ظرفیت‌های تاریخی دهه چهل در حکایت‌های کمال

اقتباس از ادبیات داستانی در سینما و تلویزیون ما سابقه طولانی دارد، اما با وجود ادبیات غنی و ظرفیت‌های فراوان موجود در بستر داستانی و امکان بهره‌گیری از آنها در مدیوم نمایشی، شمار آثار تولید شده فراوان و چشمگیر نیست. با این حال آثار مهمی از اقتباس‌های ادبی در مدیوم تلویزیون وجود دارد که «قصه های مجید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی یکی از ماندگارترین آنهاست. مجموعه پنج جلدی «حکایت های کمال» نوشته محمد میرکیانی نیز دیگر کتابی است که طی سال های اخیر دستمایه خلق یک سریال تلویزیونی شده است.

سریال «حکایت های کمال» نمونه موفق اقتباس از ادبیات داستانی محسوب می‌شود

اواخر دهه نود فصل اول سریال «حکایت های کمال» که اقتباسی از مجموعه کتابی به همین نام نوشته میرکیانی بود؛ ساخته شد و استقبال خوب مخاطبان، سازندگانش را بر آن داشت تا فصل دوم را هم کلید بزنند. در فصل دوم نیز هسته اصلی داستان حول محور اتفاقات پیرامون زندگی کمال می گردد؛ او که حالا به سن نوجوانی رسیده و مادرش را هم از دست داده، نقش بیشتری در امورات خانوادگیشان برعهده گرفته و در کنار پدر، عمه و خواهرانش زندگی می کند.

سریال متاثر از حال و هوای کتاب میرکیانی که زبانی روان و جذاب دارد، از فضایی صمیمی و بی آلایش برخوردار است و روایتی ساده و فارغ از پیچیدگی‌های معمول را با زبانی طنازانه به تصویر در می آورد. از همین روی مهمترین ویژگی «حکایت های کمال» را می توان در قصه‌گو بودن آن دانست.

داستان چند شخصیت کلیدی دارد که پیرنگ اصلی براساس ماجراهای آنها شکل می گیرد.

راوی سریال، کمال است که فصل دوم را هم با مقدمه ای از معرفی محله‌شان در دهه چهل آغاز می کند. سریال در فصل تازه‌اش شروعی پرنشاط و با انرژی دارد و از همان ابتدا با ماجراهای پرویز و مزاحمت هایی که برای دیگران ایجاد می کند، کلید می خورد. استوار پرویز شاکری معروف به پرویز هیتلر دائماً دنبال انقلابیون می‌رود و هر بار یک داستان تازه درست می‌کند که اغلب هم با دخالت‌های همسرش سوسن ختم به خیر می شود.

از طرفی پرویز چشم دیدن داوود، پدر کمال را ندارد و کمر همت بسته که او را از محله بیرون کند و بخش قابل توجهی از هر قسمت به جار و جنجال هایی می گذرد که پرویز با مردم محله درست می کند و در هر اپیزود یک داستان کوتاه روایت می شود که در کنار داستان اصلی پیش می رود؛ از تلاش عمه برای پیدا کردن همسری مناسب برای داوود تا مزاحمت های گاه و بیگاه پرویز و از طرفی دیگر تمرکز بر رابطه نوجوانان سریال و ماجراهای کمال و دوستانش و تشکیل انجمن مخفی برای کمک رساندن به مردم در کنار سکانس های مدرسه که از دیگر بخش های جذاب سریال است.

دهه های چهل و پنجاه به دلیل بافت قدیمی شهرها و فضای و نوستالژیک آن دوران، سبک زندگی و شرایط زیستی مردم و همچنین از آنجایی که برهه ای مهم از بزنگاه‌های تاریخ معاصر محسوب می‌شود، همیشه ظرفیت‌های متعدد و جذابی برای ادبیات داستانی و آثار نمایشی به همراه داشته و مخاطبان نیز به دلیل اتمسفر حاکم بر آن فضا، به روایت هایی از آن دوران در دل داستانی خانوادگی، عاشقانه یا سیاسی اجتماعی علاقه نشان داده اند.

اتفاقی که «حکایت های کمال» هم به قدر وسع از آن بهره گرفته و عناصر و ظرفیت‌های تاریخی دهه چهل را به خدمت گرفته است. لوکیشن‌های چشم نواز، طراحی صحنه باورپذیر، همچنین موسیقی فردین خلعتبری با ریتمی سرزنده توانسته مجموعه ای جذاب برای تماشا فراهم کند و به وجوه طنزآمیز آن قوت ببخشد که همه اینها با نقش آفرینی خوب بازیگران سریال همراه است؛ از محمود پاک نیت در نقش داوود تا حمید ابراهیمی در نقش پرویز پاسبان و همچنین یوسف صیادی و حضور بازیگران پیشکسوتی مانند محمد فیلی و کاظم هژیر آزاد در کنار ایرج نوذری، میرطاهر مظلومی و آزیتا ترکاشوند و بازیگران جوان تر که دایره مخاطبان این سریال را فراتر از گروه های سنی نوجوان می‌برد.

سریال «حکایت های کمال» که نمونه موفق اقتباس از ادبیات داستانی است، توانسته حال و هوای کتاب را با لحنی صمیمانه در قاب سریالی تلویزیونی به تصویر بکشد و مخاطبانش را ساعتی فارغ از دغدغه های روزمره با داستان هایی ساده و بدون تنش همراه کند.