افسانه سهخواهر

پیش از آنکه کسی خواهران منصوریان را بشناسد، سحر مصیبی تحقیق درباره این سه خواهر ورزشکار و خانوادهشان را آغاز کرد تا زندگی الهامبخششان را به تصویر بکشد. مراحل تحقیق روی زندگی این ووشوکاران که امروز اغلب ما با زندگی دراماتیکشان آشنا هستیم از فروردین ۹۳ آغاز شد. آشنایی سحر مصیبی با این خانواده به پروژه مسابقه بدلکاران حرفهای بازمیگردد. مسابقه بدلکاران اولین تجربه تهیهکنندگی مهتاب کرامتی و طهورا ابوالقاسمی بود. الهه منصوریان یکی از خواهران ووشوکار در این پروژه با مهتاب کرامتی همکاری داشت. بعد از آشنایی مهتاب کرامتی و طهورا ابولقاسمی با زندگی عجیب این سه خواهر جرقه ساخت این مستند خورده شد.
مهتاب کرامتی تهیهکنندگی این اثر را عهدهدار شد و کارگردانیاش را به سحر مصیبی که پیش از ساخت این فیلم بیشتر در حوزه فیلم داستانی و دستیاری فعالیت کرده بود، سپرد. یکی از سختترین مراحل ساخت مستند پرتره، همگام کردن کسانیاست که باید جلوی دوربین بیایند و از خصوصیترین لحظات زندگیشان بگویند. فیلم توانسته به لایههای درونی شخصیت سوژهها نزدیک شود و لحظاتی را ثبت کند که دیدنش مقابل دوربین آسان نیست. شهربانو تنها خواهری که ازدواج کرده حتی بخشهایی از زندگیخصوصی خودش و همسرش را با مخاطب به اشتراک میگذارد. دو خواهر دیگر هم از پنهانترین لایههای زندگیشان میگویند. شاید رسیدن به قهرمانی و پشت سرگذاشتن روزهای سخت چنین اعتماد به نفسی به آنها داده تا امروز بتوانند درباره آن روزها حرف بزنند بدون آنکه احساس بدی نسبت به گذشته داشته باشند.
پاشنه آشیل این مستند همین صداقت و تغییر بزرگ است. جذابیت سوژهای که سحر مصیبی برای ساخت فیلم از صفر تا سکو انتخاب کرد برای هر بینندهای قابل درک است. سه خواهری که نماد استقامت و پشتکارند. زندگی پرپیچ خم آنها مخاطب را یاد فیلمهای اغراق شده رزمی میاندازد. الگویی که وقتی آن را در انیمیشن و فیلمهای رزمی چینی و ژاپنی میبینیم باور کردنش آسان نیست اما این سه خواهر توانستند این الگوی اغراق شده را در به واقعیت بدل کنند. مستند از صفر تا سکو نمایش همین پشتکار است. بخشهایی از فیلم در سمیرم اصفهان محل تولد سهیلا، الهه و شهربانو میگذرد و بخشهای دیگر در اردو، خوابگاه و مسابقات جهانی. دوربین در شکست و پیروزی آنها را همراهی میکند و تنها همراه موفقیتهایشان نیست. قاب صادق و صمیمی سحر مصیبی مسیر پرچالشی که این قهرمانان در زندگیشان طی کردند را نمایش میدهد. نکتهای که پرداختن به چنین موضوعی را با ارزشتر میکند، این است که شهرت زنان ورزشکار کشورما اغلب در پس پرده و در حد یک گزارش خبری میماند و کسی آنها را نمیشناسد یا از مسیر پر پیچ و تابی که طی میکنند خبر ندارد. اغلب دخترانی که به دنبال قهرمانی میروند خودساختهاند و هیچ الگوی الهام بخشی در زندگی نمیشناسند. بیشتر آنها به واسطه علاقه شخصی و یا تشویق و حمایت خانواده مسیر قهرمانی در یک رشته را طی میکنند. پیمودن مسیر ورزش برای زنان تاریک و ناشناخته است و هیچ چراغ راهی مقابلشان نیست. ساختن چنین فیلمهایی میتواند پتانسیل پنهانی را که در کشور وجود دارد بیدار کند تا دختران ایرانی هم بتوانند با الگو گرفتن از این قهرمانان به ردههای بالای جهانی برسند. فیلم صفر تا سکو توانست در جشنواره سینما حقیقت علاوه بر جایزه بهترین فیلم، تماشاگران زیادی را باخود همراه کند این استقبال و همینطور مصاحبه جنجالی این سه نفر با احسان علیخانی در برنامه ماه عسل و آشنایی تعداد زیادی بیننده با زندگی آنها، سبب شد گروه هنروتجربه امکان اکران فیلم را برای صفر تا سکو مهیا کند. اکران عمومی بهترین اتفاقی است که میتواند برای یک فیلم مستند بیفتد. هرچند تلویزیون اولین و مهترین جایی است که فیلم مستند میتواند در آن نمایش پیدا کند و مخاطبان زیادی را با خود همراه کند اما تماشاگران زیادی هم هستند که دوست دارند، امکان دیدن مستند را در سالن سینما داشته باشند. صحبت درباره ساختار این فیلم چنداد ساده نیست. خط داستانی فیلم به قدری پررنگ است که ساختارش را تحت الشعاع قرار میدهد. فیلمبرداری و تدوین فیلم دردرجه دوم اهمیت قرار میگیرند. صحنههایی که در سمیرم محل تولد سهخواهر گرفته شدهاست پیچیدگی خاصی ندارد و با فضای که داستان در آن میگذرد همخوانی دارد اما بخشهایی که در جریان مسابقات فیلمبرداری شدهاند اغلب با چند دوربین گرفته شده است و ازریتم نسبتا تندتری برخوردار است این انتخاب توانسته هیجانی را که لازم است به مخاطب القا کندو ببینده را با خودش همراه کند.
سحرمصیبی کارگردان این مستند این روزها سراغ سوژه دیگری رفته که همه ما کم و بیش درباره آن شنیده و کنجکاویم. چالش نهنگ آبی سوژهای است که مصیبی در مستند داستانی «4:20 دقیقه بیدارم کن» سراغ آن رفته و مشغول نگارش فیلمنامه آن است. این مستند اجتماعی بیشتر به روانشناسی شخصیتهایی میپردازد که سراغ این چالش میروند. مصیبی با نزدیک شدن به این سوژه و مسیر حرفهای که تا کنون در آن قدم گذاشته نشان داده فیلمساز دغدغهمندی است و به مسائل روز اجتماعی توجه نشان میدهد.