موسیقی، روح سینما

 به نام خالق اصوات عالم

از دیرباز در صنعت سینما یا بهتر است بگوییم در هنر سینما، تحولات و تغییراتی رخ داده و آن را تبدیل به چیزی کرد که امروزه میشناسیم. از تغییرات فنی گریفیث گرفته تا تغییرات هنری فرانسه و آلمان. از مبانی امریکا و غرب وحشی گرفته تا گروه فیلم هنری در ایتالیا و...
اما در میان این عوامل، چیزی نهفته است که امروزه همه میشناسند اما کمتر کسی از مخاطبان عام پی آن را میگیرند یا اصلا به آن توجه خاصی دارند.آن عامل موسیقی است.

موسیقی از ارزشی فرای آن چه میشناسیم یا میدانیم برخوردار است. موسیقی قلب تپنده عالم است. موسیقی درمان نقصان گفتار و دوای آرامش رفتار است. درست است موسیقی خود به تنهایی یک هنر والا و ارزشمند است(که سالهای سال پیش از سینما وجود داشته) ولی موسیقی مخصوص سینماست. قصد و منظور بنده از این سطر این نیست که موسیقی بدون سینما ارزش ندارد. بلکه این را میگویم که انگار موسیقی ساخته شده تا با فیلم ها ترکیب شود. هنر سینما مدیون موسیقی است و از همان شروعش که موسیقی در آن استفاده میشد، خود پی به این ارزش و این زیبایی برده بود. فیلم های ساخته شده در جهان اکثرا بدون موسیقی هایشان هیچ نیستند.!
وقتی زبان از بیان احساسات عاجز است موسیقی آغاز میشود...
برای توضیح تاریخچه ای موسیقی، مقالات و نظریات به تعداد کافی وجود دارد. پس کار ما اینجا تدریس موسیقی یا تاریخ آن نیست. ما میخواهیم ببینیم که چه کسانی توانسته اند در طول تاریخ 125 ساله سینما روح خود را با موسیقی های ماندگار و زیبایشان در جسم نیمه جان فیلم ها دمیده و آنان را از مرگ یا از بیماری نجات دهند. این مقاله راجع به ستارگان و اسطوره های موسیقی متن فیلم در طول تاریخ است. کسانی که با آثار خود این نکته را ثابت کردند که هنر هیچ پایانی ندارد. این را ثابت کردند که نظم عالم هستی مانند یک موسیقی گوشنواز و ریتم دار است و نوازنده ی آن کسی نیست جز خالق بر حقش، خداوند یکتا*
     
               مقوله ی موسیقی

موسیقی از همان ابتدای سینما و با ظهور فیلم های داستانی ژرژ ملیس فرانسوی به اَشکال مختلفی در سینما استفاده میشد اما طریقه کلی استفاده ی موسیقی امروزه در جهان به دو صورت است.
1 موسیقی متن
2 ترانه (موسیقی کلام دار)
موسیقی متن که در تمام فیلم های جهان وجود دارد و به موسیقی تلقی میشود که در حین فیلم و با فراز و نشیب ها (که وابسته به قدرت آهنگسازش دارد) پخش میشود.
موسیقی کلام دار یا اصطلاحا ترانه نیز به موسیقی که عموما در فیلم های موزیکال به منظور پیش بردن داستان فیلم در جاهایی از فیلم پخش میشود تلقی میشود. هر چند گاهی در درام های عاشقانه ترانه به کار برده میشود اما آکادمی اسکار که دو جایزه برای بهترین موسیقی متن و بهترین ترانه اختصاص داده، اسکار ترانه ها را معمولا به ترانه هایی که در فیلم های موزیکال است میدهد. هر چند استثنائاتی نیز وجود دارد.
اما چیزی که مهم است سازندگان این موسیقی هاست. کسانی که در طول تاریخ سینما حماسه سازی کردند، خنداندند و اشک در آوردند. کسانی که فیلم را به موسیقی خود مدیون کردند و کسانی که ارزش فیلم را با موسیقی هایشان بالا بردند! بهترین آهنگسازان فقید جهان که گرچه برخی در قید حیات نباشند اما هنگامی که موسیقی هایشان شنیده میشود، تن انسان را لرزانده و ناخواه روح آدمی را در بر میگیرند.این شما و این بهترین موسیقی سازان تاریخ سینما".

