داستانی پیچیده و گیج‌کننده از یک سرقت

ترجمه اختصاصی سلام سینما

بهتر است در مورد داستان پیچیده‌ی جدیدترین ساخته «استیون سودربرگ»، بیس از اندازه هیجان‌زده نشوید، چرا که یک سرقت ساده را به یک داستان پر پیچ ‌و تاب تبدیل می‌کند که سرشار از ماجراهای انگیزشی و درعین‌حال نارفیقی‌ها است. با این ‌وجود، برخلاف فیلم «یازده یار اوشن» اگرچه این پیشروی ناموفق بوده و تنها یک‌ کپی با لحنی تاریک‌تر است که نوعی نقد اجتماعی با استعاره به شرایط دیترویت در دهه ۵۰ میلادی را در خود جای داده است ولی «حرکت ناگهانی ممنوع»، یک پروژه‌ی متفاوت از یک فیلمساز است که از طریق بازی با ژانرها، به گونه‌ای اثر خود را ساخته است که ثابت می‌کند، ساختن یک فیلم ژانری، نمی‌تواند باعث محدودیت یک فیلمساز خلاق شود.

دو کلاه‌بردار بی‌ دست‌ و پا متوجه می‌شوند که در یک توطئه بزرگ شرکتی هستند، پس به سرعت سعی می‌کنند با طرحی خود را درگروه کهنه‌کار"حرکت ناگهانی ممنوع" استیون سودربرگ بگنجانند.

برای اولین بار پس از جشنواره تربیکا، این فیلم در تاریخ 1 جولای در ایالات‌متحده روی سرویس اچ‌بی‌او مکس قرار می‌گیرد. ستاره‌های این فیلم «دان چیدل»، «بنیسیو دل تورو»، «دیوید هاربر»، ری لیوتا» و «جان هم» هستند. این تریلر با ریتم آهسته‌اش نمی‌تواند لذت یک تریلر سریع مثل «یازده یار اوشن» را به مخاطبش ارائه دهد، با این ‌وجود طرفداران این ژانر باید از ادای احترام او به درام‌های جنایی دهه 1950 قدردانی کنند. «حرکت ناگهانی ممنوع» نمی‌تواند تماشاگران را ترغیب کند تا در فضای بد و حال و هوا و نقشه‌‌های پیچیده فیلم غرق شوند.

عنوان انتخابی برای فیلم بسیار مناسب است که در روز پنجشنبه، اول جولای در اچ‌بی‌او مکس به نمایش در می‌آید. چنین فیلمی کم‌نظیر است، البته همراهی سودربرگ با ستارگانی همچون «دون چیدل» و «مت دیمون»، لذت جالب و جذاب سه‌گانه‌ی «اوشن» را ندارد ولی پیش‌نمایش دلهره‌آور فیلم نشان‌دهنده این است که فیلم پر است از شخصیت‌هایی که همه خواهان به نمایش گذاشتن خود به روش‌های مختلف هستند و برای به دست آوردن آن حاضر به انجام هر کاری هستند. اگر اتومبیل‌های جدید با رنگ کروم براقشان که نمادی دست‌نیافتنی از رویای آمریکایی در دهه 1950 بود وجود نداشت که حتی ممکن بود آن را یک فیلم ناخوشایند بنامید.

این فیلم در سال 1954 در دیترویت اتفاق می‌افتد و با یک گانگستر که تیم کوچکی را برای کار انتخاب می‌کند، آغاز می‌شود. نام او «دنی اوشن» نیست، بلکه شخصیتی مرموز به نام «جونز» است (برندن فریزر چاق که بیشتر به اورسن ولز در "لمس شیطان" شباهت دارد تا مردی که در فیلم‌های "مومیایی" بازی می‌کرد). او برای یک کار "نگهداری از بچه‌ها" دو همکار با دستمزد کم، یعنی «کورت گوینز»(چیدل) و «رونالد روسو»(بنیسیو دل تورو) را استخدام می‌کند.

چیدل نقش کرت را بازی می‌کند که تازه از زندان آزادشده و در کنار دو کلاه‌بردار دیگر یعنی رونالد و چارلی را که هرگز یکدیگر را ملاقات نکرده‌اند، برای کار استخدام می‌شود. مردی که آن‌ها را استخدام کرده است، «جونز»(برندن فریزر) توضیح می‌دهد که آن‌ها باید با اعمال زور به «مت»(هاربر)، مدیر اجرایی اتومبیل، او را مجاب به حذف یک پرونده کاملاً مخفی از گاوصندوق دفترش کنند. کرت، رونالد و چارلی با استفاده از ماسک و اسلحه، مأموریت خود را اجرایی می‌کنند - تا زمانی که مت به صندوق امانات می‌رود و متوجه می‌شود که پرونده قبلاً دزدیده‌شده است.

