نگاهی به نکات برجسته و رکوردهای تاریخی جشنواره بینالمللی فیلم کن

چیزی به آغاز هفتاد و هشتمین دوره از یکی از بزرگترین و معتبرترین رویدادهای سینمایی جهان باقی نمانده. جشنواره کن هر ساله در ماه می/ اردیبهشت در شهر کن فرانسه به مدت 11 روز برگزار میشود.
این جشنواره در طول سالهای برگزاری خود، با وجود چالشها، حواشی و گاه انتقادها، همواره به عنوان محوریترین رویداد سینمایی جهان شناخته شده و خاطراتی تکرارناشدنی برای دوستان سینما رقم زده است. در ادامه، به برخی از جالبترین و کمنظیرترین نکات تاریخی و رکوردهای ثبتشده در این رویداد میپردازیم.
بیشترین جایزه برای یک فیلم
در سال 1991 فیلم (Barton Fink) «بارتون فینک» ساخته برادران کوئن موفق شد سه جایزه اصلی جشنواره را از آن خود کند: نخل طلا، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد برای جان تورتورو. این موفقیت بیسابقه منجر به تغییر قوانین جشنواره شد؛ از آن پس، هر فیلم تنها میتواند یکی از جوایز اصلی بههمراه جوایز بازیگری را دریافت کند.
بارتون فینک تنها اثری است که موفق به دریافت 3 جایزه اصلی در تاریخ این جشنواره شده است.
فیلمهای دیگری نیز جوایز سهگانه در کارنامه خود دارند: (L'Humanite) «انسانیت» به کارگردانی برونو دومون در سال 1999 و (The Piano Teacher) «معلم پیانو» ساخته میشائل هانکه در سال 2001. هر دو عنوان علاوه بر جایزه بزرگ کن، موفق به کسب جوایز بهترین بازیگر زن و مرد نیز شدهاند.
فعالترین کارگردان جشنواره کن
کن لوچ کارگردان انگلیسی با 15 فیلم در جشنواره کن شرکت کرده است. او تا کنون دو بار برنده نخل طلا شده؛ بار نخست در سال 2006 برای فیلم (The Wind That Shakes The Barley) «بادی که کشتزار جو را تکان میدهد» و بار بعد سال 2016 برای فیلم (I, Daniel Blake) «من، دانیل بلیک».
طولانیترین فیلم جشنواره کن
کن برنز و لین نوویک در سال 2007 با نمایش یک مستند هفت قسمتی به نام (The War) «جنگ» به کن رفتند. این اثر حماسی درباره جنگ جهانی دوم، طی دو روز و در چهار بخش به نمایش گذاشته شد و با مدت زمان 870 دقیقه طولانیترین فیلم تاریخ کن لقب گرفت.
یک بازیگر، دو جایزه
سال 1981 در کن اتفاق جالبی افتاد. ایزابل آجانی بازیگر 26 ساله فرانسوی، برای دریافت جایزه بهترین بازیگر زن دو بار به روی صحنه فراخوانده شد. یک بار برای بازی در فیلم (Quartet) «کوارتت» به کارگردانی جیمز آیووری و بار دیگر برای فیلم (Possession) «تسخیر» به کارگردانی آندره زولاوسکی.
این رویداد بیسابقه تاکنون تکرار نشده و نام او را در تاریخ جشنواره ماندگار کرده است.
راهی طولانی برای رسیدن به نخل طلا
ژان-لوک گدار، یکی از تأثیرگذارترین کارگردانان موج نوی فرانسه، سرانجام در سال ۲۰۱۸ و پس از دههها حضور، نخل طلای افتخاری را برای فیلم (The Image Book) «کتاب تصویر» دریافت کرد.
در آن سال کیت بلانشت جایزه نخل طلای افتخاری را به فابریس آراگنو و میترا فراهانی اهدا کرد و این دو هنرمند به نیابت از ژان لوک گدار این جایزه را دریافت کردند.
طولانیترین تشویق
یکی از رسمهای جشنواره کن تشویقهای گرم حضار پس از نمایش هر فیلم است. برخی از تشویقها طولانیتر از بقیه هستند. بهعنوانمثال در سال 2006 پس از اکران فیلم (Pan's Labyrinth) «هزارتوی پن» به کارگردانی گیرمو دل تورو، تماشاچیان 22 دقیقه به صورت ایستاده و بدون توقف آن را تشویق کردند. این برای خود رکوردی بزرگ محسوب میشود.
جوانترین کارگردان برنده نخل طلا
لویی مال در سال 1956 برای مستند (The Silent World) «جهان خاموش» برنده نخل طلا شد. او به همراه ژاک – ایو کوستو این اثر را کارگردانی کرده است.
لویی مال در سن 24 سالگی جوانترین فیلمسازی شد که توانست بزرگترین جایزه جشنواره کن را از آن خود کند. این رکورد تا کنون شکسته نشده است.
تنها رئیس دو دوره هیئت داوران جشنواره کن
از سال 1964 تا کنون ریاست هیئت داوران جشنواره بینالمللی فیلم کن بر عهده یک شخصیت برجسته صنعت سینما بوده است. جین مورو، بازیگر فرانسوی تنها فردی در تاریخ است که توانسته دو بار بر صندلی ریاست هیئت داوران کن تکیه بزند. اولین بار در سال 1975 و دومین بار در سال 1995.
پرزرقوبرقترین نخل طلا
گالری طلا و جواهرات سوییسی شوپارد از سال 1998 طراحی و ساخت نخل طلا را برعهده دارد. در سال ۲۰۱۷، نسخهای ویژه از این جایزه با ۱۶۷ قطعه الماس طراحی شد که به روبن اوستلوند برای فیلم (The Square) «مربع» اهدا شد
چهره همیشگی جشنواره کن
ایزابل هوپر، بازیگر برجسته فرانسوی، رکورد بیشترین حضور در فیلمهای بخش رسمی جشنواره را در اختیار دارد .او بالغ بر 25 بار به این رویداد هنری دعوت شده و در سال 2009 نیز رئیس هیئت داوران بوده است.
وی در سال 1978 برای بازی در فیلم (Violette Nozier) «ویولت نوزیر» به کارگردانی کلود شابرول برای نخستین بار برای بهترین بازیگری برنده جایزه شد. سال 2001 نیز به دلیل بازی درخشان خود در فیلم معلم پیانو این افتخار را به دست آورد.
چهار کشور پیشتاز در جشنواره کن
از زمان آغاز این جشنواره تا کنون چهار کشور نسبت به سایرین فعالیت بیشتری داشته و نزدیک به 60 درصد جوایز بزرگ و نخل طلا را از آن خود کردهاند.
انگلستان با 10 نخل طلا و 4 جایزه بزرگ در رتبه چهارم
ایتالیا با 12 نخل طلا و 10 جایزه بزرگ در رتبه سوم
فرانسه با 13 نخل طلا و 10 جایزه بزرگ در رتبه دوم
آمریکا با 19 نخل طلا و 4 جایزه بزرگ در رتبه نخست قرار دارد.
جشنواره بینالمللی فیلم کن 2025 در تاریخ 23 اردیبهشت در کشور فرانسه برگزار خواهد شد.