اختصاصی سلام سینما- فیلم های روانشناسی تریلرهای روایی هستند که به وضعیت روانی ناپایدار شخصیت ها تاکید دارند. این ژانر شباهت هایی با« وحشت گوتیک »و« داستان های پلیسی»دارد. تریلرهای روانشناسی معمولا شامل عناصر درام، اکشن، رمزآلود و پارانویا هستند. 

از جمله کارگردان های خارجی که به این ژانر پرداخته اند مارتین اسکورسیزی، کریستوفر نولان، دارن آرنوفسکی و آلفرد هیچکاک هستند.

ویدیوی بهترین فیلم‌های روانشناسی تاریخ سینما در کانال یوتیوب سلام سینما

در ادامه به معرفی ده فیلم سینمایی روانشناسی در تاریخ سینما می پردازیم:

         1. سرگیجه( Vertigo )

   امتیاز: 8.3

   امتیاز نقد: 100

فیلم سینمایی روانشناسی، عاشقانه و پر رمز و راز« سرگیجه »به کارگردانی آلفرد هیچکاک و با بازی جیمز استوارت، کیم نواک و هنری جونز، محصول سال 1958 است. این فیلم داستان پلیسی را روایت می کند که به دلیل سرگیجه بازنشسته شده و به زنی علاقه مند می شود. سرگیجه براساس رمان« در میان مردگان »نوشته بوالو-نارسژاک و پیر بوالو ساخته شده است. سرگیجه در دو بخش بهترین صدا و بهترین طراحی هنری، نامزد اسکار شد.

آلفرد هیچکاک دلیل شکست این فیلم در باکس آفیس را پیر بودن جیمز استوارت دانست و پس از آن در فیلم بعدی اش« شمال از شمال غربی »( North by Northwest )به جای او از کری گرنت استفاده کرد، اما کری گرنت در واقع از جیمز استوارت پیرتر بود. بازی جیمز استوارت در سرگیجه در لیست 100 نقش آفرینی برتر تاریخ سینما قرار گرفته است. سرگیجه یکی از بهترین فیلم های روانشناسی است و در رده هزار فیلمی قرار دارد که باید قبل از مرگ دید. جیمز استوارت تا کنون در چهار فیلم با آلفرد هیچکاک همکاری داشته است اما سرگیجه آخرین همکاری این دو بود. چهار فیلم آلفرد هیچکاک از جمله« سرگیجه» و «روانی»، او را به یکی از بهترین کارگردان های تاریخ سینما تبدیل کرد. 

      2. روانی( Psycho )

امتیاز: 8.5

امتیاز نقد: 97

تریلر ترسناک و رازآلود« روانی »به کارگردانی آلفرد هیچکاک و با بازی ورا مایلز,  آنتونی پرکینز,  جنت لی، داستان یک منشی است که پس از دزدیدن پول های کارفرمای خود به هتلی خارج از شهر می رود و به دام یک جوان روانی می افتد. روانی محصول سال 1960 است. جنت لی برای بازی در این فیلم برنده جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. همچنین روانی در چهار بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین کارگردان، بهترین فیلمبرداری و بهترین طراحی هنری نامزد جایزه اسکار شد.

آلفرد هیچکاک برای ایجاد تعلیق در فیلم هایش از شات های متفاوتی استفاده می کند که یکی از آنها را می توان در سکانس قتل در حمام دید. پاتریشیا هیچکاک، دختر آلفرد هیچکاک، نیز در این فیلم به ایفای نقش پرداخته است. در سال 1983 ریچارد فرانکلین، روانی 2 را ساخت اما هیچکاک نتوانست آن را ببیند. آلفرد هیچکاک به دلیل ساخت فیلم روانی اجازه فیلمسازی در دیزنی لند را به دست نیاورد. این فیلم سینمایی روانشناسی در لیست هزار فیلمی قرار دارد که باید قبل از مرگ دید. در سال 1998 نسخه رنگی فیلم روانی ساخته شد.

3. راننده تاکسی( Taxi Driver )

امتیاز: 8.3

امتیاز نقد: 94

فیلم سینمایی روانشناسی و جنایی« راننده تاکسی »به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی رابرت دنیرو، جودی فاستر، آلبرت بروکس، سیبل شفرد، هاروی کایتل محصول سال 1976 است و داستان جوان دامپزشکی را روایت می کند که دچار مشکلات روانی است و تصمیم می گیرد تا در شب های نیویورک با یک تاکسی کار کند. راننده تاکسی برنده جایزه نخل طلای فستیوال بین المللی کن شد. جودی فاستر برنده جایزه بفتای بهترین بازیگر نوپا و بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. راننده تاکسی توانست در جوایز گلدن گلوب در دو بخش بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد( رابرت دنیرو )نامزد شود. در بخش جوایز اسکار نیز عنوان نامزدی بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین موسیقی را از آن خود کرد.

