اختصاصی سلام سینما – فیلم «جاده خاکی» ساخته‌ی «پناه پناهی» فرزند «جعفر پناهی» با عنوان انگلیسی «Hit The Road» در جشنواره‌ی کن 2021 به نمایش درآمد و با واکنش‌های مثبتی از سوی منتقدان روبرو شد. به این بهانه نگاهی می‌اندازیم به خلاصه‌ای از نقدهای منتشر شده توسط منتقدان مشهور سینمای جهان از «جاده خاکی». این فیلم در برنامه‌ی دو هفته‌ای (Fortnight) جشنواره‌ی کن نمایش داده شده است.

نیک ویوارلی – ورایتی:

«پناه پناهی» پسر استاد ایرانی «جعفر پناهی» بر خلاف پدرش که ممنوع‌الخروج است، بنظر می‌رسد که مشکلی برای آمدن به جشنواره فیلم کن نداشته است.

«جعفر پناهی» بطور غیرمستقیم به پسرش در ساخت «جاده خاکی»(Hit the Road) کمک کرده است. به گفته‌ی «پناه پناهی»، پدرش که برای فیلم «سه چهره»(Three Faces) برنده‌ی جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره‌ی کن در سال 2018 شده بود، فیلمنامه‌ی «پناه» را خوانده و آن را تأیید کرده است.

همچنین او گفته است که پدرش در مرحله‌ی پس از تولید نیز کمک‌های شایانی به او کرده است.

«جاده خاکی»(Hit the Road) در مناطق دور افتاده‌ای در ایران فیلمبرداری شده است. «پناهی» با استفاده از یک خانواده‌ی کوچک با نقش‌آفرینی جالب توجه «حسن معجونی»، به عنوان تمثیلی از کل جامعه‌ی ایران، نشان داده است که جامعه‌ی ایرانی با مسائل سیاسی کشورش مشکلاتی جدی دارد.

او این کار را از طریق نشان دادن ترس خانواده‌ی داستانش از زیر نظر بودن توسط پلیس و آهنگ‌هایی که این خانواده به آن گوش می‌دهند، به تصویر می‌کشد.

جردن مینتزر-هالیوود ریپورتر:

معمولاً برای فیلمسازان موفق زمان می‌برد تا اولین فیلم خودشان را بسازند و «پناه پناهی» در سن 37 سالگی فیلمساز چندان جوانی به حساب نمی‌آید.

وقتی فرزند یکی از بزرگترین فیلمسازان معاصر یعنی «جعفر پناهی» باشید که جوایز بزرگ و بیشماری را در جشنواره‌های برلین، ونیز، لوکارنو و کن بدست آورده است، این طبیعی است که برای ساختن اولین فیلم‌تان، وسواس زیادی به خرج دهید.

«پناه پناهی» با اولین فیلم بلندش «جاده خاکی»(Hit the Road) دو دستاورد مهم داشته است: اول اینکه او ثابت کرده است که پسر همان پدر است و روایت مرحله‌ای داستان و واقع‌گرایی بازتابی از اِلِمان‌های اصلی فیلم اوست. دوم اینکه او از همان اول از زیر سایه پدرش درمی‌آید و نشان می‌دهد که دارای صدایی مستقل در سینمای ایران است.

«جاده خاکی»(Hit the Road) اثری خوش‌ساخت و تأثیرگذار است که هیچ چیز برای رقابت در بخش اصلی کم نداشت. «پناهی» مهارتش را در تسلط به مدیوم سینما به گونه‌ای به رخ می‌کشد که برای یک فیلم اول بسیار نادر است. نقش‌آفرینی «پانته‌آ پناهی‌ها» در نقش مادر خانواده تکان‌دهنده و تأثیرگذار است.

رودریگو پرز-پلی لیست:

پسر کو ندارد نشان از پدر. از این به بعد باید این را بدانیم که در خانواده‌ی «پناهی» رقابتی سخت برای "بهترین فیلمساز بودن" جریان دارد.

«پناه پناهی» که پیش از این در فیلم‌های پدر اسطوره‌اش «جعفر پناهی» در سمت‌های دستیار فیلمبردار، دستیار کارگردان و دستیار تدوین کار کرده است، برای نمایش اولین فیلم بلند خود، جشنواره‌ی کن را انتخاب کرده است. «جاده خاکی»(Hit the Road) یک فیلم جاده‌ای خانوادگی و درامی انسانی است.

تصویر خانواده‌ی چهار نفره‌ای که «پناهی» در فیلمش آن را به تصویر کشیده است، تصویری اریجینال و عمیق از یک خانواده‌ی ایرانی در دهه‌ی معاصر است. هر کاراکتر رنگ و بویی منحصر به فرد به خود گفته است.

«حسن معجونی» در نقش پدری با پای شکسته و «پانته‌آ پناهی‌ها» در نقش مادری که هر لحظه می‌خندد و گریه می‌کند، در مسیر پیشبرد درام، نقش‌آفرینی تأثیرگذار و در خور توجهی را از خود به نمایش گذاشته‌اند.

لی سینگر-مؤسسه فیلم بریتانیا (BFI):

اولین فیلم بلند «پناه پناهی» فرزند فیلمساز بزرگ «جعفر پناهی»، یک فیلم جاده‌ای بی‌نقص فوق‌العاده ساخته است که تعادل را برانگیختن احساس مخاطب با وسواس زیادی رعایت می‌کند و در پوسته‌ی زیرین خود نیز انتقادات اجتماعی-سیاسی را نیز جای می‌دهد.

چیزی که باید آن را مورد توجه قرار دارد این است که «پناهی کوچک» توانسته است به شکلی دقیق و با سبکی الهام گرفته از «2001: یک ادیسه فضایی»، حکایتی خلاقانه و جذاب از مبارزه و تقلای یک خانواده را به کمک گروه بازیگران درخشان فیلمش و در مرکز آن «حسن معجونی» و «پانته‌آ پناهی‌ها» ارائه دهد.