محمدرضا لطفی درباره اکران تعارض و آینده هنر و تجربه: جدایی از بخش دولتی ضرورت دارد

محمدرضا لطفی کارگردان فیلم «تعارض» که اکران آنلاین خود را در شبکه نمایش خانگی آغاز کرده است، در گفتگویی عنوان کرد: متاسفانه در اکران عمومی فروش چندان مطلوبی نداشتیم اما از ۲۴ تیر اکران آنلاین آغاز شده است. در مورد روند تولید و پخش فیلم باید بگویم که این اثر در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و پس از آن قرار بود در تور جشنواره‌های خارجی شرکت کند اما با شیوع ویروس کرونا مواجه شدیم و تقریباً یک سال و نیم سینماها در سراسر جهان تعطیل بودند. پس از آن، حضور در جشنواره‌های بین‌المللی را آغاز کردیم که حدود یک تا یک سال و نیم به طول انجامید و در نهایت فیلم در ۱۶ یا ۱۷ جشنواره خارجی شرکت کرد. سپس برای اکران داخلی برنامه‌ریزی کردیم که با اتفاقات سال ۱۴۰۱ مصادف شد. در نهایت پاییز ۱۴۰۳ فیلم را اکران کردیم.

وی درباره دلیل فروش کم این فیلم در اکران عمومی گفت: واقعیت این است که در شرایط حال حاضر، سینما فروش زیادی ندارد و فیلم ما نیز اثر خاصی است و انتظار فروش بسیار بالایی نداشتیم. امروزه حتی فیلم‌های اجتماعی هم با استقبال چندانی روبه‌رو نمی‌شوند، چه برسد به فیلم‌هایی با مضامین فلسفی مانند «تعارض».

لطفی درباره پیش‌بینی‌اش از اکران آنلاین «تعارض» بیان کرد: مسلما شاید مخاطب عام نتواند با این فیلم خیلی ارتباط برقرار کند. مخاطب این فیلم کسی است که سینما برایش جدی‌تر است و آگاهی نسبی در مورد مباحث فلسفی و علوم اجتماعی دارد. من واقعاً امیدوارم این فیلم بتواند مخاطبان خود را پیدا کند.

وی تصریح کرد: معتقدم این نوع سینما در کشور ما حداقل ۲ میلیون مخاطب بالقوه دارد اما متاسفانه بسیاری از این مخاطبان ارتباط خود را با سینمای ایران از دست داده‌اند. با این حال، اگر معرفی درستی صورت گیرد، این دسته از فیلم‌های هنری و تجربی می‌توانند مخاطبان خود را جذب کنند. ای کاش در سیستم سینمای «هنروتجربه» این اتفاق رخ می‌داد تا مخاطبان هدف این نوع فیلم‌های خاص را جذب کنند. در سال ۱۳۹۳، این سیستم موفق شد فیلم‌های هنری را به خوبی به مخاطبان معرفی کند و فروش قابل‌توجهی داشته باشد. فیلم اول من، «روایت ناپدید شدن مریم» نیز در همان دوره اکران شد و بازخورد خوبی دریافت کرد.

لطفی درباره وضعیت فعلی «هنروتجربه» و دلیل انفعال این بخش از سینما توضیح داد: متاسفانه برخی از فیلم‌های این سینماها با استقبال بسیار کمی روبه‌رو می‌شوند، گاهی حتی کمتر از ۱۰۰ مخاطب برای یک فیلم وجود دارد. البته بچه‌های «هنروتجربه» تلاش زیادی می‌کنند و این حرکت نیز فی‌الذات در سینما درست است. به نظر من، تا زمانی که «هنروتجربه» در چارچوب سینمای دولتی فعالیت می‌کند، تغییر چندانی نخواهد کرد زیرا در سیستم دولتی، مخاطب و فروش اولویت چندانی ندارد. مثلاً بنیاد سینمایی فارابی ممکن است در سال ۵ فیلم سینمایی بسازد اما فروش و مخاطب این آثار اصلا برایشان مهم نیست. در حالی که اگر این حرکت در بخش خصوصی و با محوریت مخاطب انجام شود، قطعا نتایج بهتری خواهد داشت. معتقدم در سراسر ایران، حداقل ۲ میلیون مخاطب برای چنین آثاری وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه «هنروتجربه» نیاز به پاتوق دارد، متذکر شد: مثلا اگر در یک مجتمع تجاری ۵ سالن سینما، ۲ سالن تئاتر، کتابخانه و کافه داشته باشید قطعاً فیلم‌های تجربی که در این مکان اکران شود همه فروش خوبی خواهند داشت و این مکان به پاتوق علاقه‌مندان سینما تبدیل می‌شود.

لطفی در پایان درباره ایده اولیه فیلم «تعارض» بیان کرد: ایده استفاده از دوربین‌های مداربسته مدتی بود که ذهن من را درگیر کرده بود. سال‌ها پیش مقاله‌ای خواندم که در آن اشاره شده بود هر شهروند آمریکایی که از در خانه بیرون می‌آید به‌طور متوسط روزانه ۱۲۰ بار از مقابل دوربین‌های مداربسته عبور می‌کند. این آمار برای من جذاب بود و تصمیم گرفتم آن را در قالب یک روایت دراماتیک ارائه دهم. به مرور، ابعاد فلسفی و مفاهیمی مانند جهان‌های موازی به داستان اضافه شد و پس از چندین بازنویسی، فیلمنامه نهایی شکل گرفت.

فیلم «تعارض»، ساخته محمدرضا لطفی در سال ۱۳۹۸ تولید شد. این فیلم با نام اولیه «ریست» به جشنواره فیلم فجر راه یافت و سپس با عنوان جدید «تعارض» در بخش نگاه نو سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این اثر، به‌عنوان یک سایکودرام شخصی، جنبه‌هایی از مرز میان واقعیت و تخیل را در قالب روایتی پیچیده و ساختاری غیرمعمول به تصویر می‌کشد.

در خلاصه داستان فیلم آمده است: احساس دیوونگی بهم دست داده، فکر می کنم تمام دوربین های مداربسته دارن منو کنترل می کنن، انگار یکی پشت دوربین ها نشسته و داره چهار چشمی منو می پاد …

داستان «تعارض» حول محور شخصیتی به نام رضا می‌چرخد که به‌نظر می‌رسد درگیر بحران‌های روانی و ذهنی عمیقی است. او در مقابل دوربین مدار بسته اعترافاتی را مطرح می‌کند و از زندگی، تنهایی و ترس‌های خود می‌گوید. روایت او به تدریج به سمت جنایتی که مرتکب شده (قتل همسرش) پیش می‌رود. با این حال، داستان بارها از دیدگاه رضا بازتعریف می‌شود و هر بار ابعاد جدیدی از ماجرا آشکار می‌شود. حس بدبینی او نسبت به دوربین‌های مداربسته و تصور وجود فردی که مدام او را نظاره می‌کند، در طول فیلم به تم اصلی تبدیل می‌شود.

بازیگرانی همچون رضا بهبودی، سودابه بیضایی، محمد صدیقی‌مهر، پریسا محمدی، حامد رحیمی‌نصر، و رقیه افشین‌پور در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.

منبع : مهر