فیلمبردار مستند «۱۳ هزار قدم» مطرح کرد/ تجربه منحصر به فرد کوهستانی

 پیش از این بخش هایی از گفتگو با «اشکان احمدی»، نویسنده و کارگردان فیلم «۱۳ هزار قدم» در شبستان منتشر شد. مستندی که به فعالیت کولبرها در مناطق کوهستانی و صعب العبور مرزهای غربی کشور می پردازد و در جشنواره سینماحقیقت سال گذشته روی پرده رفت.  «۱۳ هزار قدم» در واقع روایت رفت و آمد کولبرهای کرد در مرز برای جابجایی کالاست تا از این طریق درآمدی کسب کنند. اشکان احمدی برای ساخت این مستند، به میان کولبران رفته و با آن ها همسفر شده است. او بسیاری از صحنه های این مستند را خود تصویربرداری کرده است. اما در کنار تصاویری که احمدی ضبط کرده، «سروه حسنی» همسر او نیز مسئولیت فیلمبرداری بخشی از مستند را بر عهده داشته است. آن چه در پی می آید، گفتگو با سروه حسنی درباره این تجربه است:

تصویربرداری چه بخش هایی از مستند بر عهده شما بود؟

آن چه در پایین کوه ها رخ داده در کنار بارهای روی زمین که به مقصد رسیده اند و تصاویر داخلی از خانه و زندگی کولبرها را من فیلمبرداری کردم. 

از تجربه حضور خود به عنوان یک زن فیلمبردار در میان کولبرها در صحنه های مربوط به جابجایی بارها بگویید. 

برخورد کولبرها با من خیلی خوب بود. من جایی بودم که بیش از سه هزار مرد و هزار ماشین مشغول فعالیت بودند اما احساس امنیت می کردم. البته در ابتدا خیلی می ترسیدم و نمی دانستم در این موقعیت چه باید بکنم. حتی فکر می‌کردم ای کاش پوششم مردانه بود اما وقتی برای تصویربرداری به میان آن ها رفتم برخورد بسیار مناسبی داشتند. 

خودتان کرد هستید؟

بله من اهل شهر سقز هستم اما چون در زمان فیلمبرداری حرف نمی زدم، کولبرها این نکته را نمی دانستند. به همین خاطر حس امنیت بیشتری به من می دادند و با فاصله بیشتری از من حرکت می کردند. 

تصویربرداری شما در مناطق کوهستانی چقدر طول کشید؟ در پایان چه حسی داشتید؟

هر بار که کولبرها به مرز می رفتند و بازمی گشتند حدود سه ساعت و نیم طول می کشید. فیلمبرداری در این وضعیت حدود پنج ساعت به طول می انجامد که حقیقتا طاقت فرساست اما من در پایان از این تجربه احساس غرور می کردم و خوشحال بودم. 

تصاویر مربوط به کوهستان را با چه دوربینی فیلم برداری کردید؟

من همه تصاویر کوهستان را با موبایل گرفتم. در ابتدا که می ترسیدم از داخل ماشین فیلم می گرفتم اما کم کم پیاده شدم به میان جمعیت رفتم تا تصاویری دقیق و نزدیک به واقعیت ثبت کنم. 

همه ما چیزهایی درباره کولبرها شنیده ایم. شما در جریان تولید مستند «۱۳ هزار قدم» به چه نکات تازه ای پی بردید؟ 

می توانم بگویم با چشمانی اشک‌بار تصاویر مستند را ‌گرفتم. آن قدر ناراحت بودم که در جاهایی دستم جلوی لنز دوربین قرار گرفته است. من هم مانند بقیه تصاویری از کولبری دیده بودم اما وقتی به آن ها نزدیک شدم، تحمل بی رحمی روزگار و موقعیت کاری آن ها دشوار بود. از پیرمرد هفتاد ساله تا نوجوان دوازده ساله مشغول کولبری بودند؛ تا آن جا که گاهی فقط یک کیسه بار در حرکت نمایان بود. نه دستی دیده می شد و نه پایی. 

شما در کنار همسرتان این فیلم را ساختید، اما جای زنان زندگی این کولبرها در فیلم خالی است. به جز مادر یکی از کاراکترها، از وضعیت سایر زنان اطلاعاتی دریافت نمی کنیم. 

قطعا همین‌طور است. واقعیت این است که من با چند زن کرد از خانواده کولبرها صحبت کردم. آن ها نسبت به سلامتی مردانشان در طول کوابری و سال های آینده نگران بودند. امنیت شغلی و مسائل مربوط به مرز هم موضوع دیگری بود که به آن اشاره می کردند. به طور کلی جای خالی این شخصیت ها در مستند قابل لمس است.