سلام­ سینما قصد دارد از این به بعد لیست هایی از بهترین های تاریخ سینما منتشر کند. مطالبی که هم برای مخاطب عام و هم مخاطب خاص مفید و جذاب باشد ، این اولین مطلب از این سری مطالب است . به عنوان یک دانشجوی رشته ی سینما مطمئن هستم که این مطالب هم برای عشق سینماها ، هم فعالان نظری و هم خود اهالی سینما مفید خواهد بود . فیلم بین ها فیلم های شبیه به فیلم های مورد علاقه اشان را پیدا خواهند کرد و فعالان نظری و اهالی سینما می توانند مثال های متعددی در مورد موضوع های مشخص را یکجا در اختیار داشته باشند و از آنها برای تحقیق ها ، فیلمنامه ها و فیلم های خود استفاده کنند.

ضد قهرمان :

یکی از ساختاری ترین شیوه های داستانگویی دراماتیک به زمان ارسطو برمیگردد که شامل قواعد مشخص و انتظاراتیست که همه ی ما به آنها عادت کرده ایم. یکی از مولفه های کلیدی یک داستان خوش ساختار کاراکتر اصلی یا پروتاگونیست است.

پروتاگونیست را اغلب قهرمان می نامند اما چه اتفاقی می افتد وقتی که پروتاگونیست آنقدرها هم بی باک ، معصوم  یا قهرمان وار نباشد؟!  فقط به خاطر اینکه ما این فرد را دنبال می کنیم و معمولا جهان را از دید او می بینیم دلیل نمی شود که پروتاگونیست لزوما با فضیلت ، پاکدامن یا پرهیزکار باشد. در این مواقع قانون تغییر می کند و ما یک ضد قهرمان داریم.

ضد قهرمان ها  بسیار متفاوت اند.  بعضی با وجود خطا ها و گناهانشان دوست داشتنی هستند و بعضی دیگر اصلاح نشدنی. این با افراد شرور و دشمنان متفاوت است این افراد مانعی هستند در رسیدن کاراکتر اصلی به چیزی که می خواهد. در این گونه فیلم هایی که مورد بحث ما هستند داستان با ضد قهرمان جلو میرود که اغلب کاراکتریست در نقش مرسوم آدم بد یا تبه کار که در طی داستان ضد تبه کار می شود یا تغییر می کند ، این تغییر می تواند حتی در حد عوض شدن دید ، بینش و یا  تجربه و فهمیدن چیزی باشد . در طی داستان نیرویی مخالف که به طرز عجیبی همدردی برانگیز است و یا از نظر اخلاقی بیشتر از توان یا حد ضدقهرمان است به او وارد می شود و تصمیمات اوست که داستان را می سازد که می تواند پایان خوش یا ناگواری داشته باشد ولی در هر صورت تاثیر مثبی دارد ، از پایان ناگوار پروتاگونیست هم می توان عبرت گرفت.

ضد قهرمان می تواند به عنوان پروتاگونیست شخصیت پردازی شود . او می تواند فردی مقصر و نکوهیده باشد که تعداد مشخصی ویژگی منفی و بد دارد. در نتیجه حیطه ی وسیعی برای شخصیت پردازی او وجود دارد از یک گمراه ، ترسو ، ضعیف النفس یا متعصب گرفته تا مجرم ، شرور یا حتی شیطان . آنچه ضد قهرمانان به صورت مشترک دارند و آنها را برای تماشا جذاب می کند این است که ما همه چیز را از نقطه نظر آنها می بینیم .

این لیست قرار نیست جامع باشد . فیلم های بسیاری وجود دارند که کاراکتر اصلی آنها ضد قهرمان ها هستند که وقوعشان دیگر به شدت غیر معمول است. در یک دهه ی گذشته (بیشتر یا کمتر) به طور خاص تلویزیون در نشان دادن چنین کاراکتر هایی پیشتاز بوده است و به استانداردی برای خودش تبدیل شده است . به عنوان نمونه این سه کاراکتر به ذهنم می رسد : تونی سوپرانو کاراکتر سریال موفق The Sopranos ، والتر وایت کاراکتر سریال Breaking Bad و دکستر مورگان کاراکتر سریال Dexter .

با این حال این موفقیت ها و کیفیت نمایش های تلویزیونی مدرن با کاراکتر هایی از این دست بدون  تاریخ غنی ضد قهرمان ها در سینما و راهی که آنها هموار کردند هیچ وقت به اینجا و این مرتبه ی رفیع و متعالی نمیرسید.

