چرا فیلمهای 1985 هنوز هم در قلب سینمادوستان جای دارند؟

ترجمه اختصاصی سلام سینما - نیلوفر ذوالفقاری: سال ۱۹۸۵، چهل سال پیش، یکی از سالهای کلیدی و ماندگار در تاریخ سینما بود که در تقاطع دو دوره مهم قرار داشت: پایان دوران آثار کارگردانان صاحب سبک دهه ۷۰ و آغاز موج فیلمهای پرزرق و برق و فرمولی اواخر دهه ۸۰. این سال شاهد عرضه آثاری بود که همچنان به عنوان سنگبنای سینمای جهانی شناخته میشوند.
در این سال، آکیرا کوروساوا با فیلم «ران» اپرای نهایی و باشکوه خود را به نمایش گذاشت؛ اثری دراماتیک و بینظیر برگرفته از تراژدیهای شکسپیر که به نوعی پایان دوران طلایی سینمای استادانه ژاپنی بود. همزمان، تری گیلیام با فیلم دیستوپیایی «برزیل» که روایتگر کابوسی اجتماعی و بصری است، یکی از برجستهترین و پیشروترین آثار دهه ۸۰ را خلق کرد.
اگرچه اسکار بهترین فیلم سال را به «آفریقا» اثر سیدنی پولاک داد که نماینده سینمای اشرافی و رمانتیک اواسط دهه ۸۰ بود، ولی این فیلم و رقیبش «رنگ بنفش» به مرور زمان نتوانستند آن قدر جذاب باقی بمانند. در مقابل، فیلمهایی چون «برزیل» و «ران» به دلیل عمق و سبک خاص خود، همچنان مورد ستایش منتقدان و مخاطبان هستند.
در حوزه آثار پرفروش و فرهنگی، «بازگشت به آینده» با ترکیبی هوشمندانه از علمی-تخیلی و کمدی نوجوانان، به یکی از کلاسیکهای همه دوران بدل شد. «باشگاه صبحانه» و «گونیها» نیز به خوبی روح نوجوانی و فرهنگ آن زمان را به تصویر کشیدند.
فیلم «زندگی و مرگ در لسآنجلس» به کارگردانی ویلیام فریدکین، با حال و هوای نوآر و موسیقی متن خاص، تبدیل به یکی از فیلمهای کلت و مورد علاقه سینمادوستان شد. همچنین، «بوسه زن عنکبوتی» اثر هکتور بابنکو با بازی درخشان ویلیام هرت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را به دست آورد و «شوآ» مستند تاریخی کلود لانزمان، به عنوان اثری بیرحمانه درباره هولوکاست در تاریخ سینما ثبت شد.
از نظر فهرست بهترین فیلمهای سال ۱۹۸۵، به انتخاب منتقدان و منابع معتبر سینمایی، ۱۰ فیلم برتر این سال به شرح زیر است:
۱. برزیل (تری گیلیام)
۲. بازگشت به آینده (رابرت زمایکیس)
۳. بعد از ساعات (مارتین اسکورسیزی)
۴. شاهد (پیتر ویر)
۵. ران/ آشوب (آکیرا کوروساوا)
۶. افتخار پریزی (جان هیستون)
۷. گل رز ارغوانی قاهره (وودی آلن)
۸. کولی (آگنس واردا)
۹. زندگی و مرگ در لسآنجلس (ویلیام فریدکین)
۱۰. خون ساده (جوئل و ایتن کوئن)
از دیگر آثار شایسته توجه میتوان به فیلمهای «ماسک»، «قطعه»، «قطار فراری»، «میشیما»، «روز مردگان»، «ماجراجویی پیوی» و «باشگاه صبحانه» اشاره کرد.
در نهایت، فیلم «بیا و ببین» ساخته الم کلیموف، که تا سالها پس از ساخت در غرب شناخته نشده بود، به عنوان یکی از ترسناکترین و تاثیرگذارترین فیلمهای جنگی دهه ۸۰ معرفی شده است. این فیلم با بازنمایی هولناک جنگ جهانی دوم در اتحاد جماهیر شوروی، جایگاه ویژهای در تاریخ سینما یافته است.
منبع: worldofreel