اختصاصی سلام سینما-در این مطلب به معرفی فیلم هایی پرداختیم که از زندگی پرچالش قاچاقچی ها، زندگی مرفه کارتل های گردن کلفت و روزگار تیره و تار معتادها پرده برداشته اند. درونمایه اکثر این فیلم ها یکسان است و همه به نحوی می خواهند بگویند اعتیاد، بلای خانمانسوز مصرف کننده ها و معدن طلای توزیع کننده ها و فروشنده ها است. کاراکتر اصلی داستان یا از صفر شروع می کند و به پول های کلان  باد آورده می رسد اما در نهایت، حرص و طمع برای پول و قدرت بیشتر او را زمین می زند یا معتاد می شود و زندگی اش نابود و تباه می شود.

بعضی از این فیلم ها برگرفته از اتفاقات واقعی زندگی افراد هستند. مثلا از زندگی ال پدرینو پابلو اسکوبار، ده ها فیلم ساخته شده است و در بسیاری فیلم های دیگر از او یاد شده است؛ بی دلیل هم نیست زیرا واقعی بودن فیلم هایی که با محوریت مواد مخدر هستند با میزان تاثیرگذار بودن آن رابطه مستقیم دارد.

6-سیکاریو/ (Sicario (2015

امتیاز: 7.6

کارگردان: دنیس ویلنیو               بازیگران: امیلی بلانت,  جاش برولین,  بنیسیو دل تورو,  ویکتور گاربر,  جان برنثال,  دنیل کالویا

خشونت و درگیری هایی که بر سر قاچاق مواد در مرزهای آمریکا رخ می دهد؛ دهه ها است که موضوع داغ فیلمسازی است اما همه فیلم ها موفق از آب در نمی آیند.

سیکاریو یک اصطلاح محاوره ای در میان کارتل های مکزیک است؛ در واقع، در مکزیک به آدمکش ها، سیکاریو می گویند. در مرز بی در و پیکر و همیشه درگیر مکزیک و آمریکا، چند مامور FBI در تلاش اند تا جلوی قاچاق مواد مخدر را بگیرند و به کارتل های گردن کلفت مکزیک دست پیدا کنند. حالا در این مسیر، مردی مرموز با گذشته ای سوال برانگیز(بنیسیو دل تورو) هم با آنها همراه می شود.

«ویلنو» معتقد است که دیالوگ برای تئاتر مناسب است و در فیلمسازی، حرکت ها، حالت ها، بیان و در کل کنش های بازیگر است که به فیلم روح می دهد. او برای «دل تورو» در این فیلم دیالوگ های کمی در نظر گرفته بود تا مودِ درونگرای او را حفظ کند. در روند تدوین، با مشورت خودِ «دل تورو» باز هم از دیالوگ های او کم شد و نتیجه اینکه در آخر فیلم هم بیننده هم بقیه بازیگران غافلگیر می شوند.

فیلم «سیکاریو» در جشنواره کن 2015 اکران شد و از همان ابتدا نظر منتقدان را جلب کرد. این فیلم در 3 رشته ی بهترین فیلمبرداری، موسیقی و صدا در جوایز اسکار نامزد شد اما دست خالی مراسم را ترک کرد.

5-قاچاق/ (Traffic (2000

امتیاز: 7.6

کارگردان: استیون سودربرگ              بازیگران: بنیسیو دل تورو,  مایکل داگلاس,  کاترین زیتا جونز

این فیلم به بیننده می فهماند که جنگ مواد مخدر، جنگ کثیفی است و کسی از آن پاک بیرون نمی رود. در این درام در هم پیچیده، چند ماجرا را از زاویه دید افراد مختلفی روایت می شود؛ یک قاضی محافظه کار، دختر معتاد او، 2 مامور مبارزه با مواد مخدر، همسر زندانی یک کارتل و ماموری مکزیکی که اعمال مافوقش را زیر سوال می برد.

«استیون سودربرگ» این فیلم را با الهام از یک سریال کوتاه بریتانیایی با همین نام که در سال 1989 پخش می شد ساخته است. البته او چند شخصیت واقعی را با تعویض نام به فیلمش اضافه کرده است. فیلم در 8 شهر تصویربرداری شده و بالای 110 لوکیشن دارد.

