گفت‌وگو با سلمان عباسی، تهیه کننده فیلم سونسوز

 فیلم «سونسوز» نخستین ساخته سینمایی رضا جمالی به تهیه‌کنندگی سلمان عباسی است که یکی از معدود آثار حاضر در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر است که به زبان محلی تولید شده است. در این فیلم بازیگرانی چون مریم مومن، حمدالله سلیمی، بهروز الله‌وردی‌زاده، صفت آهاری و ناصر محبی ایفای نقش کرده‌اند. گفت‌وگوی خبرنگار صبا با تهیه‌کننده این فیلم را در ادامه می‌خوانید.

درباره داستان «سونسوز» و دغدغه‌مندی خود به عنوان تهیه‌کننده برایمان بگویید.

«سونسوز» روایت یک جامعه کوچک و روستایی است که بالاخره آنجا اتفاقاتی می‌افتد و صحبت‌هایی از حقوق زنان می‌شود؛ یک مستندسازی داریم که فیلمی در مورد نازایی زنان یک روستا می‌سازد و روستاییان متوجه می‌شوند و فیلم و راش‌های او را می‌سوزانند. ۲۰ سال از این ماجرا می‌گذرد و در همین روزها خانم دکتری به روستا می‌آید و متوجه می‌شود که بیشتر مشکلات از مردها بوده است و این فیلمساز می‌فهمد و می‌خواهد دوباره فیلمی بسازد که این بار حق و حقوق زنان را نشان بدهد و مشکلات زیادی در این راستا پیش می‌آید. «سونسوز» به نوعی به زایش و زندگی پرداخته و انگار اصلاً این زایش چه در زندگی اهالی این روستا و چه در زندگی کاری این کارگردان اتفاق نمی‌افتد.

رضا جمالی کارگردان فیلم اولی‌ است چه شد که علاقه‌مند به همکاری با او شدید؟

من خودم چند فیلم کوتاه ساختم و دستیار کارگردان و مدیر تولید هم بودم؛ بالاخره از سال ۱۳۷۶ که وارد انجمن سینمای جوان ایران شدیم هر از گاهی بالاخره فیلمی کار می‌کردیم و یک مشکل بزرگی که برای فیلمسازهای اول به خصوص شهرستانی‌ها همواره وجود داشت، یافتن سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده است. من سینمای آقای جمالی را دوست داشتم و با توجه به همکاری پیشین خودمان و رفاقتی که داشتیم و می‌دیدم که او به دنبال تهیه‌کننده است و خیلی در این موضوع اذیت می‌شود، تصمیم گرفتم در این فیلم با ایشان همکاری کنم. متاسفانه کسی نمی‌آید در شهرستان هزینه صرف کند و برای فیلم‌های هنری هم همین مشکلات وجود دارد و به نظرم حیف بود که این آدم فیلمش را نسازد و معتقدم که آقای جمالی در آینده می‌تواند یکی از کارگردان‌های بزرگ کشورمان بشود.

با توجه به اینکه پیش‌تر در دوره‌های قبلی جشنواره فیلم فجر فیلم‌هایی نظیر «آتابای» را داشتیم که به زبان ترکی‌ بود، «سونسوز» چه ویژگی‌هایی نسبت به چنین آثاری دارد؟لوکیشن‌ها در مناطق آذری ساخته شد و زبان فیلم ترکی است. «سونسوز» از لحاظ بصری خیلی عالی از آب درآمد. ما در شرایط سخت، سعی کردیم نقاطی را انتخاب کنیم و آن‌ها را تفکیک کنیم. یعنی روستایی که گوشه‌ای از یک سنت و زندگی یک قوم ایرانی را نشان می‌داد انتخاب کردیم و سعی کردیم چه از لحاظ لباس و چه از لحاظ پوشش و چه بازیگران و چه هر چیزی که استفاده می‌کردیم؛ متناسب با آن فرهنگ و جغرافیا باشد. همچنین تصمیم گرفتیم که چیزی در فیلم اضافی نباشد و همه چیز مختص همان منقطه باشد.

