شمش گم شده
شب طلایی فیلم حاتمی کیاهای پسر و پدر است. پدر تهیه کرده و پسر کارگردانی. یوسف البته هم تحصیلات آکادمیکش سینماست و هم بیش از چند فیلم کوتاه ساخته و این بار گام بلندی در حرفه ی خود با ورود به جشنواره فیلم برداشت است.
شب طلایی بازیگر محور و تک لوکیشن است. خانه ای قدیمی مجهز به تمام نمادهای منازل ایرانی. از دکور قدیمی تا زیرزمین تا کمدهای چوبی تا انباری و حیاط و پشت بام و مادربزرگ گیس سپید کرده و دعاهایی که گوشه گوشه ی خانه را گرفته اند. فیلم اتفاقات یک صبح تا شب خانواده ای پرجمعیت را نشان میدهد که با گُم شدن دو شمش طلا وارد معمایی پُرتنش میشوند.
تک لوکیشن بودن و بازیگرمحوری خود نشان از پُردیالوگ بودن فیلم است. شخصیتهای مختلف فرعی و اصلی که هرکدام داستان خود را دارند در معمای شمش طلا مشترک میشوند تا تمام عقده ها و کینه ها و پنهان کاری هایشان سرباز کند. دائم به جان هم می افتند ، همدیگر را طعنه باران میکنند، در داستان زندگی همدیگر سرک میکشند و سوار بر قضاوت های بی مورد بر تنشها می افزایند. بطوری که کم کم توجیه میشویم هسته ماجرا شمش طلا نیست ، روابط آسیب دیده ی اعضای یک خانواده است که باید در یک شب طلایی به انفجار برسد.
یوسف حاتمی در انتخاب و بازی گرفتن از هنرورانش خوب عمل کرده و توانسته با خلق موقعیت های دراماتیک مختلف، تماشاگر را وسط صحنه بکشاند. اما با اضافه کردن شخصیتهای دیگر از خارج از خانه مثل مرد فلزیاب و داماد تازه وارد و پلیس و طلبکار در خلق کارکتر دست و دلبازی بیش از حدی به خرج داده که محدودیت زمانی و فضایی مانع معرفی بیشتر و بهتر تمام کارکترها شده است. تلاش مدام خانواده برای آرام کردن مادربزرگ، دعواهای مکرر لفظی و فیزیکی، بیان دائم گم شدن شمشها فیلم در ورطه ی تکرار می اندازد و عملا به پیشرفت قصه کمک نمیکند. طلای گم شده ی اصلی همان عواطف خانوادگی ست که در پایان فیلم [طبق نظر فیلمساز] پیدا میشود و همه برای رویارویی با طلبکار پشت در میروند.
شب طلایی در بهترین حالت یک درام شلوغ خانوادگی با رگه های از طنز است که نقاط شاخصی ندارد. جای خالی موسیقی مناسب به شدت احساس میشود و بعلت تنگ و کوچک بودن لوکیشن، نماها در کلوزآپ ها و مدیوم شاتها خلاصه میشوند. برای دریافت بیشترین لذت از فیلم میتوان آن را یک شب آرام در کنار خانواده دید.
این نقد کوتاه در روزهای پراکران برگزاری چهلمین جشنواره فیلم فجر نگاشته شده و پیشاپیش از وجود هرگونه اشتباه سهوی در نگاشت آن پوزش میطلبم.