جستجو در سایت

1393/11/14 00:00

نقد در نگاه اول / «خداحافظی طولانی» تکلیفش مشخص است

نقد در نگاه اول / «خداحافظی طولانی» تکلیفش مشخص است
فیلم «شب‌های روشن» به نوعی توقعات را از فرزاد موتمن بالا برد. در فیلم‌های بعدی این کارگردان به جز «صداها» اتفاقی را که منتظرش بودم، ندیدم و به مرور داشتم به این نتیجه می‌رسیدم که شاید شب‌های روشن یک حادثه بوده است و تنها اتفاقی در کارنامه موتمن بوده. تا اینکه «خداحافظی طولانی» را با کارگردانی او دیدم. اگرچه تازه‌ترین فیلم موتمن، ژانر مورد علاقه من نیست اما در نوع خود فیلم قابل قبولی است و تا حد زیادی یادآور فیلم‌های اجتماعی و عشقی دهه٥٠ ایرانی است. وجود المان‌هایی مثل باران، راه‌آهن، قطار، مردی که تازه از زندان آزاد شده است و می‌خواهد باز به اجتماع برگردد اما جامعه او را نمی‌پذیرد و در نهایت عاشقانه‌هایی که برای این مرد در زندگی اتفاق می‌افتد، تمام این فضاها، من را به یاد سینمای دهه٥٠ ایران می‌اندازد. «خداحافظی طولانی» نشان می‌دهد کارگردان روی یک‌ژانر مشخص کار کرده است و حتی از کلیشه‌های رایج نیز در جهت قوام‌بخشیدن به ژانر اثرش کمک می‌گیرد و این اتفاق از نظر من شرافتمندانه است؛ اینکه حداقل فیلم تکلیفش با خودش و مخاطبش مشخص باشد. شاید ژانر این فیلم ژانر مورد علاقه من نباشد و نمی‌دانم این فیلم چه جایگاهی می‌تواند در ایران و تهران سال٩٣ داشته باشد؟ شاید از این منظر کمی رنگ‌وبوی کهنگی یا نوستالژیک داشته باشد اما قطعا در نوع خودش فیلمی سرپاست و می‌تواند از خودش دفاع کند و از نظر من این اتفاق، فاکتور مهمی است؛ خصوصا در میان انبوهی از فیلم‌هایی که به نوعی بلاتکلیف هستند و قصد دارند تا به هر ژانر نوکی بزنند و ادعای فیلم روشنفکری نیز دارند،«خداحافظی طولانی» اتفاق بسیار خوبی است. یکی از نکات قابل‌قبول فیلم بازی‌های آن است؛ خصوصا بازی سعید آقاخانی که عادت داشتیم او را بیشتر در نقش‌های کمدی ببینیم و در این فیلم او در یک نقش دراماتیک قرار گرفته است. ساره بیات هم بازی خوبی دارد؛ البته با نگاه‌های دراماتیکی که همیشه از او می‌بینیم و در اینجا که در راستای قصه قرار گرفته است ممکن است کمی تکراری به نظر برسد. شاید او را می‌توان هم‌سطح بازی پرویز پرستویی در میان خانم‌ها دانست؛ اینکه همیشه با چشم‌هایی پراشک و بازی غلیظ، او را می‌بینیم و انگار حتی اگر نخواهد، این تراژدی همیشه در وجود اوست و احساس می‌کنم بعد از موفقیت فیلم «جدایی» در اینگونه نقش‌ها جا می‌افتد. بازی او در نقش زن‌هایی که همیشه مورد ظلم و ستم قرار می‌گیرند و به‌نوعی زن کتک‌خور است تکرار می‌شود و با اینکه خودش اذعان دارد که انتخابش است اما‌ ای‌کاش توانایی خودش را در نقش‌های دیگر نیز امتحان کند و در این کلیشه غرق نشود. فیلم «خداحافظی طولانی»، به کارگردانی فرزاد موتمن را می‌توانم به‌عنوان یک فیلم خوب پیشنهاد کنم. صرف‌نظر از اینکه این فیلم در اولویت‌های من نیست، رازی در آن نهفته است که مخاطب را تا انتها با خود همراه می‌کند و جذاب است.