموزشی آقای اصغر فرهادی در سال ۹۲-۹۳ اجتناب نموده و گزارش خود را در این باره به خانه سینما ارائه کرده‌ام، اما اکنون که بیانیه انجمن مستندسازان، موجب رسانه‌ای شدن موضوع در سطح عمومی شده است، بیان توضیحات و جزئیات موضوع و انتشار اسنادی که ماهیت حقیقی روایت را آشکار می‌سازد ضروری است.
در سال ۹۲-۹۳ و در جریان برگزاری دوره آموزشی فیلمسازی مستند در مؤسسه کارنامه، آقای فرهادی طبق طرح درسی دوره‌شان، هنرجویان این دوره را به گروه‌های دو و یا سه‌نفره تقسیم کرده و سوژه‌ای را به‌عنوان ایدة مشترک همة گروه‌ها برای کار کلاسی تعیین می‌نمایند و قرار میشود هنرجویان تحت نظارت، مشاوره و راهنمایی ایشان در زمینه‌های تکنیکی و محتوایی با محوریت اشخاصی که پول و یا شی‌ء گران‌بهایی را یافته‌اند و با عودت آن به صاحب‌مال در جامعه شناخته شده و به‌عنوان قهرمان برجسته شده‌اند کار کنند.
سوژه‌هایی با این ایده مشترک، از اخبار روزنامه‌های سراسری یا برنامة تلویزیونی «ماه عسل» و یا شبکه‌ها و مطبوعات استانی گردآوری شده و در اختیار هنرجویان قرار می‌گیرد. با معرفی سوژه‌ها توسط آقای فرهادی، گروه‌های هنرجویان برای ضبط تصاویر به مناطق مختلف کشور عازم می‌شوند. در طول جلسات برگزاری این کلاس که نزدیک به یک سال به طول انجامیده، آقای فرهادی برای هنرجویان طرح، شکل اجرا و جهت مسیر هر سوژه‌ای را مشخص می‌نمایند.
از جمله سوژه‌های این دوره، شخصی است که در شیراز، زندانی مهریه بوده و با یافتن کیفی پر از پول و عودت آن به صاحب کیف، مورد تکریم قرار می‌گیرد. این اتفاق در سال ۹۱ رخ داده و به‌صورت گسترده در مطبوعات و رسانه‌های سراسری و محلی انعکاس داشته است، از جمله در گزارش تصویری مفصل شبکه استانی فارس و همچنین بخش حوادث روزنامه جام‌جم صفحه ۱۹ مورخ ۴ اردیبهشت ۱۳۹۱ و روزنامه خبر مورخ ۲۸ فروردین ۱۳۹۱؛ بنابراین برخلاف ادعای ناصحیح خانم آزاده مسیح‌زاده، سوژه مذکور توسط ایشان کشف نگردیده است بلکه این خبر از قریب به یک سال پیش از شروع دوره فیلمسازی مستند، در سطح گسترده‌ای در جامعه انتشاریافته است.
با نظر مساعد آقای فرهادی، مقرر میشود ایشان که خود اهل شیراز بوده، نسبت به مصاحبه و تصویربرداری از این فرد اقدام نماید. با اتمام دوره کلاسی، این هنرجو کار کلاسی خود را که با ایده و طرح و تحت نظارت و راهنمایی آقای فرهادی ساخته شده بود با عنوان مستند «دو سر برد، دو سر باخت» تدوین نهایی و در چند جشنواره فیلم کوتاه بدون اشاره و ذکر نام آقای اصغر فرهادی به نمایش درمی‌آوردند.
پنج سال بعد و در سال ۹۸، خانم مسیح‌زاده دوباره در دوره‌های آموزشی آقای فرهادی در مؤسسه بامداد ثبت‌نام می‌نمایند. ایشان قبل از ساخت فیلم «قهرمان»، در حضور دو شاهد در مؤسسه آموزشی بامداد در تاریخ 15/05/1398، متنی را به دست خط و امضای خود تهیه کرده و در آن صراحتاً اظهار می‌کنند که ایده و طرح فیلم مستند «دو سر برد، دو سر باخت» متعلق به آقای فرهادی است. اصل این سند در اختیار مؤسسه بامداد و نسخة برابر اصل شده آن به خانه سینما و دادسرای فرهنگ و رسانه (شعبه چهارم) تقدیم شده است.
دو سال بعد و در تابستان ۱۴۰۰ و درست هم‌زمان با اکران فیلم «قهرمان» در جشنواره کن، خانم مسیح زاده با طرح ادعایی عجیب در شبکه‌های اجتماعی اعلام داشتند که فیلم «قهرمان» از فیلم مستند ایشان کپی شده است. این موضوع بلافاصله با واکنش بعضی از هنرجویان آن دوره مواجه شده و ایشان با بیان جزئیاتی از آن دوره در مقام پاسخ به این ادعای کذب برآمدند. از جمله آن که دوازده نفر از هنرجویان این دوره آموزشی، با تنظیم استشهادیه‌ای به بیان جزئیات کامل روند ورکشاپ آموزشی پرداختند. یکی از گواهان این استشهادیه، فیلمسازی است که در ساخت مستند خانم مسیح زاده، به‌عنوان فیلم‌بردار حضور داشته و در جریان کامل جزئیات ساخت مستند و نقش آقای فرهادی به‌عنوان مالک طرح و ایده بوده است. این استشهادیه نیز به خانه سینما و دادسرای فرهنگ و رسانه تقدیم شده است.
