پرونده فیلم آشغال های دوست داشتنی / به بهانه ثبت نام فیلم در جشنواره بین المللی فیلم فجر
آشغالهای دوست داشتنی، نامی که چندین سال است همراه همیشگی جشنواره فیلم فجر بوده امروز توسط محسن امیریوسفی در جشنواره بین المللی فیلم فجر ثبت نام شد. امیر یوسفی در حالی برای اولین بار اقدام به ثبت نام آخرین ساخته اش در جشنواره جهانی فیلم فجر کرد که در چهاردوره گذشته از نمایش فیلمش در جشنواره ملی فیلم فجر جلوگیری شده بود. اما بر خلاف سالهای گذشته این بار امید میرود فیلم مجوز نمایش بگیرد.
این فیلم که داستانش در حال و هوای سال ۱۳۸۸ میچرخد همواره موافقان و مخالفانی برای خود داشته است. دو ماه پیش نیز فیلم برای هیات انتخاب به نمایش در آمد و با آنکه موافقان زیادی برای نمایش داشته است امکان حضور در جشنواره فجر را پیدا نکرد. شنیده ها حاکی از آن است که با تغییراتی که یوسفی در نسخه نهایی داده است امکان نمایش فیلم بسیار بالا رفته است.
داستان فیلم
«آشغالهای دوست داشتنی» به کارگردانی، نویسندگی و تهیهکنندگی محسن امیریوسفی که سومین فیلم بلندش پس از «خواب تلخ» و «آتشکار» به شمار میرفت، مطابق با خلاصه داستان رسمیاش، درباره خانوادهای است که یک شب فرصت دارند مشکل مادر خانواده را حل کنند؛ فیلم درباره خانوادهای است که گرایشهای گوناگونی دارند و مادر خانواده با چالشی روبهرو شده و تلاش میکند از آن بگذرد، ولی ارتباط تنگاتنگ این چالش با مسائل سیاسی گذشته و مسائل سیاسی روز، شالوده این اثر را تشکیل داده است.
در داستان فیلم که به رخدادهای سال ۱۳۸۸ بازمیگرد مادر خانواده به تنهایی زندگی میکند و در شب انتخابات، عدهای به خانه او میآیند و با نشانهگذاری روی خانه، اعلام میکنند روز بعد به خانه او حمله خواهند کرد و او را دستگیر خواهند نمود.
موافقان فیلم:
پس از آنکه فیلم برای عدهای محدودی به نایش درآمد کیانوش عیاری با ابراز تاسف از اینکه امکان نمایش فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» در جشنوارهی فیلم فجر فراهم نشد، گفت:
آنچه از این فیلم عاید ما میشود، نوعی آشتی و نرم خویی است. امیدوارم شرایط اکران عمومی این فیلم مهیا شود، چون بهتر است این فیلم دیده شود و حتی کسانی که مخالف «آشغالهای دوست داشتنی» هستند، اگر انصاف داشته باشند نمیتوانند منکر نرم خویی آن شوند.
یکی از داوران جشنوارهی فیلم فجر نیز با اشاره به اینکه فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» به کارگردانی محسن امیریوسفی را دیده است،گفت:
این فیلم خوب نبود! چون واژه خوب برای آن کم است، «آشغالهای دوست داشتنی» فوقالعاده بود.
خیلی ناراحت کننده است که این فیلم دیده نشد، چون اگرچه ممکن است مسائلی در آن وجود داشته باشد اما آنچه در نهایت از این فیلم عاید ما میشود یک جور آشتی و نرم خویی است.
بازخورد بسیار مثبت رسانهها به فیلم:
سازمان سینمایی در نیمه دوم سال ۱۳۹۲ اقدام به برگزاری نشستهایی تخصصی با حضور خبرنگاران تخصصی سینما و منتقدان این حوزه داشت که در این نشستها، اقدام به اکران خصوصی فیلمهایی سینمایی میکرد؛ نشستهایی که هر پنجشنبه تا پایان سال گذشته برگزار و در هر پنجشنبه دو فیلم اکران شد.
پس از اکران هر فیلم، فرمهای نظرسنجی میان اهالی رسانه و منتقدان پخش میشد که حاوی پرسشهای متعددی درباره وجوه این فیلمها بود؛ پرسشهایی که به نظر میرسید میتواند در سرنوشت این فیلمها در مسیر اکران تأثیرگذار باشد و به همین دلیل، نمایندگان رسانهها با انعطاف و تأمل بیشتری در این زمینه نظراتشان را در این نظرسنجیها مینوشتند.
فیلم آشغال های دوست داشتنی در این نظرسنجیها بسیار محبوب بود و از نظر رسانهها حساسیت سیاسی که فیلم ایجاد میکند بسیار کم میباشد.
مخالفان:
«آشغالهای دوست داشتنی» در دوره مدیریت جواد شمقدری بر حوزه سینمایی دولت دهم مجوز ساخت گرفت، ولی وقتی نسخه قابل نمایش فیلم آماده شد و قرار بر صدور مجوز نمایش بود ـ به رغم آنکه تمام جزئیات فیلم در سناریو مصوب وجود داشت و امیریوسفی چیزی اضافه بر فیلمنامه را به تصویر نکشیده بود ـ شمقدری هم عقبنشینی و تنها تأکید کرد:
«من تردید ندارم با توجه به شرایط سیاسی که حاکم است، در دولت بعدی این فیلم ممیزی بیشتری خواهد داشت»؛ اما در دولت بعد این فیلم به جمع آثاری افزوده شد که جزو آثار همیشه توقیف هستند.
پس از آنکه فیلم برای رسانهها اکران شد «وحید یامین پور»، در مطلبی که درباره این فیلم با عنوان « به بدهکار که رو بدهی، طلبکار می شود!» در فضای مجازی منتشر کرده نوشت:
«امشب کارگردان فیلم "آشغالهای دوست داشتنی" فیلم توقیف شدهاش را آورده بود که ببینیم. فیلم که تمام شد آمد که نظرمان را بشنود. وقتی دیدم برخی رفقای حزب اللهی با لکنت و رودربایستی حرف میزنند، خودم را سانسور نکردم. بیست دقیقه خیلی شفاف درباره خباثت های فیلمش حرف زدم».
«اگر باخبر بشوم که قرار است این فیلم اکران شود هرکاری را برای راه اندازی جریانهای اعتراضی خواهم کرد».
استعفای شهاب حسینی:
در جشنواره سال گذشته، شهاب حسینی، هنرپیشه ایرانی، به دلیل آنچه "نبود نگاهی نو و اندیشهای تازه" در جشنواره فیلم فجر عنوان کرده، از سمتِ خود بهعنوان مشاور این جشنواره استعفا کرده بود.
او در نامه ای که در اختیار خبرگزاری ها و مطبوعات ایرانی گذاشت نوشته بود:
"متاسفانه، موضعگیریِ دبیر جشنواره سیوچهارم فیلم فجر در قبال فیلم "آشغالهای دوست داشتنی" و اطلاق اصطلاحِ "معضل" به این اثر که با مجوز قانونی وزارت محترم ارشاد ساخته شده و طی چند دوره گذشته در محاق بدبینی و سیاهنگری قرار گرفته، امری قابل تامل بوده و نشانگر بطلان تصورات پیشین بنده است. اینجانب سید شهابالدین حسینی بهعنوان بازیگر فیلم مذکور در جهت کاهش معضلات دبیر محترم جشنواره فیلم فجر، بدین وسیله از سمت مشاور جشنواره سیوچهارم اعلام انصراف و کنارهگیری مینمایم."