آنچه در ادامه می آید شرح 25 فیلم فوق العاده جذاب و خوش ساخت تاریخ سینما با محوریت ضد قهرمان است. همه ی آنها آدم های خوبی نیستند و بعضی واقعا بد هستند! اما کسی نمی تواند آنها را به طور قطع پلید و بدذات یا به طور دقیق تر Villains بنامد . همه ی آنها به یاد ماندنی هستند ، به طرز ماهرانه ای نقش آفرینی شده اند و از همه مهمتر سرگرم کننده هستند. همانطور که خواهید دید نام بسیاری از بازیگران و فیلمسازان مکررا تکرار خواهد شد که به نظر می رسد در مورد چنین کاراکتر هایی بسیار خوب عمل می کنند و تبحر پیدا کرده اند.

همچنین باید گفت که 4 رتبه ی برتر ، کاراکتر های فیلم هایی هستند که همگی در یک دهه ساخته شده اند و این نکته ی بسیار جالبی است . بعضی از این کاراکتر ها در فیلم های دیگر و دنباله هایی بر فیلم اصلی یشان تکرار شده اند و این اثباتی است بر این که عموم مردم فیلم بین و سینمارو علاقه ی بسیاری به این شخصیت های بی نظیر دارند ، شخصیت هایی که ساختگی یا براساس واقعیت هستند و اغلب صادقانه تر حقیقت و واقعیت ما را منعکس می کنند.

نکته 1: رتبه بندی انجام شده تنها از دید یک نفر انجام شده و قرار نیست جامع باشد و چیزی به ارزش یک فیلم اضافه یا کم نمی کند و ملاک اصلی تاثیر گذاری آن در تاریخ سینما و مسیر تکامل کاراکتر های ضد قهرمان به خصوص در فیلم های آمریکایی بوده است.

نکته 2 : به دلیل زیاد بودن حجم مطالب و تعداد زیاد فیلم ها این رده بندی در چند قسمت و روزانه تقدیم شما علاقه مندان می شود که البته گمان می کنم این شیوه برای شما هم جذاب تر و هیجان انگیز تر باشد.

25. Derek Vinyard – American History X ( تاریخ مجهول آمریکا)

 1998 – کارگردان : تونی کی

تلاش برای رهایی یک نئونازی شرور "اسکین هد" ، فیلم تونی کِی را نمی توان با چیزی کمتر از جسارت توصیف کرد. فیلم به صورت متناوب در گذشته و حال روایت می شود . داستان یکی از دراماتیک ترین چرخش های شخصیت اخیر را ارائه می دهد ، فیلم سوالات دشواری درباره ی میراث نفرت و امکان رستگاری کسانی که به آن ، هم عمل کرده اند و هم آن را تبلیغ کرده اند می پرسد. ادوارد نورتون برای بازی در نقش دِرِک وینیارد 30 پوند عضله اضافه کرد. وینیارد یک نژادپرست سفید پوست اصلاح شده است که تازه پس از 3 سال زندان به جرم قتل آزاد شده و تلاش می کند جلوی برادر کوچکترش دنی را که در حال ادامه دادن راه رادیکال او است بگیرد. دِرِک به جای اینکه یک کلیشه ی تخت و سطحی باشد به خاطر معقولیتش ترسناک است. بازی نورتون منجر به تنها نامزدی اسکار فیلم شد که بدون هیچ بحث و اختلاف نظری می توان گفت که بیشتر از اینها حق این فیلم بود.

24. Patrick Bateman – American Psycho ( روانی آمریکایی )

2000 – کارگردان : مری هارون

یک چالش نظری: آیا پروتاگونیست شما که یک میس ­اوجنیستیک (ضد زن) و یک قاتل سریالی عقیم و بدون ذره ای رحم و شفقت است می تواند هنوز به نوعی دوست داشتنی باشد ؟! اگر توسط کریستین بیل و در اوج ظاهر فیزیکی اش با انبوهی از لباس های نفیس که هر کدام به دقت انتخاب شده باشند بازی شود احتمالا شدنی است.

