آروارهها و پشتصحنهای طوفانی؛ فیلمی که نزدیک بود هرگز ساخته نشود

فیلم کلاسیک «آروارهها» (Jaws) به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که در سال ۱۹۷۵ اکران شد، از مه تا اکتبر ۱۹۷۴ در منطقه مارتاز وینیارد در ماساچوست فیلمبرداری شد و به یکی از ماندگارترین فیلمهای تابستانی تاریخ بدل گشت. اما روند ساخت آن آنقدر پرچالش بود که نزدیک بود اصلاً به پرده سینما نرسد.
این فیلم که به مناسبت پنجاهمین سالگردش تابستان امسال دوباره به سینماها بازمیگردد، داستان حملات کوسهای مرگبار را روایت میکند که جزیره خیالی امیِتی، در واقع همان مارتاز وینیارد، را دچار بحرانی شدید میکند.
اما بحران واقعی، پشت دوربین بود. کوسههای مکانیکی فیلم، با نام مستعار بروس، مرتباً از کار میافتادند. طبق گزارش The Daily Jaws، این کوسهها ابتدا در آب شیرین آزمایش شده بودند و مشکلی نداشتند، اما آب شور دریا باعث خوردگی و خرابی آنها شد. بازیگر فیلم ریچارد دریفوس گفته: "شما میتوانستید روند فیلمبرداری را از تعداد بیسیمهایی که در جزیره شنیده میشد دنبال کنید: 'کوسه کار نمیکنه، کوسه کار نمیکنه'… کوسه هیچوقت کار نمیکرد."
استیون اسپیلبرگ اصرار داشت که فیلم در اقیانوس واقعی گرفته شود، نه در استودیو یا مخزن آب. اما این تصمیم چالشهای بزرگی در پی داشت؛ دریاهای متلاطم باعث شد گرفتن نماهای ثابت بسیار دشوار شود، باران شدید و باد تجهیزات را خراب کرد و حتی قایقها را غرق میکرد. دریفوس با شوخی تلخ میگوید: "یک روز صدایی شنیدیم: 'کوسه کار میکنه… قایق داره غرق میشه!'… و من اون موقع روی قایق بودم."
انتظارهای بیپایان برای عبور قایقهای بادبانی از قاب تصویر، توقفهای مکرر به دلیل شرایط دریا، و دوبارهنویسی مداوم فیلمنامه هم از جمله مشکلات دیگر بودند. فیلمنامه اصلی بهقدری تاریک بود که اسپیلبرگ از کارل گاتلیب خواست لحن آن را سبکتر کند، اما حتی تا آغاز فیلمبرداری هنوز نسخه نهایی آماده نشده بود.
درگیری شخصی بین دو بازیگر اصلی، رابرت شاو و دریفوس، نیز بر مشکلات افزود. شاو میان برداشتها مشروبات الکلی مصرف میکرد و به دریفوس طعنه میزد. برخی صحنهها به دلیل لکنت یا فراموشی دیالوگهای او غیرقابلاستفاده شدند.
در نهایت، پروژه ۱۰۰ روز از برنامه عقب افتاد و بودجه آن از ۴ میلیون دلار به ۹ میلیون دلار افزایش یافت، اما نتیجه، یکی از ماندگارترین فیلمهای تاریخ سینما بود.