«بهرام توکلی» از کارگردانان نام آشنا که همیشه فیلم‌های بحث برانگیزی می‌سازد، حالا تنگه ابوقریب را ساخته است. فیلمی که خود جای بحثِ بسیاری دارد. از کارگردان و ترکیب بازیگری و تهیه کننده و سرمایه گذار گرفته تا موضوع و ژانر فیلم. اغلب فیلم‌های این کارگردان با واکنش خوبی مواجه شده، اما حالا باید ببینیم که آیا بهرام توکلی در ساختِ فیلم جنگی (که ساخت چنین فیلم‌ی از او انتظار نمی‌رفت) هم موفق بوده یا خیر؟

اولین چیزی که بعد از دیدن این فیلم می‌توان گفت، پیشرفت عظیم در ساختار فیلم است. این فیلم چند قدم جلوتر از فیلم‌های هم ژانرِ ایرانی خودش است و از نظر ساختاری بسیار جذاب است. همانطور که از جشنواره سی و ششم فجر مشخص بود، تمام فیلم‌های ایران به کیفیت خوبی در ساختار رسیده‌اند و تقریبا به استانداردهای جهانی نزدیک شده‌اند. اما نزدیک شدن به این استانداردها مشکلی را ایجاد می‌کند که همه را گریبان‌گیر کرده است و آن هم نداشتن فیلمنامه قوی است که در ادامه به آن خواهم پرداخت. تنگه ابوقریب در مرحله تولید بسیار خوب عمل کرده است؛ از تصویر برداری و جلوه‌های ویژه‌ی بدون نقص گرفته تا طراحی صحنه و لباس و گریم با جزئیات و دقیق. تنگه ابوقریب به‌دلیل داشتن صحنه‌های دلهره‌آور و جذاب می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. اما آیا این فیلم یادآور فیلم‌هایی چون «Hacksaw ridge» یا «Saving private Ryan» نیست؟

Saving private Rayan  فیلم‌ی است که سینمای جنگ را در دنیا تغییر داد و خیلی‌ها را به سمت کپی از خودش کشاند، اما این توجیهی برای وام گرفتن از فیلم‌های دیگر نیست. متاسفانه در این فیلم این اتفاق زیاد می‌افتد و بدلیل وجود نمونه‌های خارجی، شاهد صحنه‌های مشابه زیادی هستیم که بخشودنی نیست. از طرفی بزرگترین مشکلِ این فیلم «نداشتنِ فیلمنامه» است. وقتی فیلم روایتی برای دنبال کردن نداشته باشد، مخاطب با فیلم همراه نمی‌شود. اصلی‌ترین بخش یک فیلم، فیلمنامه است. وقتی فیلمنامه، ضعیف باشد نمی‌توان انتظار زیادی از آن داشت! فیلمنامه تنگه ابوقریب از ایده‌اش نمی‌گیرد و در همان حد باقی می‌ماند. در فیلم ما فقط شاهد صحنه‌های مبارزه و شلیک توپ و تانک هستیم و چند بازیگر که اسم یکدیگر را فریاد می‌زنند. اما از طرفی به‌دلیل جذاب بودن این صحنه‌ها از نظر بصری و دلهره آور بودن این صحنه‌ها مخاطب با فیلم همراه می‌شود. اساسا فیلم قصه ندارد اما پرداخت شخصیت‌ها نسبتا درست است.

یکی از مهم‌ترین شخصیت‌ها، «علی» است. علی، نمونه شخصیت‌ی است که بسیار در موردش شنیده‌ایم. اما هیچ‌وقت او را ندیده‌ایم و لمس‌ش نکرده‌ایم. نوجوانی که اشتیاق زیادی برای رفتن به جنگ دارد و موانع‌ی را پشت سر می‌گذارد. علی، در این فیلم مهم‌ترین شخصیت را دارد و بار فیلم را به دوش می‌کشد. به تصویر کشیدن این شخصیت کم نظیر است و این نکته از نکات مثبت فیلم است.

تنگه ابوقریب، بدون شک از نظر فنی و ساختاری یک جهش بزرگ در سینمای ایران محسوب می‌شود. اما نداشتنِ قصه‌ای منسجم و دقیق ضعف مهمِ فیلم است که ضعف کوچک‌ی نیست. این فیلم به‌دلیل داشتن صحنه‌های دلهره آور و جذاب مخاطب را همراه می‌کند و مخاطب از دیدن این فیلم خسته نمی‌شود. از دیدن‌ش پشیمان نمی‌شوید، اما انتظار شاهکار نداشته باشید، چون بدلیل نداشتن فیلمنامه‌ی درست، فیلم تاثیر گذاری خوبی ندارد. این فیلم را در سینما ببینید، چون خارج از سینما صحنه‌های اکشنِ فیلم هم جذابیت خود را از دست می‌دهند.