فیلم «قاچاق»، نامزد دریافت 5 جایزه اسکار شد و 4 جایزه در بخش های بهترین تدوین، بهترین فیلمنامه بر اساس موضوعی که قبلا استفاده شده، بهترین کارگردان و بهترین بازیگر نقش اول مرد برای «بنیسیو دل تورو» به دست آورد. همچنین این فیلم، جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را در جوایز گلدن گلوب و بفتا از آن خود کرد.

4-کوکائین/ (Blow (2001

امتیاز: 7.6

کارگردان: تد دمی              بازیگران: جانی دپ,  پنه لوپه کروز,  ری لیوتا,  ریچل گریفیتس

جوانی که می خواست به سرنوشت پدرش ورشکسته اش گرفتار نشود؛ به امید ساختن زندگی بهتر به خرده فروشی ماریجوانا رو آورد. زمانی که برای اولین بار دستگیر شد و به زندان افتاد و به جای آنکه برایش درس عبرت شود؛ تازه با کوکائین آشنا شد و یاد گرفت که چطور از تجارت آن پول در بیاورد. 

این فیلم آخرین اثر «تد دمی»،کارگردان آمریکایی، است که خودش در سن 38 سالگی در اثر سومصرف مواد سکته کرد و از دنیا رفت. او این فیلم را براساس زندگی واقعی «جرج جانگ» ساخته است؛ جوانی که برای پول درآوردن سراغ موادفروشی رفت و بعد از مدتی چنان در کارش خبره شد که با ال پدرینوی دنیای مواد مخدر یعنی «پابلو اسکوبار» همکار شد و شراکت کرد.

در این فیلم حدود 4 دهه از زندگی «جانگ» به تصویر کشیده شده است و «جانی دپ» برای آنکه به خوبی از عهده نقشش بر بیابد، با جانگ در زندان دیدار کرده است.

اگرچه این فیلم چنگی به دل منتقدان نزد و در فصل جوایز حاضر نبود اما مردم آن را پسندیدند و به آن امتیاز نسبتا خوبی دادند.

3-گانگستر آمریکایی/ (American Gangster (2007

امتیاز: 7.8

کارگردان: ریدلی اسکات              بازیگران: دنزل واشینگتن,  راسل کرو,  چویتل اجیوفور,  جاش برولین,  جان هاکس,  تد لواین,  کوبا گودینگ جونیور

«استیون زایلیان» داستان واقعی زندگی «فرانک لوکاس» را به رشته تحریر در آورده تا سوژه جدید فیلم «ریدلی اسکات» شود.

درست زمانی که در آمریکا نژادپرستی و تبعیض بیداد می کند؛ مردی سیاه پوست با زرنگی رئیس یک باند گنگستری می شود. او که می بیند در آمریکا شهروند درجه یک محسوب نمی شود جنسش را از آسیا و اروپا تامین می کند و با جاساز کردن در تابوت کشته شدگان جنگ ویتنام آنها را بدون دردسر به آمریکا می رساند. اما ثبات و آرامش با زندگی گنگسترها بیگانه است و او هم زندگی اش درگیر آشوب می شود و سلامت خانواده اش به خطر می افتد. ظاهرا رویای آمریکایی 2 رو دارد و همیشه هم روی خوشش را نشان نمی دهد.

از آنجا که خانواده برای «لوکاس» از هرچیزی مهمتر است در نهایت تصمیم می گیرد با پلیس همکاری کند تا از محکومیتش کم شود.

«ریدلی اسکات»، کارگردان فیلم، زمانی که برای فیلمبرداری به تایلند رفته بود؛ چندین نفر از افرادی که در گذشته با «فرانک لوکاس» کار می کردند را به کار گرفت. او همزمان از 2 نفر که بهتر از همه در جریان وقایع بودند مشورت می گرفت؛ یکی خودِ «لوکاس» و دیگری «ریچارد رابرتز»، پلیسی که او را دستگیر کرد و حالا با هم دوستان صمیمی هستند.

این فیلم نامزد 2 جایزه اسکار، 3 گلدن گلوب و 5 بفتا شد اما در کسب هیچ کدام خوش شانس نبود.

