نگاهی به تأثیر عوامل مختلف بر صنعت فیلم‌سازی کشور هند و آثار موفق آن
سلام سینما- در سال‌های اخیر صنعت سینمای هند برای جذب مخاطب بین‌المللی، چهارچوب سنتی خود را کنار گذاشته و از مرزهای قدیمی فراتر رفته. این ساختارشکنی قمار جالبی بود و توجه دنیا را به خود جلب کرد، تحسین منتقدین را برانگیخت و باعث شد در جشنوارهها دیده شود.
در این یادداشت به عوامل تأثیرگذار بر این پدیده و حضور پررنگ‌تر فیلم‌های هندی در صحنه بین‌المللی خواهیم پرداخت.
افزایش پلتفرم‌های جهانی
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تأثیرگذار بر موفقیت جهانی سینمای بالیوود، رشد پلتفرم‌های پخش آنلاین فیلم و سریال است. سرویس‌هایی چون نتفلیکس، آمازون پرایم ویدئو و دیزنی پلاس دسترسی مردم دنیا به آثار هندی را آسان‌تر کرده‌اند.
این پلتفرم‌ها همچنین باعث راحت‌تر شدن جست‌وجوی سینمای محلی هندوستان شده‌اند. بالیوود تنها صنعت فیلم‌سازی این کشور نیست، اما متأسفانه به‌عنوان جریان اصلی، سایر سینمای هند را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
به‌عنوان‌مثال فیلم‌هایی چون «The Lunchbox» (ظرف غذا) 2013 و «Masaan» (ماسان) 2015 از طریق شیوه پخش مرسوم در هند، به اندازه کافی دیده نشد، اما به لطف چنین پلتفرم‌هایی، مخاطب بالقوه خود را پیدا کرد. این آثار با روایت منحصربه‌فرد و احساسات انسانی قابل لمس، توانست با بیننده بین‌المللی ارتباط برقرار کرده و با داستان‌سرایی گیرا، خود را در سطح جهانی مطرح کند.
داستان‌سرایی متنوع و متفاوت
سینمای هند به ماسالا نیز شهرت دارد؛ زیرا ژانرهای مختلفی چون درام، اکشن، رمانتیک و موزیک را در هم ترکیب می‌کند. اگرچه اکنون به طرز قابل توجهی به سمت داستان‌سرایی کامل‌تر و با جزئیا‌ت بیشتر تغییر جهت داده است. فیلم‌سازان روزبه‌روز در حال امتحان‌کردن ژانرهای مختلفی چون دلهره‌آور، زندگی‌نامه و درام‌های اجتماعی هستند.
فیلم «Dangal» (دنگل) محصول 2016 و همچنین «Secret Superstar» (سوپراستار پنهان) محصول 2017 با روایت گیرا و بازی‌های باصلابت در سطح بین‌المللی تحسین شد.
(دنگل) در ژانر درام بیوگرافی - ورزشی نه‌تنها در هندوستان بسیار پرطرف‌دار شد؛ بلکه در کشور چین نیز با فروش بالای 200 میلیون دلار رکورد گیشه را شکست.
چنین آثاری نمایانگر عمق و تنوع سینمای هندوستان و پیوند آن با مردم کل دنیاست.
همکاری متقابل فرهنگی
همکاری بین کارگردانان هندی و سایر کشورها در ارتقای سطح جهانی بالیوود نقشی حیاتی داشته. چنین اتحادی باعث می‌شود استعداد و دیدگاه‌های مختلفی را کنار هم قرار بگیرد که در نتیجه آن فیلم‌هایی با سطح گسترده‌تری از بینندگان تولید خواهد شد.
فیلم «Slumdog Millionaire» (میلیونر زاغه‌نشین) محصول سال 2008 را بنگرید. یک تقابل بی‌نظیر فرهنگی، به کارگردانی دنی بویل انگلیسی ست. اگرچه این اثر محصول هندوستان نیست، اما داستان آن در این کشور روایت می‌شود، بازیگران آن همگی هندی بوده و از سبک، موسیقی و رقص بالیوودی پیروی می‌کند.
