1393/01/20 00:00

«با دیگران» می‌توانست یك فیلم کوتاه موفق باشد

"با دیگران" در اندازه‌های یک فیلم بلند سینمایی نیست. شاید اگر درام‌شناسی آن اصولی‌تر پرداخت می‌شد، بود. اما این فیلم كه در اكران می‌بینیم، می‌توانست یك فیلم کوتاه موفق باشد. زوجی نابارور قرار است از طریق رحم اجاره‌ای معضل بچه‌دار شدن خود را حل کنند و پیشنهاد نهایی به زنی داده می‌شود که از شوهرش جدا شده و با فرزندان و عمویش به سر می‌برد. شوهر مدتی محدود از زندان مرخص می‌شود و بعد از این‌که می‌فهمد زن سابقش حامله است حالش بد می‌شود و… "با دیگران" سوژه جدیدى دارد كه سعی می‌كند در ژانر درام، آن را مطرح سازد. اما سوژه خوب تنها، نمی‌تواند سبب موفقیت یك اثر باشد. فیلمنامه‌نویس باید تبحر لازم برای اینكه فكر اولیه را به یك فیلمنامه كامل و رویایی تبدیل نماید را داشته باشد. اگرچه "نازایى" و "رحم جایگزین" پیش از این مورد اشاره مضمونی در سینماى ایران نداشته اما به دلیل سوژه خوب، نویسنده یا سازنده اثر تعمدا جسارت لازم در پرداخت فكر و سوزه را به كار نبرده است. درام خوب از كار درنیامده است. یك درام موفق باید كه از کشمکشی لازم برخوردار باشد تا بتواند تماشاگرش را جذب کند و ماحصل این کشمکش، تضاد و تعارض بین افکار، امیال، عواطف و اراده است كه اصلی‌ترین عنصر درام را شكل می‌دهد. اشكال اصلی این درام در پیرنگ‌های قصه آن است. پیرنگ‌هایی ناكارآمد كه در تولید، منجر به فیلمبرداری لوکیشن‌هاى دشوار و متعددى در شهرستان مشهد شده، اما این شلوغی‌ها هم نه تنها هیچ دردی را از قصه درمان نمی‌كند، بلكه بیننده را هم دچار یك خستگی و پراكندگی ذهنی كرده در آخر بازهم قصه همچنان منفعل و ابتر باقی می‌ماند. كاستی‌های این درام با قصه‌های فرعی و اتفاقات کوچک و بزرگ پرنمی‌شود، و همچنان از این لحاظ باز فیلمی ناتوان است كه باوجود جلوه‌های هنری متفاوت و تصویرپردازی خوبش، به دلیل ضعف قصه‌گویی مخاطبش را خسته می‌کند. پرده دوم فیلم كه باید در آن پی‌ریزی درام را شاهد باشیم و با آوردن سكانس‌های كلیدی پاسخگوی سوالات درام‌مان باشیم، تنها به دادن اطلاعاتی زایدی می‌گذرد که فیلمنامه‌نویس می‌توانست با چند دیالوگ به راحتی از كنار آن عبور كند و قصه را از نیمه داستان شروع کند. از سویی دیگر اینكه چرا قصه در مشهد اتفاق افتاده مبهم است چراكه عملاً هیچ استفاده‌ای از این شهر زیارتی و ویژگی‌هایش در فیلم نمی‌شود. سكانس‌های زیارتی هم قابلیت اجرایی در شهرهای زیارتی مشابه را نیز داشته‌اند! انتخاب مشهد می‌تواند تنها نشان دهنده علاقه سازنده اثر به لهجه‌ی خراسانی را توجیه كند که بی‌دلیل بازیگران را در تنگنای تمرین لهجه نیز قرار داده و ایفای نقش‌ها را برای بازیگرانش سخت‌تر نموده است كه البته این اتفاق بر كیفیت كار بازیگران هم بی‌تاثیر نبوده است. در این ارتباط می‌توان تلاش بابک حمیدیان برای درآوردن لهجه‌ی نیشابوری را مثال آورد که کیفیت بازی‌اش هم تحت تأثیر همین کیفیت پایین لهجه‌‌اش قرار گرفته است. "با دیگران" خیلی طولانی است. کش‌دار، با مکث‌های طولانی روی نگاه مات و مبهوت. ضمیری -كارگردان - تلاش دارد با نمادها و نشانه‌ها سخن با مخاطبش سخن بگوید اما عجیب مصنوعی و تكراری به چشم می‌آیند. تلاش او برای به تصویر كشیدن گذشت زمان‌بر كاراكترها تنها مخاطبش را دچار سردرگمی و كلافگی می‌کند. در پایان قابل اشاره اینكه بازی سخت و قابل قبول "هنگامه قاضیانی" كه غالبا نقش‌هایش را زندگی می‌كند، "نورپردازی"، "طراحی صحنه" متفاوت فیلم كه به واسطه لوكیشن خانه قدیمی منحصر به فرد آن فراهم آمده است، همه و همه از نكات ارزشی این اثر سینمایی به شمار می‌آیند. "با دیگران" در اندازه‌های یک فیلم بلند سینمایی نیست. شاید اگر درام‌شناسی آن اصولی‌تر پرداخت می‌شد، بود. اما این فیلم كه در اكران می‌بینیم، می‌توانست یك فیلم کوتاه موفق باشد.