جان هینکلی جونیور با الهام از این فیلم و برای تحت تاثیر قرار دادن جودی فاستر به جان رونالد ریگان رئیس جمهور ایالت متحده امریکا سوءقصد کرد. مارتین اسکورسیزی در ساخت این فیلم از تکنیک اسلوموشن استفاده کرده است. راننده تاکسی یکی از هزار فیلمی است که باید قبل از مرگ تماشا کرد. همچنین در لیست 250 فیلم برتر IMDb قرار دارد. بازی رابرت دنیرو در راننده تاکسی در لیست صد نقش آفرینی برتر تاریخ سینما قرار گرفته است.

4. سکوت بره ها( The silence of the lambs )

 امتیاز:  8.6

امتیاز نقد: 85

تریلر جنایی سکوت بره ها به کارگردانی جاناتان دمی و با بازی جودی فاستر,  آنتونی هاپکینز و لارنس ای بانی, محصول سال 1991 است و براساس رمانی به همین نام ساخته شده است. این فیلم سینمایی روانشناسی، داستان مامور جوان اف بی آی را روایت می کند که برای دستگیری یک قاتل سریالی به کمک یک پزشک قاتل نیاز دارد. سکوت بره ها نامزد جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردانی، بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اصلی مرد و بهترین فیلمنامه شد، همچنین جودی فاستر برنده جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اصلی زن شد. همچنین در سال 1992 نامزد جایزه اسکار بهترین موسیقی و بهترین ادیت فیلم و در 5 بخش بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اصلی زن و مرد، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه برنده جایزه اسکار شد.

هانیبال در لیست شرورترین شخصیت های فیلم امریکا قرار دارد. همچنین بازی آنتونی هاپکینز در نقش هانیبال یکی از بهترین نقش آفرینی های تاریخ سینما است.

5. رودخانه مرموز( Mystic river )

     امتیاز: 8

     امتیاز نقد: 84

فیلم سینمایی روانشناسی، جنایی و رمزآلود رودخانه مرموز به کارگردانی کلینت ایستوود و با بازی شان پن,  تیم رابینز,  کوین بیکن,  لارنس فیشبرن و مارسیا گی هاردن محصول سال 2003 است. این فیلم داستان سه مرد را روایت می کند که از کودکی با یکدیگر دوست بودند و وقوع یک اتفاق رابطه شان را دستخوش تغییراتی می کند. رودخانه مرموز در سه بخش بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی نامزد جایزه گلدن گلوب شده و در دو بخش بهترین بازیگر نقش اصلی( شان پن )و نقش مکمل مرد( تیم رابینز )برنده جایزه گلدن گلوب شد.همچنین در سال 2004 در 4 بخش بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل زن( مارسیا گی هاردن )، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه اقتباسی نامزد جایزه اسکار شده و شان پن و تیم رابینز برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی و بهترین بازیگر نقش مکمل شدند.

رودخانه مرموز در لیست 100 سال بفتا...100 سال فیلم قرار دارد. همچنین نامزد نخل طلای بهترین فیلم است. کلینت ایستوود سعی دارد تا در این جا هم مانند سایر فیلم هایش نتیجه خشونت را نشان دهد و برخلاف سایر عوامل اعتقاد داشت که چنین داستان مهمی را باید نمایش داد.

6.  دیوانه از قفس پرید( One flew over the Cuckoo's Nest )

امتیاز: 8.7

امتیاز نقد: 83

درام« دیوانه از قفس پرید( پرواز بر فراز آشیانه فاخته )» که توسط میلوش فورمن از رمانی به همین نام ساخته شده و محصول سال 1975 است. این فیلم با بازی جک نیکلسون,  لوئیز فلچر,  مایکل بریمن و  براد دوریف، داستان متجاوزی است که برای بررسی سلامت روانی اش به یک تیمارستان انتقال داده می شود. دیوانه ای از قفس پرید، پس از موفقیت در جوایز بفتا توانست در 6 بخش بهترین بازیگر نقش بازیگر مرد( براد دوریف )، بهترین بازیگر زن( لوئیز فلچر )، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد( جک نیکلسون )برنده جایزه گلدن گلوب شود. همچنین در سال 1976 برنده جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اصلی مرد( جک نیکلسون )و بهترین بازیگر زن( لوئیز فلچر )شد.

دوستان میلوش فورمن او را از ساخت چنین فیلمی منع کرده بودند و عقیده داشتند که بسیار امریکایی است اما وی چنین داستانی را زندگی واقعی می دانست و تصمیم به کارگردانی آن گرفت. دیوانه از قفس پرید در رده بندی فیلم های روانشناسی قرار می گیرد و برای میلوش فومن سه جایزه بفتا، گلدن گلوب و اسکار را به همراه داشت.« رندل پاتریک مک مورفی» یکی از نقش های مورد علاقه جک نیکلسون است و بازی او در اینجا یکی از صد نقش آفرینی برتر تاریخ سینما است.

7. یادگاری( Memento ) 

امتیاز: 8.5

امتیاز نقد: 80

تریلر رمزآلود و فیلم سینمایی روانشناسی« یادگاری» به کارگردانی کریستوفر نولان و با بازی گای پیرس، کری-ان ماس و جو پانتولیانو محصول سال 2000 است. یادگاری داستان مردی است که با وجود از دست دادن حافظه کوتاه مدتش سعی در پیدا کردن قاتل همسرش دارد.