(میلیونر زاغه‌نشین) برنده هشت جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم سال شد. این فیلم از همه جهت پتانسیل موفقیت را داشت.
حضور پریانکا چوپرا، ستاره بالیوودی در سریال‌های هالیوودی چون «Baywatch» (گارد ساحلی) و «Quantico» (کوانتیکو)، به برقراری ارتباط بین مخاطب هندی و غربی کمک کرده است.
چنین ستارگانی به دیده شدن بازیگران هندی در صحنه جهانی کمک بیشتری خواهد کرد.
جشنواره‌های فیلم و جوایز بین‌المللی
حضور در جشنواره‌های بین‌المللی فیلم معتبری چون کن، ونیز و تورنتو تصویر سینمای هندوستان را ازاین‌رو به آن رو کرده و به وسیله‌ای برای خودنمایی این کشور بدل گشته.
فیلم «Gully Boy» (پسر خیابان) 2019، به کارگردانی زویا اختر در جشنواره فیلم برلین برای نخستین بار به نمایش درآمد و پس از آن بسیار تحسین شد. فیلم داستان متجاوزان خیابانی بمبئی را روایت می‌کند و با نمایش واقعی شوق، آرزو و تقلای بشر در مراسم مختلف نامزد شد و جوایز بسیاری را از آن خود کرد.
چنین جشنواره‌هایی علاوه بر بالابردن ارزش و کیفیت فیلم‌های هندی، باعث برانگیختن کنجکاوی مخاطب بین‌المللی می‌شوند. فیلم «Lagaan» (باج) سال 2002 نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد. همچنین فیلم «Life of Pi» (زندگی پای) محصول 2012، به کارگردانی انگ لی در سه رشته بهترین کارگردانی، بهترین جلوه‌های ویژه و بهترین فیلم‌برداری جایزه اسکار را با خود به خانه برد.
همه موارد بالا گواهی بر تأثیر عمیق شناخته‌شدن بالیوود در جوامع غربی است.
فیلم «RRR» (قیام غرش انقلاب) یک فیلم اکشن، درام و حماسی تلوگویی، محصول 2022 به کارگردانی اس. اس راجامولی است. در این فیلم علاوه‌بر بازیگران هندی، هنرمندان انگلیسی و ایرلندی نیز حضور دارند.
(تلوگو یا تالیوود، صنعت دیگری از سینمای هند است و به نحوی پسرعموی جنوبی بالیوود به‌حساب می‌آید.)
(قیام غرش انقلاب) به‌صورت کلی در هندوستان اتفاق می‌افتد، اما صحنه‌هایی از آن در کشورهای اوکراین و بلغارستان نیز فیلم‌برداری شده است.
این فیلم با بودجه 72 میلیون دلاری، پرهزینه‌ترین فیلم هندی در زمان نمایش خود می‌باشد. این فیلم توانست با فروش 31 میلیون دلاری در نخستین روز اکران رکورد فروش افتتاحیه یک اثر هندی را بشکند.
این فیلم با تحسین منتقدان هندی و غربی روبه‌رو شد. فیلم‌نامه زیبا اما کلیشه‌ای، کارگردانی قوی، صحنه‌های اکشن و درام، شخصیت‌پردازی و رقص و موسیقی، از آن یک اثر تماشایی ساخته.
اجرای آهنگ (ناتو ناتو) در مراسم اسکار 2024 بسیار به مذاق ستارگان حاضر در این مراسم و همچنین مردم در سراسر دنیا خوش آمد.
این آهنگ برای بهترین ترانه اصلی برنده جایزه اسکار شد و ازاین‌حیث تاریخ‌سازی کرد، زیرا پیش‌ازاین هیچ ترانه هندی تاکنون موفق به دریافت پرافتخارترین جایزه سینمایی نشده بود.
