بازی ماندگار: گلشیفته فراهانی در درباره الی

اختصاصی سلام سینما- گلشیفته فراهانی یکی از مهم‌ترین بازیگران سینمای ایران است و البته از معدود بازیگرانی که بعد از مهاجرت و حضور در فیلم‌های آمریکایی و اروپایی پیشرفت قابل توجهی کرد و فیلم به فیلم بیشتر دیده شد و مورد توجه مجامع جهانی قرار گرفت. معمولا بازیگران ایرانی در موقعیت‌های مشابه کم‌کار و بی‌فروغ شده‌اند اما فراهانی همه معادلات را برهم زد.

این حضور بین‌المللی البته حواشی زیادی را برایش به‌وجود آورد؛ در ابتدا او را در ایران ممنوع‌الکار کردند، با وجودیکه در اولین فیلم آمریکایی خود یعنی «یک مشت دروغ» ریدلی اسکات با حجاب جلوی دوربین ظاهر شد و پس از آن انتشار عکس‌های بی‌حجابش حرف و حدیث‌ها را درباره این بازیگر فزونی بخشید، اما چه از این حواشی خوشمان بیاید یا نیاید و چه با کارهای این بازیگر جوان موافق یا مخالف باشیم، نمی‌توانیم استعداد خاصش را نادیده بگیریم.

حضور گلشیفته فراهانی در فیلم «درباره الی» سکوی پرتاب او بود. بعد از ارائه بازی‌هایی درخشان در «میم مثل مادر» ، «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» و «سنتوری»، این فیلم «درباره الی»‌ بود که نگاه فیلمسازان بزرگ را به گلشیفته معطوف کرد. فیلمی که هرچند در اسمش به شخصیت الی اشاره شده اما درواقع درباره سپیده است.

سپیده که گلشیفته فراهانی نقشش را بازی می‌کند، قهرمان داستان است. همان کاراکتری که درام را در همان آغاز با دعوت کردن الی به آن سفر آغاز می‌کند و با پنهان‌کاری‌اش درام را پیش می‌برد.

منتقد نیویورک تایمز در همان زمان حضور فیلم در مراسم اسکار، درباره شخصیت سپیده می‌نویسد: «سپیده که بیشتر فیلم را در شرف گریه کردن سپری می‌کند، و همسر سفت و سختش امیر (مانی حقیقی)، وقتی گستره رازها آشکار می‌شوند تا مرز جدایی پیش می‌روند. فیلم وقتی تلقین می‌کند که تلاش سپیده برای متحد کردن الی و احمد در واقع عملی اعتراضی و مقاومت‌آمیز بوده و تنش زیرپوستی بین زوج‌ها، حالت کلی ازدواج در طبقه میانی شهرنشین ایران را نشان می‌دهد، یک بعد سیاسی نیز به این عمل او می‌بخشد.

در هر لحظه، حق امتیاز موروثی پدرسالانه ممکن است منفجر و به بدرفتاری بدل شود و زیر آن چهره متمدن زندگی زناشویی ایرانی، امکان جنگ جنسی خشونت‌واری وجود دارد.»

گلشیفته فراهانی سختی‌های زیادی را برای اجرای شخصیت سپیده متحمل شد و البته به زیبایی از پس تصویر کردن این کاراکتر پیش چشمان تماشاگر برآمد. مثلا از بعد از ناپدید شدن الی برای اینکه صدایش به سپیده نزدیک شود، قبل از فیلمبرداری هر صحنه مدتی طولانی کنار دریا داد می‌زده تا گرفتگی صدایش واقعگرایانه‌تر به‌نظر برسد.

هر لحظه از حضور گلشیفته در «درباره الی» همه نگاه‌ها را به خود خیره می‌کند. این بهترین و کامل‌ترین جلوه حضور او در یک فیلم ایرانی است و البته آخرینش پیش از مهاجرت همیشگی.

اما در میان همه صحنه‌های فیلم، سکانس پایانی فیلم رنگ و بوی ویژه‌تری دارد. جایی که سپیده بعد از مقابله با همه دوستان و هم‌سفرهایش برای دفاع از الی، این‌بار باید رو در روی خودش و همه عقاید و باورهایش بایستد و برای نجات جمع، درباره الی دروغ بگوید تا دیگران را به دردسر نیاندازد.

حالا در این صحنه صدایش از همه‌ی وقت‌های دیگر گرفته‌تر است و حس گناه و عذاب وجدان در صورتش، جمع نشستن و در خود فرو رفتنش و نگاهش که همواره آن‌را از نامزد الی می‌دزدد، به چشم می‌آید. یک سکانس بسیار ساده که در مینیمال‌ترین حالت ممکن تصویر اما همین سادگی‌اش آن‌را به‌شدت تکاندهنده و تاثر برانگیز می‌کند.

تصویر او که پشت میز در تنهایی و سکوت نشسته و در باتلاق سردرگمی و گناه گیر کرده، درست شبیه ماشینی که در دریا گیر کرده و همه هم سفرهایش نمی‌توانند آن‌را بیرون بکشند و با درماندگی تقلا می‌کنند، در کنار تصویر نوجوانی او در کنار درختی گلابی در نقش میم در فیلم «درخت گلابی» داریوش مهرجویی، خاطره‌انگیزترین تصویر گلشیفته فراهانی در سینمای ایران است.

اخبار مرتبط:

بازی ماندگار: هدیه تهرانی در چهارشنبه سوری

بازی ماندگار: عباس غزالی در وضعیت سفید

بازی ماندگار: ادی ردمین در دختر ایرلندی