اینجانب از همان روزهای نخست، کلیه مستندات و مدارک و اسناد و شهود خود را جهت رسیدگی صنفی و حرفه¬ای به موضوع به خانه سینمای ایران تقدیم نموده و در گزارشی مکتوب، روند ماوقع را به مدیرعامل خانه سینما اطلاع داده‌ام. بااین‌وجود به دلیل تداوم رفتارهای غیرحرفه¬ای و فضاسازی‌های رسانه¬ای اخیر، شکواییه-ای در شعبه چهارم دادسرای فرهنگ و رسانه تهران ثبت و شکایتی نیز به شورای صیانت از اخلاق حرفه‌ای خانه سینما تقدیم شده است.»
بیانیه نگار اسکندرفر مدیر مؤسسه کارنامه:
به دنبال بیانیه وکیل اصغر فرهادی و حواشی به وجود آمده برای فیلم «قهرمان» و ادعاهای آزاده مسیح زاده، نگار اسکندرفر مدیر مؤسسه کارنامه بیانیه‌ای منتشر کرد.
«در پی حواشی اخیر درباره فیلم «قهرمان» ساخته آقای اصغر فرهادی و مستند «دوسر برد، دو سر باخت» اثر خانم آزاده مسیح‌زاده، تاکنون از هیچ مرجع قانونی یا صنفی از جمله خانه سینما با مؤسسه کارنامه تماسی گرفته و استعلامی نشده است. حتی اگر جلساتی با هنرجویان حاضر در کارگاه سال ۱۳۹۳ برگزار شده یا تماس‌ها و هماهنگی‌هایی با آنان انجام شده، بدون اطلاع و دخالت مؤسسه کارنامه بوده است.
سکوت کارنامه با نیت پرهیز از داوری شتاب‌زده و گسترش حواشی، پرسش‌ها و ابهام‌هایی را به‌خصوص در بین هنرجویان و جوانان علاقه‌مند به سینما ایجاد کرد. باتوجه‌به اینکه مؤسسه کارنامه برگزارکننده کارگاه مزبور بوده و در واقع ضلع سوم این ماجراست، مسئولیت اخلاقی و اجتماعی خود می‌داند که اسناد و پرونده و صورت وقایع ثبت‌‌شده را در اختیار مراجع ذی‌صلاح قانونی و صنفی قرار دهد و قطعاً از این وظیفه روگردان نبوده و نیست.
ضمن اینکه طی تماس آقای هوشنگ گلمکانی سردبیر ماهنامه «فیلم امروز»، اینجانب به‌عنوان مدیر مؤسسه کارنامه موافقت کردم شرح ماوقع را بدون قضاوت و موضع‌گیری و صرفاً از زاویه ثبت حقیقت و بازگویی برخی جزئیات محل مناقشه، در مصاحبه‌ای با آقای شاهین شجری‌کهن، نویسنده و خبرنگار روایت کنم. مصاحبه انجام شد ولی ناگهان مجله «فیلم امروز» اعلام کرد با توصیه وکیلشان از چاپ مصاحبه و مجموعه گزارش‌هایی که قرار بود این گفت‌وگو هم بخشی از آن باشد، منصرف شده است. این مصاحبه در فرصت دیگری در رسانه‌ای مستقل و آزاد منتشر خواهد شد و امیدواریم بخشی از ابهام‌ها را برطرف کند و اعتماد و آرامش را به فضای آموزشی سینما بازگرداند.
باتوجه‌به ابهامات و نگرانی¬های جدی ایجادشده برای هنرجویان سابق و فعلی کارنامه در خصوص مقررات این مؤسسه درباره مالکیت مادی و معنوی آثار تولیدشده هنرجویان در کلاس¬ها و کارگاه¬های برگزارشده در کارنامه، لازم می¬دانیم ضمن تأکید روی حساسیت فوق¬العاده کارنامه به بحث مالکیت فکری و مالکیت مادی و معنوی آثار هنری هنرجویان، به یک پرسش مهم، پاسخ اجمالی دهیم: سرنوشت دستاوردهای آموزش (حاصل کلاس) که از سوی هنرجو تولید می‌گردد چیست؟ به چه کسی تعلق دارد؟ مؤسسه؟ هنرجو؟ مدرس؟
ازآنجاکه مؤسسه جهت ارائة خدمات آموزشی شهریه دریافت میکند و مدرس نیز بابت آموزش و راهنمایی هنرجو دستمزد می‌گیرد، بدیهی است که محصول کلاس اعم از داستان، فیلم، نمایشنامه، فیلمنامه و غیره متعلق به هنرجو است. کارنامه از این محصول حمایت معنوی میکند، زیرا رابط حقوقی بین مدرس و هنرجو است.
اگر مدرس تمایل داشته باشد از اثری که هنرجو خلق کرده استفاده کند، موظف است که مؤسسه را مطلع نماید و باید در قالب قرارداد فی‌مابین، خارج از حوزه آموزش بسته شود. مؤسسه در این قرارداد هیچ‌گونه حقوق مادی برای خود قائل نیست.
مطابق با قوانین داخلی و بین¬المللی، مالکیت مادی هر اثر هنری متعلق به شخصی است که آن اثر را به وجود آورده، ساخته، نوشته، نواخته یا کشیده است. حقوق و مالکیت معنوی و اخلاقی آثار هنری نیز شامل امتیازات و حقوق غیرمالی پدیدآورنده است و به شخصیت هنرمند پیوند خورده و برای حمایت اوست. این حقوق بر خلاف حقوق و مالکیت مادی، محدود به زمان و مکان نیست و غیرقابل‌انتقال و توافق است و نمی¬توان حقوق و مالکیت معنوی یک اثر را به دیگری انتقال داد.
مدرسین و هنرجویان عزیز؛ کارنامه همچون ۲۴ سال گذشته، حافظ منافع سه‌جانبه مؤسسه، هنرجو و مدرس است.
به امید روزهای بهتر
نگار اسکندرفر، مدیریت مؤسسه فرهنگی هنری کارنامه»
