اسکار ، سیاست و دیگر هیچ...
طبق رسم سالانه آکادمی اسکار برای سال 2017 برای ما ایرانی ها سورپرایز ویژه داشت اونم نه مثل سال قبل که حذف فیلم محمد بود بلکه حالا اهداء اسکار بهترین فیلم خارجی زبان به فروشنده اصغر فرهادی.
اما بایید کمی بیشتر ابعاد مراسم و البته پیش از آن خود فیلم فروشنده که به گواه منتقدان ضعیف ترین فیلم اصغر فرهادی است را بررسی کنیم.
فروشنده داستان یک زوج جوان است به نام عماد(شهاب حسینی) و رعنا(ترانه علیدوستی) که بر اثر یک حادثه مجبور به جابه جا کردن خانه ی خود میشوند در این بین خانه جدید دارای مسائلی از طرف ساکن قبلی بوده و این جریان سرآغاز فیلم جدید فرهادی می شود.نکته گفتنی درباره فیلم فرهادی این است که همانند ساخته های قبلی فروشنده هم دارای تایمی طولانی و ریتمی کند است.داستان فیلم بیشتر بجای دنبال کردن پیچیدگی ها و گره های معمول در فیلم های درام دنبال نشان دادن وضعیت اجتماعی و معضلات است.استفاده از المان ها و نمادهای روانشناختی از جمله شکستگی بالای تخت خواب در اتاق زوج جوان که نشان دهنده اتفاقاتی بین این دو خواهد بود.
نگاه منتقدان خارجی و داخلی به فروشنده و البته خود شخص اصغر فرهادی فراز و نشیب فراوانی دارد از جمله اظهار نظر مرد همیشه ناراضی سینمای ایران یعنی فراستی این است که "ما قبل بد در همه زمینه ها" و "فاجعه در زمینه کارگردانی" او البته در ادامه یک جمله سنگین دیگر هم به فروشنده نسبت می دهد و میگوید "اگر شخص دیگری جای اصغر فرهادی، فیلم «فروشنده» را ساخته بود، او را هو میکردند"! البته نظرات درباره فروشنده هم خیلی منفی دارد هم خیلی مثبت.در بخش نگاه مثبت هم نظر آقای اُون گلیبرمان است که در نشریه ورایتی درباره فروشنده اینگونه می نویسد : "فیلم جدید اصفر فرهادی، کارگردان ماهر فیلمهای «جدایی» و «گذشته»، یک جواهر خوش تراش دیگر از تعلیق نئورئال است".
فروشنده با تمام موارد خوب و بد علی رغم انتظارات و سطح کیفی فیلم بخاطر مسائلی که اصغر فرهادی در گذشته داشته برای مردم یک حس کنجکاوی ایجاد کرد و توانست رکورد بیشترین فروش در سینما را که پیش از این متعلق به فیلم محمد مجید مجیدی بود را در اختیار بگیرد.
از اینها گذشت برسیم به اسکار 2017 ، بله فیلم فروشنده با فشار از طرف گروه ها و اقشار مختلف علی رغم شایستگی و وجود فیلم هایی به مراتب قوی تر همچون ابد و یک روز و یا ایستاده در غبار به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی شد.مراسم اسکار آغاز شد و فیلم فروشنده که به گواه سایت معروف "متاکریتیک" معتبرترین سایت نقد حرفهای در جهان ضعیفترین فیلم فرهادی دانسته شده است و در رتبهبندی برترین آثار سینمایی جهان رتبه ای بهتر از 1430 کسب نکرده است به عنوان بهترین فیلم خارجی زبان انتخاب شد.فرهادی که بدلیل قانون جدید ترامپ در مراسم حضور نداشت متنی را برای نماینده خود فرستاده بود به این شرح که غیبت من در اینجا به معنی توهین به اشخاص حاضر در این رویداد نیست. بخاطر توهینی است که به مردم سرزمینم و هفت کشوری که حق ورود به خاک آمریکا را ندارند شده است.
پیش از ادامه صحبت درباه جایزه اسکار بیاید اندکی درباره نمایندگان فرهادی برای دریافت جایزه صحبت کنیم.فرهادی فیروز نادری و انوشه انصاری از پیشگامان ایرانی-آمریکایی در عرصه فضا را برای این امر معرفی کرد.در ابتدا این انتخاب کاملا هوشمندانه و قابل تقدیر است که دو دانشمند برای این کار معرفی شده اند اما اندکی باید تامل کرد.فیروز مایکل نادری مدیر برجسته ناسا است از این جهت که ایشان دانشمند بزرگی است شکی نیست اما فقط زاده ی ایران بودن برای معرفی به عنوان نماینده ایران در اسکار کافی است،اعتقادات ایشان مهم نیست؟ ایشان در مصاحبه ای کاملا واضح به قبول نداشتن نه تنها اسلام بلکه تمام ادیان به این دلیل که باعث جنگ و درگیری می شود اذعان می کند.اما جالب تر نماینده دوم است کسی که در توضیح سوابق ایشان نوشته اند اولین زن مسلمان فضانورد که به نظرم توضیح بیشتری لازم نیست......
در ادامه دوباره برسیم به اسکار 2017. اسکار با توجه به کار های چند سال اخیرش برای ما ایرانی ها به جایزه ای کاملا سیاسی و هدفمند تبدیل شده.اگر به تاریخچه فیلم های ایرانی در اسکار نگاهی بیاندازید کاملا متوجه خواهید شد که تنها اصغر فرهادی و فیلمهایش توانسته اند این جایزه را بگیرند یک مثال کاملا واضح برای این مطلب این است که فیلم محمد مجید مجیدی که بسیاری از عواملش خارجی و دارندگان اسکار بخش های مختلف بودن نه تنها نامزد دریافت جایزه نشد بلکه اصلا اجازه حضور در بخش اصلی جشنواره به این فیلم داده نشد.از طرفی موضوع فیلم هایی که فرهادی با آن ها جایزه گرفته از جمله جدایی نادر ازسیمین و یا فروشنده بازهم مهر تاییدی به سیاسی بودن اسکار است.وقتی منتقدان برجسته و حامی فرهادی هم بر این نکته که فروشنده ضعیف ترین فیلم اصغر فرهادی است تاکید دارند دو مطلب می ماند یا رقبا خیلی ضعیف تر بودند یا صحبت جایزه فقط هنری نبوده.
البته در پایان باید گفت ما ایرانی ها به جوایزه بین المللی که توسط دانشمندان،هنرمندان و همچنین ورزشکارانمان در رقابت ها گرفته می شود افتخار می کنیم اما باید توجه داشت که جایزه به چه قیمتی ؟ و برای کی ؟ پاسخ با شماست......