1 انیو موریکونه فقید:به طرز عجیبی آقای موریکونه برای هر فیلمی که آهنگ میساخت میدانست چه کار کند و برای چه فضایی آهنگ بسازد. وی را با آثاری چون موسیقی متن های معروف فیلم خوب، بد، زشت.به خاطر یک مشت دلار و همچنین چند دلار بیشتر که به سه گانه وسترن سرجیو لئونه مشهور اند، لئون حرفه ای و بسیاری از فیلم ها و سریال های معروف و دیده شده میشناسند. با اینکه اکنون یک سال از مرگ این اسطوره گذشته اما به قول معروف از فقائد و زندگان عرصه ی موسیقی و سینماست. روحش شاد...

هنری مانچینی:مانچینی که اکثر مردم با نام وی نا آشنایند خالق موسیقی متن انیمیشن پلنگ صورتیست. او در تمام طول عمرش چیزی به زیبایی و ماندگاری این موسیقی نساخت. وی در سال 1363 و هنگامی که در 40 سالگی به سر میبرد این موسیقی را برای پلنگ صورتی نوشت و علی رقم دیده شدن انیمیشن، موسیقی آن بیشتر دیده شد.

نینو روتا:وی در سال های سینمای جنایی امریکا و عصر پدر خوانده میزیست. خالق موسیقی های ماندگار فیلم های گدر خوانده این بزرگ مرد است که به همراه کارمینه کاپولا یعنی پدر فرانسیس فورد کاپولای کارگردان این موسیقی را ساخت.

جری گلدسمیت:آقای گلدسمیت نیز با اشاره به پر کاری های فراوان در عرصه موسیقی متن اما با یک فیلم به شهرت و شناخت عام رسید.،فیلم پاپیون یا همان papillon که از بهترین های سینمای فرار از زندان است. موسیقی اصیل این فیلم که در اواخرش بیشتر به گوش میرسید از ماندگار ترین موسیقی متن های تاریخ سینماست.

بیل کانتی:موسیقی معروف و ورزشی فیلم های راکی که اثر آقای کانتی است به طرز عجیبی در اسکار نامزد دریافت جایزه و در میان عامه مردم جا افتاد. این موسیقی در عین سادگی فیلم های راکی را روایت میکند و از سینمای ورزشی دهه 80 سخن میگوید. موسیقی که هم اکنون نیز امید بخش و آرامشی برای ورزشکاران و چهره های معروف دنیای ورزش است...

جان ویلیامز :جان تاونر ویلیامز، آهنگساز پر کار و معروف امریکایی که موسیقی های فیلم های آرواره ها، جنگ ستارگان، ای تی موجود فرا زمینی، پارک ژوراسیک، تنها در خانه، فهرست شیندلر و سری هری پاتر و چند ده فیلم دیگر را ساخته از مطرح ترین نئورومانتیسم سازان اسکستر جهان است. وی با جایزه های فراوانی چون گرمی، اسکار و... از سرشناس ترین نوابغ موسیقی متن در جهان سینماست.

مایکل نایمن:مایکل نایمن پیانیست معروف جهان که اهنگ گوشنواز فیلم پیانو را ساخته توانسته جزو بهترین آهنگسازان جهان شود. کاری که در ایران ما توسط رامین جوادی نیز انجام شد و برخلاف گفتار آسان، در عمل بسیار سخت و ناممکن است که با یک موسیقی شناخته شوی!!!!!آن موسیقی به معنای واقعی کلمه باید شاهکار باشد.

هانس زیمر:از نوابغ زنده جهان و آهنگساز مورد علاقه من که از نظرم بیشترین نزدیکی را با سبک انیو موریکونه دارد. این آهنگساز آلمانی برای ساخت هر آهنگ به طوری طراحی و تهیه آن را پیگیری میکند که با موسیقی هایش داستان فیلم روایت میشود. دزدان دریایی کاراییب، در میان ستارگان، شوالیه تاریکی، گلادیاتور، انیمیشن تاریخ ساز رنگو و بسیاری از موسیقی متن های معروف سینما کار هانس زیمر اند....البته کارگردانی این آثار بیشتر با کریستوفر نولان و گور وربینسکی بوده.وی با در نظر گرفتن ژانر و موضوع کلی فیلم ماندگار ترین آثار هنری را میسازد. این نیز سبک موریکونه بود.