چه چالش‌هایی را در فرآیند تولید داشتید؟

عوامل و بازیگرهای «سونسوز» تلفیقی از حرفه‌ای‌ها‌ و مبتدیان هستند و این فیلم را به خوبی ساختیم البته درست است که چالش‌هایی هم داشت؛ در ساخت این اثر چالش‌هایی که داشتیم این بود که ما اولا سرمایه کمی برای ساخت فیلم داشتیم و بزرگترین دغدغه‌مان این بود که مثلاً برنامه ریزی روزانه برای فیلمبرداری چقدر باشد چون ساعت فیلمبرداری روزانه فشار بسیاری به عوامل می‌آورد. برخی از بازیگران سن بالا بودند و کار در بالای کوه خیلی سخت بود. یا مثلاً آب گرمی داشتیم که بازیگران پیرمرد نمی‌توانستند در آن زیاد بمانند و نفسشان کم می‌آمد و مشکلات قلبی داشتند. چنین چالش‌هایی واقعاً شرایط را سخت می‌کرد و همین که حمایتی نبود از همه مشکل سازتر بود. شاید اگر حمایت ارگانی داشتیم کار راحت‌تر می‌شد و اگر کوچکترین حمایتی از سوی حالا اداره فرهنگ یا حوزه هنری یا هر ارگانی که بالاخره بودجه هنری دارد می‌شد؛ آسوده خاطر بودیم ولی متاسفانه حمایتی نبود و ما تنها با حمایت دوستان و آشنایان و عوامل، فیلم را ساختیم. عوامل با کمترین دستمزد ولی با عشق و تمام قوا پای کار ایستادند و اثری شایسته را خلق کردند.

درباره مریم مومن به عنوان شخصیت محوری این فیلم بگویید و آیا اینکه انتخاب دیگری نداشتید؟

نقش خانم دکتر در فیلم، باید فرق می‌کرد و نسبت به بقیه بازیگران باید ذره‌ای متفاوت می‌شد چرا که در شهر درس خوانده ‌است و با بقیه روستاییان متمایز است و به همین خاطر دوست داشتیم یک بازیگر چهره آن را ایفا بکند و با توجه به بودجه کمی که داشتیم و اینکه من بازی خانم مومن را در سریال‌ها دیده بودم و کارش را دوست داشتم، زمانی که آقای جمالی ایشان را پیشنهاد کردند؛ طبق بررسی‌ها متوجه شدم که انتخاب بسیار خوبی است و زمانی که با مریم مومن صحبت کردیم بواسطه اینکه خودشان هم اردبیلی هستند و علاقه‌مند بودند تا به شهرشان هم ادای دینی بکنند، نقش را پذیرفتند.

‌ فکر می‌کنید از «سونسوز» در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر استقبال می‌شود؟

در فستیوال‌های جهانی که شرکت کرده بودیم خیلی از بازی بازیگران تعریف و تمجید می‌شد و فکر کنم مخاطبان فجر هم «سونسوز» را دوست داشته باشند. من آینده «سونسوز» را خوب می‌بینم و به آن خوشبین هستم. در جشنواره‌های خارجی استقبال خوبی از فیلم شد و حتی در بعضی جشنواره‌ها سانس ویژه برایش گذاشتند که این موضوع نشان از آن دارد که مخاطب خیلی خوب با آن ارتباط برقرار کرده‌ است. «سونسوز» کمدی موقعیت‌های خیلی خوبی دارد که بیننده را جذب می‌کند و بازی‌های شیرین بازیگران مخاطب را با خود همراه می‌کند. از نظر من «سونسوز» متفاوت‌ترین فیلم جشنواره است یعنی شاید در این چندین سال ما چنین فیلم متفاوتی چه از لحاظ ژانر چه از لحاظ ساختار و چه نوع نگاهی که کارگردان دارد در جشنواره فیلم فجر نداشتیم.

سخن پایانی…

با ورود منوچهر شاهسواری تهیه‌کننده محبوب سینما به عنوان دبیر جشنواره، برای فیلم ما موقعیتی مهیا شد که بتوانیم در بخش مسابقه سینمایی این دوره از جشنواره حاضر شویم چرا که ما پروانه سینمایی نداشتیم و نمی‌توانستیم در جشنواه فیلم فجر شرکت کنیم و حالا امسال دری باز شد و من امیدوارم این موضوع به روالی ادامه دار تبدیل شود و برای همه اتفاق بیفتد.