2-رگ یابی/ (Trainspotting (1996

امتیاز: 8.2

کارگردان: دنی بویل              بازیگران: ایوان مک گرگور,  جانی لی میلر,  کوین مک کید,  کلی مکدونالد

اقتباسی موفق از رمانی با همین نام از رمان نویس اسکاتلندی «اروین ولش» که «جان هاج» برای آن نامزد اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی و برنده بفتای همین بخش شده است.

«دنی بویل» در دومین تجربه فیلمسازی اش بعد از «گور کم عمق»، بی پروا به مساله اعتیاد پرداخته و زندگی چند جوان را به تصویر می کشد که تا خرخره درگیر اعتیادند. هنر «بویل» اینجاست که این معضل تلخ را با طنازی به بیننده نشان می دهد. یعنی در عین حال که بیماری، شیون، نئشگی و خماری بازیگر، بیننده را اذیت می کند؛ لحن طنزآمیز و مویسقی آن گاه به گاه فضا را تلطیف می کند.

«مارک رنتون» در تلاش است تا هروئین را کنار بگذارد و در این راه با خانواده و دوستانش به مشکل می خورد.

«ایوان مک گرگور» در پروسه آماده شدن برای این نقش درباره کراک و هروئین مطالعه کرد. همچنین او در گلاسگو به دیدن افرادی که در کمپ بازپروری بودند رفت تا استعمال مواد و روش های تزریق آن را یاد بگیرد؛ هرچند در سکانس هایی که او باید مواد می زد از یک دست مصنوعی استفاده کرده بودند؛ به گفته خودش این دیدارها به او کمک زیادی کرده بود.

1-صورت زخمی/ (Scarface (1983

امتیاز: 8.3

کارگردان: برایان دی پالما              بازیگران: آل پاچینو,  میشل فایفر,  استیون باوئر,  رابرت لوجیا

«تونی مونتانا» از مهاجران کوبایی است که پیشینه جنایی دارد و برای رسیدن به خاک آمریکا موانعی پیش رو دارد اما با زرنگی و از همان راه خلافی که خودش بلد است بالاخره وارد آمریکا می شود. او از پیشخدمتی شروع می کند تا اینکه مثل خیلی های دیگر وسوسه پول زیاد یک شبه به سراغش می آید و او هم با جان و دل می پذیرد و طولی نمی کشد که یک قاچاقچی اسم و رسم دار می شود.

تصویری که «دی پالما» از مونتانا نشان می دهد؛ آن خلافکاری نیست که آرزوی دستگیر شدنش را داشته باشید؛ برعکس می توان با او و نقشه ها و حرص و طمع سیری ناپذیرش همراه شد و برایش آرزوی موفقیت کرد. البته مثل داستان های مشابه که در نهایت می خواهند بگویند که خلاف آخر و عاقبت ندارد؛ «تونی» در قصر باشکوهش توسط دیگر گنگسترها محاصره می شود و با یک درگیری جانانه در نهایت کشته می شود.

فیلم «صورت زخمی» از منتقدان امتیاز متوسطی گرفت اما مردم حسابی از آن استقبال کردند. این فیلم، در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر مکمل مرد و بهترین موسیقی متن در جوایز گلدن گلوب نامزد شد اما جایزه ای به دست نیاورد.

از دیگر فیلم های قابل توجه با موضوع مواد مخدر می توان به فیلم «ساخت آمریکا/ American Made» هم اشاره کرد که با روایتی کمدی زندگی «بری سیل» را به تصویر کشیده است؛ او که خلبان خطوط هوایی آمریکا بود پس از مدتی به قاچاقچی عمده مواد مخدر برای کارتل مدلین تبدیل شد.

همچنین «کلینت ایستوود» در آخرین اثرش، «قاچاقچی/ The Mule»، نقش یک کهنه سرباز را بازی می کند که به یک پیک مواد مخدر برای کارتل سینالوآ تبدیل می شود. شخصیت او در این فیلم برگرفته از «لئو شارپ»؛ جانباز جنگ جهانی دوم در دهه 80 است. و اما فیلم کالت «وحشت در نیدل پارک/ The Panic in Needle Park » که دومین حضور «آل پاچینو» بر پرده نقره ای و مقدمه ای برای حضورش در «پدرخوانده» است؛ با نگاهی واقع گرایانه زندگی درمانده و تباه معتادان را به شکل تاثیرگذاری نشان می دهد.

زهرا توللی