جاده ای رو به تباهی
" جاده قدیم "
کارگردان : منیژه حکمت
تهیهکننده : منیژه حکمت
نویسنده : منیژه حکمت
بازیگران : آتیلا پسیانی / مهتاب کرامتی / لیلی رشیدی / پرویز پورحسینی / شیرین یزدانبخش / محمدرضا غفاری / ترلان پروانه / هدی زینالعابدین/ بهناز جعفری / محمدرضا هدایتی و ...
مدیر فیلمبرداری : داریوش عیاری
صدابردار : مهدی ابراهیم زاده
طراح چهره پردازی : سعید ملکان
طراح صحنه : کیوان مقدم
مدیر تولید : سمیرا علایی
موسیقی : کریستف رضاعی
تدوین : مصطفی خرقهپوش
توضیحات :
جاده قدیم پس از "زندان زنان" ، "سه زن" ، "لالایی" چهارمین فیلم سینمایی منیژه حکمت در مقام کارگردان پس از ده سال دوری از فیلمسازی است و مانند آثار گذشته اش باز هم موضوعی از معضلات زنان را دستمایه ساخت اثر خود قرار داده است و در حوزه حقوق زنان بار دیگر در جاده قدیم الگوهای ذهنی و باورهای غلیظ گهگاه فمنیستی خود را به نمایش گذاشته است ؛ نگاه او به زنان جامعه قربانیانی است که در جایگاه واقعی خود قرار ندارند و همه تلاش ها برای حذف آنها از جامعه است ؛ زنانگی در آثار او همواره در تقابل با مردانگی است و نمی توان مرد خوبی را در فیلمهای یافت.
منیژه حکمت که در سالهای اخیر بیشتر به عنوان تهیه کننده و پخش کننده فعالیت داشته تنها بانوی فیلمساز حاضر در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر است و فیلمش فیلمی فمنیستی که ترکیبی از چند قصه که متاسفانه نه فرم دارد و نه محتوا و نه ساختار و کارگردانی ضعیف که خود فیلمساز هم دچار سردرگمی هست و به لحاظ قصه بسیار ضعیف، که به مشکلات جنسیتی و بحث تجاوز میپردازد .....
جاده قدیم قصه زنی آسیب دیده است و اتفاقاتی که بر او میگذرد و با تمام آسیبهای اجتماعی و جسمی که دیده در جایی که به بنبست رسیده بلند میشود و از نو شروع میکند و ... ؛ در فیلم جاده قدیم محمدرضا غفاری به دلیل بارداری همسرش مجبور است تاریخ ازدواج را زودتر از موعد برگزار نماید، مهتاب کرامتی مورد تجاوز راننده ماشین قرار میگیرد، بهناز جعفری میخواهد وامی غیر قانونی را برای شخصی جور کند، فیلمساز در این بین اشاره به برادر مهتاب کرامتی میکند که جزء مجاهدین بوده است و حتی اشاراتی نیز به موضوعات هستهای دارد که همه این موارد باعث شلختگی فیلمنامه میشود که به هیچ قصهای هم پرداخت درستی نمیکند ؛ اما فیلم مهمترین چیزی که نشان میدهد همان تجاوز به مینو (مهتاب کرامتی) است و بعد او را رها میکند و به واکنشهای حاشیهای و خستهکنندهی پدربزرگ متعصب، فامیل بدپیله، شوهر و... میپردازد ، آدمها و واکنشهایی که نه قدرتی در عمق بخشیدن به روایت دارند و نه فیلم را جلو میبرند ، خرده روایات فیلم توانایی پر کردن خلاء اصلی فیلمنامه را ندارد و مهمترین آنها که - بچه دار شدن خسرو و کلاهبرداری جوادی از بانک باشد -کمکی به پیشبرد داستان نمی کند ؛ در فیلمنامه نشانی از پیرنگ قوی داستانی که بتواند خرده روایات را به یکدیگر متصل کند دیده نمی شود و با حذف اغلب شخصیت های داستان مانند شیدا، عمه لیلی و عمه نرگس ، حسن، مادر و حتی بهرام تغییری در روند داستان ایجاد نمی شود ؛ خلاصه آنكه جاده قدیم آن قدر در فیلمنامه ضعف اساسی دارد که نمی تواند با عمق بخشی به دغدغه هایش بیننده را متوجه لایه های زیرین محتواییش کند ؛ در کنار همه این مسایل بیتفاوتی ترلان پروانه نسبت به اتفاقی که برای مادرش افتاده است و محمدرضا هدایتی که اصلاً آدم متوجه نمیشود برای چه در فیلم حضور دارد ضعف دیگر فیلم تدوین فیلم است و با وجودی که مشکل اصلی ریتم داستان از ضعف فیلمنامه نشات می گیرد اما تدوین اثر می توانست قدری از بار ملال آن بکاهد ، اما فیلمساز در شناسایی نماهای زائد فیلم موفق عمل نکرده است و گاهی نماهایی بدون هیچ کارکردی برای بیننده به نمایش گذاشته است.
جاده قدیم تا حدی خطقرمزهایی را رد میکند و به لحاظ مضمونی و شاید پوشش بازیگران زن مرزهای جدیدی را در سینمای ایران تعریف میکند و از نکات قوت فیلم میتوان به بازی بازیگران فیلم علی الخصوص مهتاب کرامتی و دقت و مهارت کارگردان در هدایت بازیگران که کاملاً چشمگیر است درکنار طراحی لباس نازنین توسلی که از رنگ ها به درستی در فیلم استفاده کرده است اشاره کرد.