سه فیلم محبوب پیمان معادی
اختصاصی سلام سینما- پیمان معادی از جمله بازیگران موفق سینمای ایران است که هرچند کار خود را در سینما با بازیگری آغاز نکرده و اصلا حرفه تخصصی‌اش این نیست اما توانست به سرعت در این عرصه پیشرفت کند و نه تنها تبدیل به بازیگر شناخته شده و محبوبی در سینمای ایران شد که خیلی زود هم توانست توجه سینمای غرب و هالیوود را به خود جلب کرده و در چند فیلم و سریال آمریکایی مانند «کمپ ایکس ری» و «آخرین شوالیه‌ها» بازی کند و همبازی بازیگران هیجان‌انگیزی چون کریستین استوارت شود. معادی که در آمریکا متولد شده ابتدا کار خود را با فیلمنامه‌نویسی شروع کرد و اکنون هم به فیلمسازی و تهیه‌کنندگی بیشتر از باقی حرفه‌های سینمایی می‌پردازد. هرچند خودش هم در فیلم آخرش یعنی «بمب: یک عاشقانه» بازی می‌کند.
در این یادداشت به بهانه تولد این بازیگر نگاهی انداخته‌ایم به سه فیلم محبوبش از نظر مخاطبان سلام سینما. این فیلم‌ها شامل «درباره الی» با ۷.۹ امتیاز و «ابد و یک روز» و «جدایی نادر از سیمین» با ۸.۲ امتیاز هستند.
اما داستان حضور او روی پرده سینما از همکاریش با اصغر فرهادی در فیلم «درباره الی» شروع می‌شود که جز محبوب‌ترین فیلم‌های او از نظر تماشاگران هم هست. این اولین حضور جدی معادی در سینما و در جلوی لنز دوربین و نه برخلاف همیشه پشت آن است. در «درباره الی» پیمان معادی نقش کسی را بازی می‌کند که می‌توان گفت یکی از پیشبرنده‌ترین کاراکترها در روایت است. مردی از همان فارغ التحصیلان رشته حقوق و قضاوت که از بقیه جدی‌تری و صریح‌تر است و با کسی شوخی ندارد. او در عین حال منطقی‌تر از بقیه هم هست و در کنار مریلا زارعی قرار است که زوج باتجربه‌تر و سن و سال‌دار‌تر داستان هم باشند. اولین نقش‌آفرینی معادی در مقابل دوربین فرهادی به یادماندنی است و برای همیشه در ذهن مخاطب ثبت می‌شود.
کاراکتری که مهم‌ترین ویژگی‌اش که بیش از هرچیز به واسطه هوش فرهادی در بازیگردانی و البته مهارت معادی در بازیگری نکردن و خودش بودن به کاراکتر اضافه شده، همین واقعگرایی اوست. معادی بیش از همه بازیگران فیلم توانسته آنطور که اصغر فرهادی می‌خواهد واقعی باشد و یکی شبیه به خیل عظیم مردان جوان طبقه متوسطی که هر روز در اطرافمان می‌بینیم. در کنار مانی حقیقی که نماینده مردان عبوس و عصبی است معادی با بازی ظریفش توانسته فاصله درست میان یک مرد عبوس تا یک مرد جدی و صریح را روی پرده سینما بازنمایی کند. مردی که جدیتش در رابطه با اصرار برای تماس گرفتن با خانواده الی و انصافش در لحظه‌ای تبدیل به یک ریاکاری جدی‌تر می‌شود که در پی آن سعی می‌کند به بچه‌های کوچک دروغ گفتن و پنهان‌کاری را یاد دهد تا منافعشان به خطر نیفتد. این منفعت‌طلبی نکته مهم دیگر درباره کاراکتر اوست که پیمان معادی این یکی را هم به خوبی و در عین حال در لفافه توانسته، در اجرایش دربیاورد.
