به سوی افتخار موفق ترین سریال فوتبالی تلویزیون که خیابان‌ها را خلوت می‌کرد
اگر متولد نیمه‌ی اول دهه‌ی شصت به قبل باشید، احتمالا سریال پرطرفدار «به سوی افتخار» را به یاد می‌آورید. داریوش ارجمند در آن بازی می‌کرد و سیروس مقدم کارگردان بود. حالا که شبکه‌ی آی‌فیلم دوباره این سریال محبوب سال‌های میانی دهه ۷۰ را پخش می‌کند، دیدیم بد نیست نوستالژی‌بازی با این سریال داشته باشیم.
عجیب است که سیروس مقدم، دستیار ناصر تقوایی در احتمالا بهترین سریال تاریخ تلویزیون ایران یعنی «دایی جان ناپلئون»، تا این حد کارگردان بدی بوده (و هنوز هم برخی از اپیزودهای سریال «پایتخت» نشان می‌دهد که حداقل در گذاشتن دوربین و میزانسن عجیب بی‌سلیقه است) اما همیشه هم توانسته سریال‌های پرمخاطب بسازد. اینکه چرا داستان دمده‌ی اخلاقی «به سوی افتخار» آن‌قدر برای همه جالب بود که پای تلویزیون می‌نشستیم، خودش سوالی است که البته گمانم جواب‌های فرامتنی برایش وجود دارد.
رمز موفقیت سریال «به سوی افتخار»
سریال سال ۱۳۷۷ از شبکه‌ی سوم سیما پخش شد. آن سال‌ها شبکه‌ی ۳ یک اتفاق بود. نسبت به شبکه‌های یک و دو که کاملا سنتی بودند، جوان‌گراتر بود. فوتبال‌ها را از شبکه ۳ می‌دیدیم. برنامه‌های مفرح از این شبکه پخش می‌شد و سریال‌هایی که کمی از فضای کاملا بسته‌ی آن سال‌ها دورتر بودند، شبیه همین «به سوی افتخار» و «در قلب من» و این‌ها محصول شبکه‌ی ۳ بود. حالا چرا «به سوی افتخار» آن حس و حال سنتی را نداشت؟ چون درباره‌ی فوتبال بود و دو سال بود که فوتبال از همیشه اهمیتش بیشتر شده بود.
ماجرا برمی‌گشت به سال قبل‌ترش و بازی‌های مقدماتی تیم ملی ایران برای رفتن به جام جهانی. احتمالا شما هم از آن مساوی ایران با استرالیا در ورزشگاه آزادی و شادی جمعی غریب آذر ۷۶ شنیده‌اید. برای اولین‌بار بعد از انقلاب، تیم ملی فوتبال موفق شده بود برود جام جهانی و این دستاوردی واقعا ملی محسوب می‌شد. درنتیجه موضوع فوتبال روی بورس بود. بگذریم که مهم‌ترین کارتونی که آن سال‌ها از تلویزیون پخش می‌شد «فوتبالیست‌ها» بود که بزرگ و کوچک عاشقش بودند. فوتبال برای همه‌ی مردم اهمیت داشت.
اما سریال «به سوی افتخار» هرچند الان به لحاظ کارگردانی و حتی داستان مضحک بنظر می‌رسد، آن زمان داستان پرکششی داشت. اصلا تیم سیروس مقدم کارگردان و سعید سلطانی نویسنده، استاد کارهای عامه‌پسند هستند. سلطانی بعد از آن فیلمنامه‌ی سریال «پس از باران» را هم نوشت که آن سریال هم تبدیل به یک اتفاق شد. خلاصه اینکه «به سوی افتخار» سریالی در زمان درست بود. ماجرای یک مربی فوتبال خیلی اخلاق‌مدار با بازی داریوش ارجمند که آن سال‌ها به‌خاطر سریال درخشان «امام علی» و نقش مالک اشتر در اوج شهرت بود. این آقای مربی حاضر نمی‌شود زیر بار منفعت شخصی و حمایت مافیای فوتبال برود که سرکرده‌شان سیاوش طهومورث بود و درنتیجه تیمی که تحت مربی‌گری او بود به دسته سوم سقوط می‌کند اما خب از آنجا که اخلاق را نباخته‌اند و آدم‌های پرتلاشی هم هستند با سعی و کوشش بازیکنان دوباره به دسته یک و قهرمانی می‌رسند!
یک اتفاق جالب دیگر سریال حضور بازیکنان فوتبال واقعی در کنار بازیگران بود. نقش کاپیتان خوب تیم خوب‌ها را مجید سبزی بازی می‌کرد. سبزی بازیکن پرسپولیس بود. این یعنی پژمان جمشیدی اولین کسی نبود که از دنیای فوتبال ایران پا به بازیگری گذاشت. البته جمشیدی هم در فوتبال و هم در بازیگری از سبزی جلوتر بود و هست.
از آن طرف سردسته‌ی تیمی که با مافیا زد و بند داشت هم فوتبالیست بود. مهدی حیدری بازیکن خیلی خوبی نبود. در بازیگری هم بعد از این سریال تلاش کرد و در چند نقش فرعی دیگر بازی کرد اما مهم‌ترین نقشش همین سریال «به سوی افتخار» بود.
این فوتبالیست‌ها در سریال حضور داشتند که مثلا سطح بازی‌های فوتبال در سریال بالاتر و طبیعی‌تر بنظر برسد که البته تلاش بی‌حاصلی بود. هم فوتبال سریال خراب بود و هم بازی‌های بازیگران. داریوش ارجمند هم در نقش خضوعی که احتمالا الگوی کاراکترش پرویز دهداری بوده. فوتبالیست تیم ملی و مربی که از تیم پرسپولیس به تیم بی‌نام و نشانی به اسم گارد تهران رفت و معروف است که روی حرکات و رفتارهای بازیکنان به لحاظ اخلاقی خیلی حساس بوده و دو سال پیش هم فیلمی به نام «پرویز خان» درباره‌اش ساخته شد که پرویز پورصمیمی نقش‌اش را بازی می‌کرد.
خضوعی هم شبیه پرویز دهداری یک جاهایی از فرط اخلاق‌مداری عصبی‌کننده بود. «به سوی افتخار» از آن سریال‌هایی بود که کاراکترهای خوبش آن‌قدر روی اعصاب هستند که گاهی دلت با آدم بدهاست. به هر حال نمی‌شود منکر این شد که سریال در زمان خودش موفق بود. برایم جالب است ببینم امروز که دیگر تیم ملی و حال و هوای فوتبال شبیه سال ۷۶ نیست، سریال «به سوی افتخار» چقدر در جذب مخاطب موفق خواهد شد.