بیل در این فیلم در نقش پاتریک بیتمن که نقش اصلی و روایتگر اقتباس مری هارون از رمان بدنام برت ایستون الیس است بازی می کند. او یک بانکدار امروزی وال استریت است که شب ها وقتی حال خاصی به او دست میدهد تبدیل به یک آدمکش دیوانه می شود . فیلم و منبع اقتباسش واقعیت جنایت های بیتمن را در هاله ای از ابهام نگه می دارد ، ما را متحیر می کند که آیا او این اعمال را واقعا انجام داده یا فقط آنها را تصور کرده است. فیلم در واقع یک کمدی سیاه و تلخ است که بیشتر موفقیتش به خاطر عملکرد فوق العاده ی بیل است . پاتریک بیتمن نمونه ای است از بهترین و بدترین اثراتی که متمدن شدن می تواند به همراه داشته باشد ، اینکه او همزمان هم شهوت انگیز است و هم کشنده او را یک ضد قهرمان واقعی می کند.

23. Redmond Barry – Barry Lyndon ( بری لیندون )

1975 – کارگردان : استنلی کوبریک

این فیلم کوبریک بدون شک اگر زیر سایه ی آثار شاخص دیگر او نمی رفت بیشتر از این مورد تحسین قرار می گرفت ، در هر صورت باید اعتراف کرد فیلمی زیبا ، لذت بخش و خوش ساخت است. فیلم براساس رمان 1844 ویلیام میکپیس داکرای به نام "شانس بری لیندون" ساخته شده و داستان مرد جوان ایرلندی سرکش و جاه طلبی را با بازی رایان اونیل روایت می کند . فیلم بیشتر به خاطر طراحی صحنه ، کارگردانی هنری و فیلمبرداری بی نظیرش با نور طبیعی شمع ها معروف است ولی باید گفت که ردموند بری یک ضد قهرمان جذاب است. او نه شجاع است نه ترسو . نوشته ی اول و وسط فیلم به ما می گوید که قرار است داستان صعود و سقوط او را ببینیم.

22. The Narrator -  Fight Club (باشگاه مشت زنی)

1999 – کارگردان : دیوید فینچر

چرخش دراماتیک مشهوری در این فیلم وجود دارد ولی چون ممکن است هنوز فیلم را ندیده باشید درنتیجه به آن اشاره ای نمی کنم و البته این تنها چیزی نیست که باعث می شود این فیلم از نظر خیلی ها برای خودش شاهکار باشد. چاک پالانیک نویسنده ی رمانی که دیوید فینچر این فیلم را از آن اقتباس کرد اعتراف می کند که فیلم خیلی بهتر از رمان شده است. ادوارد نورتن نقش مردی سرخورده را بازی می کند که از افسردگی و بی خوابی رنج می برد. او با تایلر دردن که آنارشیستی صابون ساز است دوست می شود و با هم باشگاه مشت زنی زیرزمینی ای به راه می اندازند. روایت خشک و بی روح نورتن یکی از بهترین نمونه های اخیر در استفاده ی افراطی و عالی از یک تکنیک سینمایی ( یعنی نریشن)  است. درک او از واقعیت کم کم زیر سوال می رود . خشم سرکوب شده ، از خود بیزاری و جستجو برای معنا که اغلب نشانه ی آشفتگی درونی است ، همه در کاراکتر نورتن به همراه هویت مردانه محصور شده است.

21. Leone “Leon” Montana – Leon: The Professional (لئون)

1994 – کارگردان : لوک بسون

بازیگران بزرگی در این فیلم بازی می کنند ، ژان رنو ی بزرگ در نقش اول این فیلم بازی می کند و شاید بتوان گفت که بهترین بازی و معروف ترین فیلم سابقه ی کاری او است . گری اولدمن هم در یکی از نقش های مکمل اصلی بازی می کند و یکی از دیوانه وار ترین و به یاد ماندنی ترین نقش های او است. این فیلم اولین فیلم بلندی است که ناتالی پرتمن در دوران نوجوانی در آن بازی کرد و موفقیت آن باعث شد که او روی فرش های قرمز بزرگ شود ! ماتیلدا (پورتمن) بعد از کشته شدن خانواده اش توسط یک معتاد قرص روانگردان عشق بتهوون (اولدمن) به خانه ی همسایه اش لئون (رنو) پناه می برد. با اینکه لئون یک قاتل است ولی ما مطمئنیم که به دختر جوان آسیبی نمی رساند. او به ماتیلدا هنر استفاده از اسلحه ها را برای گرفتن انتقام آموزش می دهد. قاتلی حرفه ای که نجیب و خجالتی است به نظر من که ضد قهرمان فوق العاده ای است.

قسمت های بعدی در روزهای آینده در سایت قرار خواهند گرفت.

نویسنده : جیسون تورر