نقشه‌ی سرقت: تیم با پسر جونز، چارلی(کایران کالکین)، برای حمله به خانه‌ی خانواده ورتز و گروگان گرفتن آن‌ها وارد می‌شود. چارلی قرار است رئیس خانواده، مت، مدیر اجرایی خودرو (دیوید‌هاربر که همچنین در فیلم جدید "سیاه بیوه" مارول بازی می‌کند) را به دفتر خود ببرد و فرمول فوق سری او را برای جلوگیری از انتشار گازهای خودکار بدزدد. برای همکاری مت با آن‌ها، پرستار بچه‌ها، كرت و رونالد، با همسر مت مری (ایمی‌سایمتز) و فرزندانشان (نوح ژوپ، لوسی هولت) همراه می‌شود.

وقتی فرمول که گویا در گاوصندوق «مت» با نقش‌آفرینی «مل هیو مگوایر» نبود، «چارلی»، تصمیمی می‌گیرد تا «مت» را به خانه خود می‌برد. دستورالعمل چارلی، همان‌طور که کرت ناگهان متوجه شد، کشتن همه افراد موجود در خانه بود، ازجمله کرت و رونالد؛ اما قبل از اینکه او این کار را انجام دهد، کرت چارلی را می‌کشد.

در یک تصمیم ناگهانی، کرت و رونالد، مت را به گروگان می‌گیرند و در جستجوی فرمول وارد ماشین مت می‌شوند.

فرمول کجاست؟ چه کسی آن را می‌خواهد؟ چقدر می‌ارزد؟ جونز برای چه کسی کار می‌کند؟ کرت و رونالد با حالتی پریشان، زنجیره‌ای از وقایع را واکاوی می‌کنند که شامل یک گانگستر محلی (ری لیوتا)، همسر گانگستر (جولیا فاکس)، پلیس مسئول پرونده قتل چارلی (جون‌هام)، منشی مل (فرانکی شاو) و کرت است. رئیس جنایی سابق (بیل دوک) و یک مدیر اجرایی قدرتمند (دامون، در یک نقش کوچک) نیز در فیلم ایفای نقش می‌کنند.

حتی وقتی برنامه‌ی همه افراد اجرا می‌شود، فیلم بازهم تمام نشده و معمایی باقی می‌ماند. متن کارگردانی اد سولومون، همانند کارگردانی سودربرگ، زیرکانه است.

«سودربرگ» متحول شده که آخرین فیلم او برای اچ‌بی‌او مکس، فیلمی به نام «بگذارید همه حرف بزنند» با حضور «مریل استریپ»، «دایان وست» و «کندیس برگن گابست» بود، ژانرها را جوری که مردم تغییر لباس می‌دهند، عوض می‌کند. بااین‌حال او بارها و بارها به موضوع سوء استفاده‌ی شرکت‌ها بازمی‌گردد و به اینکه چگونه قدرت‌های فاسد زندگی مردم عادی را به‌طور نامرئی تغییر می‌دهند، می‌پردازد.

یک حس اطمینان قلبی در مورد «حرکت ناگهانی ممنوع» در قلبم وجود دارد. با اینکه کارگردان (که از روی فیلم‌نامه‌ی اد سولومون کار می‌کند) از صحنه‌ای به صحنه‌ای دیگر می‌رود که بعضی از آن‌ها تنش‌زا و بعضی دیگر بازتاب آن‌ها هستند. همان‌طور که به نظر می‌رسد، سرقت صرفاً اولین قدم در فیلم است، به‌زودی کلاه‌برداران سعی می‌کنند بفهمند پرونده کجا رفته است و آیا این کار از همان ابتدا نقشه بوده است یا خیر.

همان‌طور که در مورد چندین فیلم اخیر سودربرگ نیز صدق می‌کند، «حرکت ناگهانی ممنوع» با رویکرد شیطانی خود نسبت به فیلم‌هایی که ساخته، هم ترغیب‌کننده و هم بازدارنده بوده است. طراحی تولید مجلل و قدیمی «هانا بیچلر» یک دیترویت را به نمایش می‌گذارد که دچار تنش نژادی و اختلاف اقتصادی است که هم رستوران‌های جذاب شهر و هم مجموعه‌های اجرایی شیک را برجسته می‌کند. سودربرگ با استفاده از لنزهای دوربین قدیمی‌، تصاویری از دوران قدیم را به نمایش درمی‌آورد و با ترکیب زاویه‌های اغراق‌آمیز و چشم‌اندازهای سبک چشم ماهی، طوری که ما همیشه از اصطلاح ملودراماتیک به دنبال آن هستیم، این کار را می‌کند. در کل، سبک بصری خودآگاه او چشمگیر است درعین‌حال اما می‌تواند از سبک قبلی خود فاصله‌ای نیز داشته باشد، با کارگردانی که هرازگاهی تفاوت‌های ریز شخصیت‌ها را فدا می‌کند تا لایه‌های قلمرو خود را مصون نگه دارد.

