افول دیزنی: از روزهای درخشان تا تصمیمات جنجالی و ترس از شکست
ترجمه اختصاصی سلام سینما - نگار رعنایی: شرکت والت دیزنی احتمالاً امیدوار است که با انتشار تریلر جدید فیلم «جنگ ستارگان» با عنوان «مندلورین» و شخصیت گروگو، مخاطبان حس نوستالژی را تجربه کنند؛ اما نه از سال ۱۹۷۷ که «جنگ ستارگان» تازه و شگفت‌انگیز بود، زیرا در آن زمان دیزنی مالک این مجموعه نبود، و نه حتی از یک دهه قبل که با فیلم «نیرو برمی‌خیزد» دوباره فرنچایز را زنده کرد. هدف این تریلر، به‌صورت آگاهانه یا ناآگاهانه، بازگرداندن مخاطب و احتمالاً سودآوری به دوران طلایی ۲۰۱۹ است.
سال ۲۰۱۹ برای دیزنی سالی بی‌سابقه بود؛ این شرکت هفت فیلم از ده پرفروش سال را در اختیار داشت و یک فیلم دیگر شامل شخصیت مرد عنکبوتی نیز با مشارکت استودیو مارول و انتشار سونی، جزو موفقیت‌هایش بود. بازسازی «علاءالدین» و «شیرشاه»، دنباله‌های «داستان اسباب‌بازی» و «یخ‌زده»، چند فیلم مارول و یک فیلم جدید از مجموعه «جنگ ستارگان» مجموعاً حدود ۱۰ میلیارد دلار در گیشه جهانی فروختند. حتی اگر «خیزش اسکای‌واکر» موفقیت کمتری نسبت به پیشینیانش داشت، آغاز سرویس استریمینگ Disney+ و پخش «مندلورین» در اواخر ۲۰۱۹ موفقیتی فوری به همراه داشت.
با شیوع پاندمی کووید-۱۹ و کمبود فرنچایزهای جدید، تکرار موفقیت ۲۰۱۹ برای چند سال بعد غیرممکن شد و دیزنی تلاش کرد با اقدامات دیگر، حسن نیت خود را نزد مخاطبان حفظ کند. به‌ویژه برندهای مختلف این شرکت مانند پیکسار، مارول و لوکاس‌فیلم، تا حدی از تصمیمات شرکتی پرخطر جلوگیری کردند. برای مثال، در سال ۲۰۲۲ کارکنان پیکسار و مارول علیه سکوت اولیه دیزنی در برابر قانون «همجنس‌گرایی را نگو» در فلوریدا موضع گرفتند و شرکت سرانجام این قانون را محکوم کرد. این شرکت‌ها همچنین شروع به تنوع‌بخشی به فیلم‌ها، سریال‌ها و شخصیت‌های خود کردند، از جمله پروژه‌هایی مانند «پلنگ سیاه»، «کاپیتان مارول» و «قرمز شدن».
با این حال، واکنش‌های مختلط به برخی پروژه‌ها و ترس دیزنی از عدم توانایی در تولید سالانه آثار موفق مثل «یخ‌زده»، «داستان اسباب‌بازی»، «جنگ ستارگان» و «انتقام‌جویان»، باعث شد در دوران انتقال مدیریت از باب ایگر به باب چپک و بازگشت دوباره ایگر، سیاست‌هایی محتاطانه اتخاذ شود. نگرانی‌های شرکت از واکنش مخاطبان بین‌المللی، به سیاست‌های جدید درباره شخصیت‌های همجنس‌گرا یا اقلیت‌ها منجر شد.
در ادامه، تصمیمات عجولانه و محافظه‌کارانه‌ای اتخاذ شد؛ از تغییر هویت شخصیت تراجنسیتی در یک سریال پیکسار گرفته تا سانسور فیلم «الیو» و تغییر سیاست‌های تنوع و شمول سازمانی به سود مالی. حتی نمایش «آیرون هارت» با محوریت قهرمانان سیاه‌پوست با انتشار یک‌باره و حذف مدل هفتگی مواجه شد و جیمی کیمل به دلیل انتقاد از واکنش دنیای سیاسی به قتل چارلی کرک، از برنامه خود کنار گذاشته شد.
با وجود اینکه تمرکز اولیه دیزنی بر تنوع و شمول بیشتر جنبه تبلیغاتی و سودآوری داشت تا همدلی واقعی، این تصمیمات پرسش‌هایی درباره تأثیر مالی آن‌ها ایجاد کرده است. برخی مشترکان دیزنی پلاس به دلیل این تغییرات اشتراک خود را لغو کرده و ارزش سهام شرکت کاهش یافته است.
حقیقت این است که دیزنی آرزو دارد دوران ۲۰۱۹ خود را بازگرداند؛ دورانی که موفقیت‌های گیشه‌ای میلیارد دلاری، اعتماد مدیران را افزایش می‌داد و حتی کوچک‌ترین اعتراضات مخاطبان نیز قابل چشم‌پوشی بود. اما امروز، دیزنی بیش از هر زمان دیگری از دنیای جدید سرگرمی که رشد بی‌وقفه تضمین‌شده نیست، دچار نگرانی است.