مارتین اسکورسیزی و فیلمی که هالیوود از ترس چین فراموش کرد

در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۲۵، نمایش ویژه‌ای از فیلم «کوندان» به صورت ۳۵ میلی‌متری با حضور شخص اسکورسیزی در جشنواره فیلم ترایبکا برگزار شد. این فیلم که در سال ۱۹۹۷ ساخته شد، زندگی اولیه‌ی چهاردهمین دالایی لاما را روایت می‌کند و نامزد دریافت جایزه اسکار نیز شده بود.

در زمانی که بسیاری از طرفداران اسکورسیزی انتظار فیلمی جنایی مشابه «کازینو» را داشتند، او با ساخت «کوندان» مسیر متفاوتی را پیش گرفت؛ فیلمی معنوی و شخصی با حال‌وهوایی تأمل‌برانگیز و تصاویری چشمگیر که البته چندان مورد استقبال منتقدان قرار نگرفت و موفقیت چشمگیری در جوایز نیز نداشت.

اما موضوع اصلی، جنجال سیاسی‌ای بود که فیلم به دنبال داشت. دولت چین که دالایی لاما را یک جدایی‌طلب و تهدید سیاسی می‌داند، از همان زمان تولید فیلم در سال ۱۹۹۶ به‌شدت به آن واکنش نشان داد. سفارت چین در آمریکا بلافاصله به دیزنی اعتراض کرد و فیلم را توهینی به حاکمیت چین دانست.

بیشتر بخوانید:

بازگشت مارتین اسکورسیزی و رابرت دنیرو با کازینو در سی‌امین سالگرد این فیلم

حواشی بازیگری مارتین اسکورسیزی در سریال استودیو

مایکل آیزنر، مدیرعامل وقت دیزنی، در گفت‌وگویی با نیویورک تایمز تأیید کرده بود که در پی این اعتراضات، «تمام روابط تجاری ما با چین به یکباره متوقف شد.» همچنین گزارش شده که ورود اسکورسیزی به چین از آن زمان ممنوع شده است.

در سال ۱۹۹۸، آیزنر در دیدار با نخست‌وزیر چین، ژو رونگ‌جی، تلاش کرد تا اهمیت فیلم را کم‌رنگ جلوه دهد و گفت: «خبر بد این است که فیلم ساخته شد، اما خبر خوب این است که کسی آن را ندید.» او حتی به‌صورت رسمی عذرخواهی کرد و وعده داد چنین اتفاقی دیگر تکرار نخواهد شد.

چین تنها به این عذرخواهی بسنده نکرد و برای بازگشت دیزنی به بازار این کشور، شرط‌هایی تعیین کرد: خرید حقوق توزیع دو فیلم چینی توسط دیزنی و همچنین استفاده از یک گروه هنری چینی برای تبلیغ فیلم «مولان» در اروپا.

در نتیجه‌ی این فشارها، اکنون پس از ۲۷ سال، دیزنی هنوز هم فیلم «کوندان» را از دسترس خارج کرده است. این فیلم نه در سرویس‌های استریم موجود است و نه نسخه‌های فیزیکی آن به‌راحتی در آمریکا یافت می‌شود. حتی نسخه‌های بلو-ری نیز عمدتاً «ناموجود» اعلام شده‌اند و تنها راه دیدن فیلم، تهیه‌ی نسخه‌های وارداتی از خارج کشور است.

چند سال پیش، بنیاد آموزش اقتصادی (FEE) ویدیویی با عنوان «فیلمی که دیزنی نمی‌خواهد شما ببینید» درباره‌ی بایکوت این فیلم منتشر کرد که در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت. با این حال، رسانه‌های اصلی کمتر به این موضوع پرداختند.

اگر از علاقمندان سرسخت آثار اسکورسیزی هستید و می‌خواهید تمامی فیلم‌های او را ببینید، باید بدانید که تماشای «کوندان» احتمالاً سخت‌ترین بخش این مأموریت خواهد بود.

منبع: worldofreel