از جشنواره نوزدهم «حقیقت» چه می‌خواهیم؟/ میدان صداهای گوناگون

تجربی و پویانمایی، صدرا صدوقی تهیه‌کننده مستند و روزنامه‌نگار: جشنواره «سینماحقیقت» به یکی از مهم‌ترین رویداد‌های اندیشه‌محور و جریان‌ساز سینمای مستند ایران بدل شده است. این جشنواره نه‌فقط مکانی برای نمایش آثار، بلکه میدان گفت‌وگویی است میان فیلمسازان، منتقدان و مخاطبانی که دغدغه کشف و بازنمایی «حقیقت» در جهان پرهیاهوی امروز را دارند. اکنون که به آستانه نوزدهمین دوره آن رسیده‌ایم، پرسش اساسی این است که از چنین رویدادی چه می‌خواهیم و چه انتظاراتی داریم:

نخستین انتظار، بازگشت به روح جست‌وجوگر و پرسشگر مستند است. سینمای مستند زمانی ارزشمند است که در برابر واقعیت، نه به عنوان تصویری بسته و قطعی، بلکه به مثابه ساحتی چندوجهی و سیال بایستد. جشنواره حقیقت می‌تواند بستری باشد برای تقویت نگاه‌های انتقادی و روایت‌هایی که از دل زیست واقعی مردم برمی‌خیزد، نه صرفاً بازتولید گزارش‌های رسمی یا نگاه‌های از پیش تعیین‌شده.

دومین انتظار، گسترش تنوع صدا‌ها و دیدگاه‌هاست. جامعه امروز ایران درگیر تغییرات فرهنگی، اقتصادی و حتی زیست‌محیطی است. جشنواره «حقیقت» باید جایی باشد که همه این صدا‌ها ـ از مستندسازان جوان شهرستانی تا فیلمسازان مستقل و زنان فیلمساز ـ فرصت شنیده شدن بیابند. تنها در چنین فضایی می‌توان از «حقیقت جمعی» سخن گفت؛ حقیقتی که از راه فضای چندصدایی شکل می‌گیرد.

سوم آن‌که، مدیریت فرهنگی جشنواره باید بیش از هر چیز به جریان‌سازی بیندیشد، نه صرفاً به رقابت و جوایز؛ مستندسازان جوان نیازمند افق‌های آموزشی و پژوهشی‌اند؛ کارگاه‌ها، نقد‌های تحلیلی و نشست‌های تخصصی می‌تواند کیفیت تولید مستند در کشور را بالا ببرد. خوشبختانه این بستر در جشنواره به خوبی فراهم  شده است، اما هرچه غنی‌تر و پرمایه‌تر باشد، این رویداد ملی و بین المللی را به دانشگاهی زنده برای تجربه و اندیشه ورزی تبدیل خواهد شد.

در نهایت، از جشنواره نوزدهم حقیقت انتظار می‌رود که در برابر جریان تصویرسازی سطحی و مصرفی، به مثابه پناهگاهی برای نگاه‌های صادقانه و روایت‌های دردمند باشد. حقیقت در سینما امری آماده و مطلق نیست؛ نیازمند جست‌و‌جو، تردید و شهامت بیان است. اگر جشنواره حقیقت بتواند هرروز، بهتر از دیروز، شعله جست‌و‌جو برای فهم عمیق‌ترِ واقعیت را زنده نگه دارد، به آیینی فرهنگی و هنری بدل می‌شود که هر سال ما را به اندیشیدن، دیدن دوباره و بازتعریف حقیقت فرامی‌خواند.

منبع: خبرگزاری آنا