چگونگی حضور جمشید هاشم پور در نقش زینال بندری | صحبت های خواندنی فیلمنامه نویس تاراج ایرج قادری

این هفته مجله تصویری ۲۴، میزبان سعید مطلبی بود تا از ۴۰سالگی «تاراج» بگوید. دیر و ناعادلانه است که ۴۰سال بعد از نوشتن موفق‌ترین فیلمنامه‌های یک دوران مورد توجه رسانه‌ها قرار بگیرید. مردم برای دیدن فیلم‌هایی که براساس نوشته‌هایتان ساخته شده‌اند، صف بکشند اما مسئولان حضور مؤثر را تاب نیاورند و منتقدان موفقیت غیرقابل‌انکارت را منکر شوند. اما سعید مطلبی مانند بسیاری از هم‌نسلان، خانه و شهرت را ترک نکرد و در اتاقش ماند و همچنان نوشت. مطلبی در این سال‌ها با شور و شوق نوشت بی‌آنکه به‌دنبال شهرتی باشد. مطلبی همیشه منتظر ماند تا روزی از راه برسد که شاهد پیروزی عشق بر برزخ باشد؛ ستاره روزی شود که ستایش‌اش بی‌بهانه باشد. این همه سال‌ها نوشتن باید به یاد همه بیاورد که یک سپاس جامانده به تو بدهکارند.

• شما زمانی ممنوع‌الکار شدید و گفتند که نمی‌توانید بنویسید؛ با این موضوع چطور کنار آمدید و چطور شد که «تاراج» را نوشتید؟

سعید مطلبی: آن زمان محمد توبه‌خواه که به‌عنوان تهیه‌کننده فعالیت می‌کرد ما را صدا کرد و گفت شما ممنوع‌الکار هستید؛ من و آقای ایرج قادری پیش او رفته بودیم و هنوز نامی از تاراج نبود و داستانی هم نوشته نشده بود. اما قرار بود فیلمنامه‌ای را بنویسم که ایرج قادری در آن بازی کند. آن زمان قادری خیلی ناراحت شد و من با توجه به اینکه با قضایا راحت کنار می‌آیم، فکر کردم که فیلمنامه را می‌نویسم و در نهایت نام نویسنده را متفاوت می‌گذارم. اما قادری بازیگر بود؛ از ممنوع‌الکاری ناراحت شد. فردای روزی که جلسه برگزار شد، به قادری گفتم که از توبه‌خواه بخواهد برایش اجازه کارگردانی بگیرد؛ من هم برایت فیلمنامه‌ای می‌نویسم که تماشاگر با نگاه‌کردن فیلم در سینما به صندلی‌اش زنجیر شود. قادری توانست اجازه کارگردانی بگیرد اما به شرط اینکه بازی نکند اما به من اجازه نویسندگی ندادند. فیلمنامه‌ای پیدا کردیم که مجوز داشت به نام «چنبره خاک»؛ داوودنژاد نوشته بود و من آن را بازنویسی کردم. همیشه به این موضوع فکر می‌کنم ‌کالایی که عرضه می‌کنیم باید خریدار داشته باشد و باید خودمان به آن کالا باور داشته باشیم. من در این سال‌ها ۲باور داشتم؛ یکی رفاقت بود و دیگر ایستادگی و مبارزه در طول سال‌هایی که کار کردم.

• انتخاب بازیگران «تاراج» همیشه بحث‌برانگیز بوده است؛ شما با انتخاب ۲نقش اول قادری مخالف بودید اما به‌نظر در طول کار تصویربرداری راضی شدید؟
سعید مطلبی: وقتی قرار شد که ایرج قادری در «تاراج» بازی نکند، برای ما انتخاب هنرپیشه یک مسئله بزرگ شد. ایرج قادری، جمشید آریا را معرفی کرد. من او را نخستین‌بار در دفتر دیدم؛ یک فرد کم‌حرف، مظلوم و نجیب بود. به قادری گفتم مخالف حضور او در فیلم هستم اما حرفم را گوش نداد. در طول همکاری دوبار مخالف انتخاب بازیگرش بودم و خوشحالم که او حرف مرا گوش نداد، یکی هم نقش حشمت در ستایش بود؛ مخالف داریوش ارجمند بودم و حرفم را گوش ندادند؛ الان اما برای هر دو خوشحالم. در «تاراج» صحنه‌های لب مرز را خودم کارگردانی کردم و وقتی هاشم‌پور را در دوربین دیدم به قادری گفتم که او اکران پرکن است. هاشم‌پور بازیگر بزرگی است. باورتان می‌شود از هواپیما می‌ترسید اما در فیلم «نیش» خودش آویزان هلی‌کوپتر شده بود. هاشم‌پور بسیار محجوب و بازیگر توانایی است.

• اگر الان قرار بود «تاراج» را بازسازی کنیم نقش سروان و زینال را به چه‌کسی می‌دادید؟
سعید مطلبی: نقش افسر را به پرویز پرستویی می‌دادم اما درباره نقش زینال باید ببینم چه‌کسی می‌تواند بازی کند. شاید باز سراغ هاشم‌پور می‌رفتم و البته علیرضا کمالی هم برای بازی در این نقش خوب است.
• بخش فنی فیلم «تاراج» خیلی عالی است، ‌از تدوینی که شما انجام دادید؛ فیلمبرداری‌ای که انجام شده و موسیقی ناصر چشم‌آذر که همه و همه با کارگردانی ایرج قادری یک فیلم به‌یادماندنی را به یادگار گذاشته است؟
سعید مطلبی: زمانی که «تاراج» را می‌ساختیم، ‌سعی کردیم که به تمام آدم‌هایی که کار می‌کنیم، ‌شرایط را بگوییم. به همین دلیل همه با ما همدلی کردند. در زمان تولید همه می‌دانستند که ایرج قادری در بازیگری ممنوع‌الکار است و من نمی‌توانم با اسم بنویسم. «تاراج» فیلمی بود که خودباوری را همراه داشت و به همین دلیل کسی برای فیلم کم نگذاشت و همه همپای ما تا پایان فیلم آمدند.

منبع: همشهری آنلاین