اما همکاری فرهادی در جایگاه کارگردان با معادی در جایگاه بازیگر به همینجا ختم نمی‌شود و در فیلم بعدی اصغر فرهادی یعنی «جدایی نادر از سیمین» به اوج خود می‌رسد. جایی که فرهادی از میان تمام آدم‌های «درباره الی» تصمیم می‌گیرد دوباره با معادی کار کند و نقش قهرمان فیلمش را این‌بار به او واگذارد چرا که این نادر انگار ادامه‌ای بر همان شخصیت معادی در «درباره الی» است. مردی برآمده از همان مناسبات و از همان طبقه، درگیر میان درست و غلط یا به عبارت دیگر منفعت شخصی و صلاح عمومی و البته مهم‌تر از همه این‌ها درگیر میان سنت و مدرنیته. درگیری‌ای که در فیلم‌های فرهادی دیگر همیشگی و تبدیل به یک پایه ثابت در شخصیت‌پردازی قهرمانان شده است. این همان سویه‌ایست که به شکل دیگری در همه فیلم‌های فرهادی در روایت و فیلمنامه و خوانش کارگردان از قهرمانانش هم وجود دارد و می‌توان گفت انگار از جایی از درون خود فرهادی می‌جوشد و در همه فیلم‌ها و قهرمانانشان از معادی در «جدایی نادر از سیمین» گرفته تا شهاب حسینی در «فروشنده» مستتر می‌شود.
«نادر» را می‌توان بهترین و مهم‌ترین بازی پیمان معادی دانست که برایش خرس نقره‌ای جشنواره برلین را هم به ارمغان می‌آورد. به اندازه و فرو رفته در نقش خود. بارزترین ویژگی آن را می‌توان در رابطه صمیمانه و درعین حال سنتی نادر با دخترش جست. جایی که او هم باید عبوس و جدی باشد و همزمان باید دخترش را در محبت و توجه غرق کند تا از ناامنی شرایط حاضر و تلخی طلاق در امانش نگه دارد.(صحنه‌ای که در حال رفتن به مدرسه اند و دارد از دخترش درسهایش را می‌پرسد را به یاد آوردید که چقدر بازی پیمان معادی درخشان است و چه فضاسازی جانانه‌ای چه در فیلم چه در شخصیت‌پردازی می‌کند.) باز هم انگار که نسخه تکامل یافته‌ای از کاراکتر «درباره الی» در این فیلم حضور یافته باشد، خود نادر میان یک مرد سنتی و یک مرد مدرن در گیر و دار است همانطور که نمی‌داند باید برای منفعت شخصیش دروغ بگوید یا زیر بار اشتباهش برود و اعتراف کند که مقصر سقط بچه است. باز هم واقعی بودن در جنس بازی معادی موج و پیش از هر عامل دیگری تماشاگر را با فضای واقعگرایانه فیلم گره می‌زند.
فیلم مهم دیگر پیمان معادی که باید از آن یاد کرد «ابد و یک روز» اولین فیلم بلند سینمایی سعید روستایی است که توانست جوایز بسیار زیادی کسب کند و اکران بسیار موفقی هم داشت. نقش معادی را در این فیلم می‌توان متفاوت‌ترین نقش او دانست. برخلاف چهره‌ای که فرهادی از معادی می‌سازد، یک مرد طبقه متوسط در تلاش برای پیشرفت و درنوردیدن مرزهای مدرنیته، در «ابد و یک روز» او نقش یک برادر بزرگتر را در خانواده‌ای پایین شهری و سنتی بازی می‌کند. خانواده‌ای به معنای مطلق کلمه بدبخت و درگیر با فقر و اعتیاد و چوب حراج زدن بر دختر دم بختشان برای پولی که به این واسطه به خانواده تزریق خواهد شد. معادی در نقش برادر بزرگتر و به نوعی همه کاره خانواده ظاهر می‌شود. کسی که برای مصلحت خانواده تصمیم می‌گیرد و برای باز کردن فلافلیش می‌خواهد خواهرش را به یک مرد افغان به نام ازدواج، بفروشد.( و همین یک جمله البته «ابد و یک روز» را تبدیل به نژادپرستانه‌ترین فیلم ده سال گذشته سینمای ایران می‌کند. ) پیمان معادی نماینده آن روی آب زیرکاه و مارموز مرد پایین شهری است که اخلاقیات نمی‌شناسد و فقط می‌خواهد خودش را از باتلاقی که به واسطه طبقه‌اش در آن گیر کرده، بالا بکشد. هرچند که این تصویر از ریشه و پایه تصویر غلطی از مرد پایین شهریست اما معادی به خوبی توانسته آنچه را که کارگردان از او خواسته اجرا کند و رنگی را که باید به فیلم بزند. ضمن اینه گریم و طراحی لباس هم کمک شایانی به او کرده اند.