جیمز هورنر:جیمز هورنر مرحوم که در سال 2015 بر اثر یک صانحه هوایی جانش را از دست داد خالق موسیقی های شگفت انگیز فیلم هایی تاریخی چون تایتانیک، آواتار، آپولو 13، شجاع دل، تروآ، آپوکالیپتو، مرد عنکبوتی شگفت انگیز، افسانه و نقاب زورو و... بوده که هر کدام جوایزی از جمله اسکار گرمی و... را در سال های خود برده اند. حد اقل نمیتوان منکر این نکته شد که جیمز هورنر آهنگساز پرفروش ترین فیلمهای تاریخ سینما است. یعنی تایتانیک و آواتار جیمز کامرون...

یان تریسن:آهنگساز و نوازنده فرانسوی که علی رقم تمام سال ها و آلبوم های کاری اش به خاطر یک نفر و یک فیلم یک آهنگ(یک البوم اهنگ) ساخت و با همان به شهرت جهانی رسید. فیلم عاشقانه کمدی معروف ِ'سرنوشت شگفت انگیز آملی پولن' که آن را با نام آملی میشناسند و در رسانه ملی ایران نیز اهنگ هایش در سایر شبکه ها پخش میشود و همه آن را حداقل یکبار شنیده اند. در مورد موسیقی فیلم آملی پولن فقط میتوان گفت که یک شاهکار تمام عیار است. تمام موسیقی فیلم های تک آلبومی یک طرف، دیده شدن این موسیقی ها و خالق ان یعنی یان تریسن طرف دیگر.

چارلی کلوزر:سازنده موسیقی های ساده اما ماندگار و شنیدنی فیلم های اره، رزیدنت اویل و سکوت مطلق. کسی که بی اغراق میشود گفت آهنگ هایش در فیلم ها مکمل فیلم بودند. جوری که چه موسیقی اتاق سیو های رزیدنت اویل، چه hello zepp اره را برای طرفداران گونه وحشت پخش کنیم، ناخواه آن فرنچاینر های شگفت انگیز جلوی چشمش می آیند...

آلن سیلوستری:جهان های سینمایی ابر قهرمانان مارول و دی سی محتاج دو آهنگساز اند. 1 هانس زیمر و 2 آلن سیلوستری. وی (الن سیلوستری) سازنده موسیقی ماندگار و حماسی سری فیلم های اونجرز یا انتقام جویان است. کسی که هم اکنون آهنگساز پر فروش ترین فیلم تاریخ سینما یعنی اونجرز 4 است. فیلمی که رکورد آواتار را زد و بدون محاسبه نرخ تورم اکنون پر فروش ترین فیلم تاریخ سینماست...

دنی الفمن:وی اگر چه در میان لیست ما کمی گمنام است اما خود روزی با ساختن موسیقی جاسوسی.. اکشن فیلم های ماموریت غیر ممکن اسم و رسمی داشت. کسی که به دیده شدن فیلم بسیار کمک کرد و چنان با فیلم هم آهنگ و ماندگار بود که تا صدای ریتم ان را میشنویم ناخود اگاه تام کروز را در حال انجام حرکات نمایشی روی برج خلیفه دوبی تصور کرده و با آن همراه میشویم...
هر چند بسیاری را(از جمله مایکل جاکینو خالق موسیقی انیمیشن بالا) در این لیست جا گذاشتیم اما هدف ما نشان دادن نام تک تک آهنگسازان موفق نبود. وگرنه آقای جوادی که اهنگساز سریال گیم آو ترونز است نیز در اینجا جای دارد...
هدف ما شناختن موسیقی و تاثیر آن بر فیلم هاست. موسیقی و نوا به هر سبکی که باشد شالوده و ریشه اثر دراماتیک است. فیلم بدون موسیقی هیچ نیست...
موسیقی ها.. نغمه ها.. نت ها و ضرب های ماندگار و همه و همه عواملی هستند که میتوانند تا حدود زیادی به موفقیت فیلم کمک کنند. پس چرا یکی از معیار هایمان مبنا قرار دادن موسیقی متن فیلم نباشد. چه علاقه مند به موسیقی باشید چه نه مطمئنا میتوانید با به خاطر سپردن نام های این لیست در مبنا سنجی فیلم ها ی دراماتیک دقیق تر شوید. هر چند بیشتر این اهنگسازان کهن سال و تقریبا پیر اند اما این به معنای پایان راه موسیقی متن نیست. جوانانی امروزه در جهان و در همین ایران زیست میکنند که فقط با کمی حمایت و پشتیبانی و البته تلاش و پشتکار خودشان میتوانند پرچم داران این مبنا و هنر والا باشند. به امید روزی که ریتم زندگی تمامی انسان ها منظم و دلنواز باشد... موسیقی روح هستی است*