یک نمونه موفق در ژانر تریلر

ترجمه اختصاصی سلام سینما

«جزیره شاتر» یک فیلم دلهره‌آور خاص تأثیرگذار بر ذهن است که ادراک مخاطب را به بازی می‌گیرد و با چنان مهارتی طراحی شده است که از سیر داستانی ژانر خود، که بر رمان دنیس لهان حاکم است، فراتر می‌رود. قدرت فیلم، مانند کتاب، در این است که هرگز به مخاطب اجازه نمی‌دهد تا با چیزی که می‌بیند احساس راحتی کند. از آن‌جایی که «جزیره شاتر» از زاویه دید یک راوی ناموثق روایت می‌شود، مرزهای بین خیال پردازی و واقعیت گاهی چنان محو می‌شوند که تلاش برای ایجاد تمایز بین تخیل و واقعیت بی‌ثمر است. «جزیره شاتر» به مفهومی قوی و آزاردهنده پرداخته است اما به رغم بازی تأثیرگذار بازیگران اصلی، اثر روانشناختی فیلم ضعیف است. فیلم در سال 1954 و در دوران جنگ سرد رخ می‌دهد، دوره‌ای که در آن پارانویا به شکلی روزافزون در حال گسترش است و جادوی سیاه آلمان نازی هنوز به طور کامل از میان نرفته است. مکان آن «جزیره شاتر» است، یک صخره بدترکیب واقع در آن سوی ساحل نیوانگلند. این جزیره بیمارستان اشکلیف را در خود جای داده است که آسایشگاهی برای مجرمان دیوانه است. مارشال فدرال تدی دنیلز (لئوناردو دی‌کاپریو) و همکار جدیدش چاک آئول (مارک روفالو) برای بررسی مسئله ناپدیدشدن یک زندانی به نام ریچل سولاندو (امیلی مورتیمر) در یک روز نسبتاً طوفانی در اوایل پاییز وارد جزیره می‌شوند. پزشکان این زن، کاولی (بن کینگزلی) و نارینگ (ماکس فون سیدو)، هیچ اشاره‌ روشنی به آن‌چه در پشت صحنه این جزیره رخ می‌دهد نمی‌کنند و بی‌میلی آن‌ها این ظن را در تدی ایجاد می‌کند که گویی هیچ چیز آن گونه که  به نظر می‌رسد نیست. مشکل فیلم در این است که تراژدی‌های اصلی شخصیت تدی بروز عاطفی ندارند. این تراژدی‌ها با واکنش وی به اردوگاه کار اجباری در شهر داخاو، که به عنوان عضوی از ارتش آزادی‌خواه به آن وارد شد، شروع شده و تا آخرین مورد ادامه می‌یابند: مرگ همسر محبوبش دلورس (میشل ویلیامز) در یک آتش‌سوزی. او مردی شکنجه‌دیده و پریشان است و این قبیل مسائل مانند شیاطینی به روحش چنگ می‌زنند. اما شاید به دلیل اقتضای ساختار، اسکورسیزی بیننده را در فاصله‌ای معین نگاه می‌دارد. ما از دور به تماشای این شخصیت می‌ایستیم و هرگز با او همدلی نمی‌کنیم. از رنج او باخبر هستیم اما به همراه او آن را تجربه نخواهیم کرد. دی‌کاپریو، که پس از دنیرو به بازیگر محبوب اسکورسیزی مبدل شده است، بازی قدرتمند و پخته دیگری از خود به نمایش می‌گذارد. دی‌کاپریو پس از تایتانیک قدری از موفقیت خود بهره تجاری برد، اما بعد از چند سال به پروژه‌های معتبرتر و کارگردانان ارزشمندتر رو کرد (اسکورسیزی، کریستوفر نولان، سم مندس، ادوارد زوئیک). در این اثر، اسطوره‌هایی مانند بن کینگزلی و ماکس فون سیدو نیز از او پشتیبانی می کنند که از شهرتشان بهره مثبتی حاصل کرده‌اند. مارک روفالو از تأثیرگذاری کمتری برخوردار است، اما شخصیت او نقش چندانی در فیلم ندارد. سایر بازیگران فیلم نیز هنرمندان کارآزموده‌ای هستند: امیلی مورتیمر، پاتریشیا کلارکسون، جکی ارل هیلی، تد لواین، جان کارول لینچ، الیاس کوتیاس. «جزیره شاتر» مانند تمامی تریلرهای تمام عیار دیگر، ذهن را درگیر می‌کند و در عین حال به چالش می‌کشد. معمای آن، به رغم این که بیش از حد هم پیچیده نیست، هرگز به طور کامل حل نمی‌شود. جذابیت «جزیره شاتر» عمدتاً به دلیل نحوه رویکرد اسکورسیزی به موضوع است، اما در نهایت چیزی بیشتر از یک نمونه موفق در این ژانر نیست. «جزیره شاتر» به راحتی مورد بحث و تفسیر مخاطبینی قرار خواهد گرفت که آثار اسکورسیزی را بیش از حد "هنری" می‌دانند. در هر حال، این اثر از ابعاد متعددی برخوردار است، اما به هیچ وجه پرمدعا نیست.

منبع : ریل ویوز

مترجم : وحید فیض خواه