خالق نماهای ناب ( نگاهی کوتاه به قاب بندی های رابرت کراسکر )

تصاویر جادویی که سینما آفریده و ما را مبهوت و در خود حل می‌کند ،محصول کار گروهی هنرمند خلاق است .  درست است که سینما از صدا و تصویر متحرک تشکیل شده ،اما آنچه به خاطرش پای در سالن تاریک می‌گذاریم ،تصویر است .تصاویری که با نظمی خاص و زیبایی منحصربفرد که طی سال‌ها ،به صورت قواعد و علم ترکیب بندی ،تثبیت شده اند،پشت سر هم می‌آیند و ما را ساعتی به عالم دیگری می‌برند .
رابرت کراسکر فیلمبردار استرالیایی متولد 1913 از جمله کسانی است که چنین تصاویر نابی را خلق کرده است .او مدیر فیلمبردار ی بسیاری از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما بوده است .فیلم هایی با ژانرهای گوناگون از نوآر مردسوم گرفته تا فیلم تاریخی حماسی سقوط امپراطوری روم . کراسکر از جمله فیلمبردانی است که هم در حیطه قاب بندی و نورپردازی فضاهای داخلی و هم خارجی تبحر فراوان داشت . ال سید قهرمان افسانه‌ای قرن یازدهم از کارهای شاخص کراسکر و البته کارگردانش آنتونی مان است .قصه‌ای جنگی -عاشقانه درباره قهرمانی به نام ال سید ( چارلتن هستون ) که مورها را از اسپانیا بیرون می‌راند و در این بین شیفته شیمن (سوفیا لورن ) می‌گردد .فیلم به جز چند نما که دارای فضاهای بازسازی شده‌است ،مابقی در فضاهای واقعی کاخ‌های اسپانیا فیلمبرداری شده‌است . به همین دلیل است که کار کراسکر اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند .از آنجایی که امکان تغییر فضاها ممکن نبوده و می‌بایست با مصالح موجود ،فضاها را قاب بندی می‌کردند ،به نظم درآوردن مقدار زیادی از قوس‌ها ،فرم‌ها و مدخل ها به صورت آنچه که در فیلم می‌بینیم ،مهارت کراسکر را نشان می‌دهد .او با انتخاب درست چنین فرم هایی به یک وزن تصویری متعادل می‌رسد .ضمن این‌که توجه بیننده را نیز به مهمترین قسمت هر پلانش که معمولا محل ایستایی کاراکترهاست معطوف و جلب می نماید .
فیلم ال سید با انتخاب کادر واید اسکرین که به دلیل حماسی بودن اش است کار فیلمبردار را در پرکردن فضاهای خالی آن را دو چندان می‌کند .در چنین کادری در هر سه نمای اصلی یعنی باز ،متوسط و بسته ،فضاهایی در اطراف شخصیت‌ها شکل می‌گیرد که پرشدن و خالی نبودن‌شان از طریق تقسیم بندی‌های درست در فضا ،باید انجام شود .به عبارتی فیلمبردار خبره ای چون کراسکر باید دانش بالایی درباره معماری داشته باشد که دارد .یعنی ارزش‌ها ی معماری را محفوظ بدارد و آگاه باشد از این‌که چرا معمار کاخ ،چنین فرم هایی را ساخته و طراحی کرده‌است و چرا باید آنها را در قابش حفظ کند و این فرم‌ها چگونه به محتوای فیلم کمک می‌کنند .در ال سید نماهایی وجود دارد که ال سید یا هر شخصیت دیگری در جلوی کادر قرار دارد و پشت اش قوس‌هایی از درگاه های کاخ با نظم محسوسی دیده می‌شوند .این فرم‌ها بصورت متقارن قرار دارند که اهمیت ،استواری و صلابت ال سید را نشان می‌دهد .کراسکر استاد بهره‌گیر ی از فرم هاست، فرم‌هایی که گاه از طریق اشیا درون صحنه ایجاد می‌شوند و گاه از طریق سایه ها و نورهایی که روی عناصر درون صحنه می افتند و گاه از طریق حرکت شخصیت‌ها و رنگ لباس های فاخر آنها شکل می‌گیرند .
در زمینه فضاهای خارجی و محیط های باز و طبیعی نیز ،کراسکر تصاویری درخشان ارائه داده‌است و بسته به وضعیت وشرایط لازم ،کادرهایش را انتخاب کرده‌است .در نماهای بسته ای که ال سید در حال نبرد است ،فضای بیشتری از آسمان در قاب قرار دارد و زاویه دوربین رو به بالاست و در نماهایی که سپاهیان در کادرند و یا منظره ای از کاخ و دروازه شهر در بک گراند قرار دارند از وسعت آسمان کاسته شده‌است و زمین اهمیت بیشتری یافته‌است .از طریق انتخاب چنین نماهایی کراسکر و آنتونی مان ،معادلات بصری ایجاد کرده‌اند که به حس داستان کمک می‌کند .
رابرت کراسکر در1981،زمانی که به67سال بیشتر نداشت در لندن چشم از جهان فروبست وتصاویر زیبا و جادویی اش را تا ابد ماندگار کرد .