خوشبختانه، سرنخ‌های او صحنه‌های ساده‌ای را به نمایش می‌گذارند که باعث توجه شما به صحنه‌های ماقبل می‌شود، به‌ویژه چیدل به‌عنوان یک همسر سابق که به دنبال زندگی بهتر است خوب این قضیه را نمایش می‌دهد - این سبک او چرخشی خسته‌کننده و ملال‌آور است که زیر آن نشانه‌های زیبایی از مالیخولیا وجود دارد. شخصیت صبور «رونالد» با نقش‌آفرینی «دل تورو» می‌تواند باعث تعریف و‌ تمجیدهای فراوانی شود. ما دو‌ غریبه خشمگین را تماشا می‌کنیم که برای درست کردن شرایط اطرافشان با یکدیگر همکاری می‌کنند.

«حرکت ناگهانی ممنوع» دارای بن‌مایه‌های جاه‌طلبانه است که با استراتژی دقیق سمعی و بصری آن نیز مطابقت دارد، اما سودربرگ همیشه آن‌قدر خطاناپذیر نیست. این دزدی به‌ظاهر آسان سرانجام به راهروهای قدرت دیترویت منتهی می‌شود. برخی از هنرپیشه‌های شگفت‌انگیز با نقش فرعی‌ای که به آن‌ها داده شد و منولوگ های غیرقابل‌باور درباره‌ی دارا و ندارهاف ممکن است برای آنها افت داشته باشد. این فیلم در اوج شکوفایی دیترویت به‌عنوان سازنده‌ی کلوسوس ها اتفاق می‌افتد و فیلم‌نامه بررسی می‌کند که چطور چنین انحصاری در صنعت منجر به زوال اخلاقی شده است - به‌ویژه در نحوه‌ی محاصره قرار دادن سیاه‌پوستان محله توسط سفیدپوشان مرفه. این ویژگی تضاد کافی را فراهم می‌کند، اما به‌اندازه‌ی دست‌کاری سودربرگ درصحنه‌ها و شخصیت‌های متفاوت جذاب نیست. «هم» به‌عنوان یک کارآگاه بی‌وجدان ظاهر می‌شود، درحالی‌که «لیوتا» و «بیل دوک» پس‌ از آن در پرونده رمز و راز گمشده را پیدا می‌کنند و به همان اندازه روسای جنایت‌کار فیلم را بازی می‌دهند.

در برخی موارد، بسیاری از بینندگان ممکن است ترجیح دهند از ردیابی همه اتفاقات مختلف که برای به خطر انداختن ضد قهرمانان ما توطئه می‌کنند، صرف‌نظر کنند (همان‌طور که آشکار خواهد شد، تقریباً هیچ‌یک از افراد در «حرکت ناگهانی ممنوع» برنامه خاص خود را تغییر ندادند و برنامه خود را پیش بردند تا از محتوای پرونده آگاه شوند)؛ اما حجم خیانت‌ها و تغییر ماهیت وفاداری افراد، مانند بقیه موارد فیلم تنها بخشی از ماجراست و یک سر نخ در کل فیلم «سودربرگ» را در برمی‌گیرد. خط داستانی فیلم بسیار گیج‌کننده است، اما آنچه کاملاً واضح است، مهارت فیلمساز در ساختن یک جهان‌بینی بدبینانه و ناخوشایند است که در لانه دزدان داستانش نفوذ می‌کند. هیچ حرکتی بطور ناگهانی در قصه تأثیر نمی‌گذارد، حتی اگر همیشه منطقی نباشد.

مهم نیست که کرت و رونالد چقدر باهوش هستند، آن‌ها هرگز آن مرد را شکست نخواهند داد. بهترین چیزی که می‌توانند به آن امیدوار باشند یک پیروزی کوچک است، البته اگر رخ دهد.

منبع: اسکرین دیلی

مترجم: تیم گریرسون

حرکت ناگهانی ممنوع No Sudden Move(2021)

تاریخ اکران: 1 جولای 2021

توزیع‌کننده: اچ‌بی‌او مکس

کارگردان: استیون سودربرگ

نویسنده: اد سولومون

بازیگران: برندن فریزر، مت دیمون، بنیسیو دل تورو، جان هم، دان چیدل، نواه جوپ، دیوید هاربر، جولیا فاکس، کیرن کولکین، ری لیوتا

فیلمبردار: پیتر اندروز

تدوین: مری آن برنارد

موسیقی: دیوید هولمز

خلاصه داستان: داستان در سال 1955 می‌گذرد و درباره‌ی تعدادی از مجرمان است که توسط یک فرد ناشناس استخدام می‌شوند تا یک سرقت به ظاهر ساده را انجام دهند؛ اما نقشه‌ی آن‌ها با شکست مواجه می‌شود و آن‌ها به دنبال فرد ناشناس و هدف اصلی او می‌گردند.