نقد فیلم «خانه مادر جوان» : دورخیز برادران داردن برای نخل طلا
اختصاصی سلام سینما - برادران ژان - پیر و لوک داردن، فیلم‌سازان شناخته‌شده بلژیکی، پیش از ورود جدی به سینمای داستانی، فعالیت خود را با ساخت مستندهایی درباره زندگی طبقه کارگر آغاز کردند.
همین پیشینه، نگاه انسانی و ریشه‌داری به مسائل اجتماعی در آثارشان ایجاد کرده که در سبک بصری آن‌ها نیز کاملاً مشهود است: برداشت‌های بلند، دوربین روی دست، لوکیشن‌های واقعی در خیابان‌های پر رفت‌وآمد و استفاده از نا بازیگران، امضای مشخص کار آن‌هاست.
تا پیش از «خانه مادر جوان» (The Young Mothers' Home)، بسیاری از آثار آن‌ها مرز باریکی با مستند داشتند؛ اما این فیلم مسیر متفاوتی را می‌پیماید. خانه مادر جوان را می‌توان یکی از قانع‌کننده‌ترین و تأثیرگذارترین آثار برادران داردن در سال‌های اخیر دانست.
بر خلاف گذشته که تمرکز روایت بر یک یا دو شخصیت اصلی بود، این بار داستان مجموعه‌ای از زنان جوان را دنبال می‌کند که هر کدام قصه‌ای منحصربه‌فرد دارند.
ژان - پیر و لوک داردن با جدیدترین اثر خود در هفتاد و هشتمین جشنواره کن، نامزد نخل طلا هستند. این دو پیش‌ازاین یک‌بار در سال 1999 برای فیلم «رزتا» (Rosseta) و بار دیگر در سال 2005 با فیلم «بچه» (L'Enfant) این جایزه را از آن خود کردند.
این دو مورد تنها نمونه‌هایی از موفقیت‌های چشمگیر دو برادر در عرصه سینماست. خانه مادر جوان روایت زندگی پنج زن جوان با نام‌های جسیکا، پرلا، جولی، آریانه و نعیمه است که در یک مرکز حمایتی در بلژیک اقامت دارند. این مرکز به آنان فرصت می‌دهد تا با واقعیت سخت و زودهنگام مادر شدن کنار بیایند و برای آینده‌ای روشن‌تر تلاش کنند.
بازیگرانی همچون بابت فربک، السا هوبن، جاناینا هالوی فوکان، سامیا حلمی و ایندیا هیر در این فیلم نقش‌آفرینی می‌کنند. اگرچه هیچ‌کدام چهره‌های نام‌آشنایی نیستند، اما حضورشان به فیلم اصالت و باورپذیری خاصی بخشیده است.
خط روایی فیلم به طور آگاهانه از پیش‌بینی دوری می‌کند؛ بیننده نمی‌داند سرنوشت این مادران به‌سوی پیروزی، شکست یا حفظ وضعیت کنونی پیش می‌رود. این ابهام، تماشاگر را بیشتر درگیر می‌کند.
در مقایسه با فیلم بچه، فضای فیلم خانه مادر جوان اندکی خوش‌بینانه‌تر است. باوجود ضعف‌هایی که در فیلمنامه مشاهده می‌شود، حس همبستگی و همکاری میان این زنان جوان به زیبایی به تصویر کشیده شده است. آنان برای بهبود زندگی یکدیگر از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند؛ گویی زنجیره‌ای از حمایت‌های انسانی‌اند.
واقعیت آن است که بسیاری از کشورها از داشتن چنین مراکزی بی‌بهره‌اند. در بلژیک، وجود این نهادها باعث شده میزان سقط‌های ناخواسته یا اجباری کاهش یابد و فرصت تازه‌ای برای دختران جوان فراهم شود تا بدون حذف‌شدن از مسیر زندگی، آن را از نو بسازند.
برادران داردن، مطابق رویکرد همیشگی خود، از ارائه قضاوت مستقیم خودداری کرده‌اند. آن‌ها روایت را تا جایی که ممکن است بی‌طرفانه پیش می‌برند و پایان فیلم را نیز باز می‌گذارند تا هر تماشاگر با ذهن و احساس خود به نتیجه‌گیری برسد.
خانه مادر جوان یادآور می‌شود که پیش از آنکه درباره مسئولیت‌های این زنان جوان در برابر فرزندانشان سخن بگوییم، باید از مسئولیت‌های جامعه در قبال آنان بپرسیم.