یادگاری یکی از 250 فیلم برتر سایت IMDb است. یادگاری با جمله تبلیغاتی« بعضی خاطره ها بهتر است فراموش شوند»، نامزد جایزه گلدن گلوب بهترین فیلمنامه و جایزه اسکار بهترین فیلمنامه و بهترین ادیت فیلم شد. در یادگاری با یکی از ویژگی های آثار نولان یعنی« درونمایه روانشناسانه متضاد »مواجه می شویم.

8. جزیره شاتر( Shutter Island )

 امتیاز: 8.1

        امتیاز نقد: 68

فیلم هیجانی و رمز آلود« جزیره شاتر »به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی لئوناردو دی‌کاپریو, امیلی مورتیمر, مارک رافالو, بن کینگزلی, مکس فون سیدو,میشل ویلیامز محصول سال 2010 است و در رده بندی فیلم های روانشناسی جای می گیرد. جزیره شاتر داستان تدی دانیلز «لئوناردو دی‌کاپریو» و همکارش چاک ایول «مارک رافلو» را روایت می کند که ماموریت پیدا می کنند تا برای تحقیق درباره یکی از مجرمان روانی به جزیره کوچکی در حوالی شهر «بوستون» به نام «جزیره شاتر» بروند.

دی کاپریو برای بازی در این فیلم به بیمارستان روانی رفت و به بررسی افراد بیمار پرداخت. جزیره شاتر، دی کاپریو را از نظر روحی بسیار تحت تاثیر قرار داد. جزیره شاتر با جمله تبلیغاتی« یک نفر گمشده »، یکی از 250 فیلم برتر سایت IMDb است.

        9. تلقین(Inception)

امتیاز: 8.8

امتیاز نقد: 74( نقد فیلم تلقین )

اکشن مهیج و علمی تخیلی« تلقین » به کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی کریستوفر نولان محصول سال 2010 است و داستان "دام کاب (لئوناردو دی‌کاپریو) دزد ماهری را روایت می کند که اسرار ارزشمند مورد نیاز سازمان‌های جاسوسی و شرکت‌های تجاری و چندملیتی را با استفاده از تکنولوژی خواب می رباید."  لئوناردو دی‌کاپریو, الن پیج, جوزف گوردون لویت, ماریون کوتیار, تام هاردی, کِن واتانابه و مایکل کین در این فیلم سینمایی روانشناسی به ایفای نقش پرداخته اند. تلقین با جمله تبلیغاتی« ذهن صحنه جرم است./ رویا، حقیقت دارد» در هشت بخش نامزد جایزه اسکار شده و در چهار بخش بهترین جلوه های بصری، بهترین ادیت صدا، بهترین میکس صدا و بهترین فیلمبرداری برنده جایزه اسکار شد.

بخش دوم ویدیوی «بهترین فیلم‌های علمی-تخیلی تاریخ سینما» در کانال یوتیوب سلام سینما

10. قوی سیاه( Black swan )

امتیاز: 8

امتیاز نقد: 79

فیلم سینمایی روانشناسی« قوی سیاه »به کارگردانی دارن آرنوفسکی و با بازی ناتالی پورتمن، میلا کونیس, باربارا هرشی و وینونا رایدر محصول سال 2010 است و داستان دختری را روایت می کند که برای به‌دست آوردن نقش اول باله معروف دریاچه قو اثر چایکوفسکی سخت تلاش می کند. قوی سیاه پس از نامزدی در 12 بخش از جوایز بفتا، در نهایت برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی زن شد. همچنین نامزد جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین کارگردانی و برنده جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اصلی زن شد. در جوایز اسکار نیز در 4 بخش بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین ادیت فیلم، نامزد و ناتالی پورتمن برنده بهترین بازیگر نقش اصلی زن شد.

«قوی سیاه» در واقع استعاره ای از پیشامدهای نادری است که کسی انتظار وقوع آنها را ندارد. ناتالی پورتمن برای آماده شدن در نقش نینا در فیلم"قوی سیاه" تمام هزینه های تمرین باله را خودش پرداخت کرد. علاوه بر این 10 کیلو وزن کم کرد و صدایش را به حالت کودکانه ای تغییر داد.

فیلم های ایرانی با موضوع روانشناسی

در سینمای ایران به دلیل سلیقه و عدم استقبال تماشاگران، کمتر فیلم هایی با موضوع روانشناسی ساخته شده است. 

«گاو» یکی از اولین روانی های سینمای نوین ایران است و قطعا یکی از بهترین فیلم های سینمایی روانشناسی در تاریخ سینمای ایران است. از دیگر فیلم های ایرانی با موضوع روانشناسی می توان به «طعم گیلاس» از عباس کیارستمی و « برادرم خسرو» از احسان بیگلری اشاره کرد که در رده بندی بهترین فیلم های روانشناسی قرار می گیرند. 

خبرهای مرتبط:

روانی های به یادماندنی تاریخ سینمای ایران

بدمن‌های سینمای ایران در دهه نود

جملات تبلیغاتی بهترین فیلم های تاریخ سینما