پیشرفت تکنولوژی در سینما
پیشرفت تکنولوژی، کیفیت تولید در سینمای هندوستان را به طرز شگفت‌انگیزی ارتقا داده و در عرصه بین‌المللی آن را به رقابتی جدی بدل کرده است.
امروزه کارگردانان این کشور برای خلق آثار دیدنی‌تر، بیشتر به جلوه‌های ویژه روی می‌آورند. فیلم‌هایی چون «Baahubali: The Beginning» (آغاز باهوبالی) 2015 و «Baahubali: The Conclusion» (باهوبالی: فرجام) 2017 ساخته اس. اس راجامولی با بودجه هنگفت و جلوه‌های ویژه تماشایی، برای سینمای هند معیار جدیدی تعریف کرد.
این فیلم‌ها در کل دنیا به موفقیت باورنکردنی دست پیدا کردند. چنین آثاری می‌توانند از لحاظ فنی با هالیوود به رقابت بپردازند.
«Kill» (کشتن) یکی از جدیدترین آثار بالیوودی، در سال 2023 به نمایش درآمده است. این فیلم به کارگردانی نیکیل ناگش بات، به شدت شما را به یاد مجموعه فیلم‌های «John Wick» (جان ویک) و «Snowpiercer» (یخ‌شکن) می‌اندازد. این اثر سراسر خون، خشم و انتقام است و با طراحی صحنه‌های اکشن درست و به جا، بیننده را در جایش میخکوب می‌کند.
استراتژی بازاریابی و توزیع فیلم
بازاریابی و پخش مؤثر می‌تواند یک عامل مهم در دیده‌شدن یک فیلم در سطح جهانی باشد. فیلم‌سازان و شرکت‌های سازنده برای اکران گسترده‌تر فیلم‌های هندی، به استراتژی‌های ارتقادهنده‌ای دست می‌زنند.
برای مثال کمپین تبلیغاتی «Dhoom 3» (انفجار 3) شامل همکاری با برندهای بین‌المللی و بازارهای برونمرزی بود. این شیوه نتیجه داد و این اثر را به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای هند بدل کرد.
راهبرد نمایش و توزیع فیلم‌ها در حین جشنوارهها و تعطیلات در کشور هند نیز به‌شدت در گیشه مؤثر واقع می‌شود.
کلام آخر
شاید فیلم‌های هندی که با رقص‌ها، ترانه‌ها و صحنه‌های اغراق شده شناخته شده‌اند، به تدریج جای خود را به آثار جدی‌تر بدهند. اگر مخاطب و منتقد روایت جدید بالیوود را دوست داشته باشد، که دارد، این اتفاق خواهد افتاد.
آثار قدیمی‌تر هندی هنوز نیز طرف‌داران خود را دارد، اما با تغییر سرسام‌آور دنیا در همه جنبه‌ها از جمله صنعت سرگرمی، سینما هندوستان نیز به نحوی مجبور به تکامل است، در غیر این صورت چیزی از آن باقی نخواهند ماند.
موفقیت جهانی سینمای هندوستان گواه بر طبیعت در حال تغییر و افزایش تقاضای بین‌المللی دارد. با ظهور پلتفرم‌های پخش آنلاین، روایت متنوع داستان، همکاری و تقابل فرهنگی، تحسین‌شدن در سطح جهانی، پیشرفت تکنولوژی و تبلیغات درست، روزبه‌روز به محبوبیت بالیوود افزوده شده و قلب مخاطبان را در سراسر جهان به تسخیر خود در می‌آورد.
با افزایش خلاقیت این صنعت در هندوستان، جای پای آن در همه‌جا دیده خواهد شد، با تاریخ‌سازی‌های بیشتر، باز هم به اوج خود بازخواهد گشت.
تمامی موارد گفته شده تنها باعث پیشرفت فیلم‌سازی در بالیوود نمی‌شود؛ بلکه افق‌های جدید، غنی و متنوع‌تری در سینمای جهان را نمایان خواهد کرد.