صاعقه ها؛ موفق‌ترین اثر سال‌های اخیر استودیو مارول
پس از اکران فیلم «انتقام‌جویان: پایان بازی» (Avengers: Endgame) در سال 2019، کمپانی مارول به تدریج دچار نزول شد و دیگر نتوانست موفقیت‌های قبلی خود را تکرار کند.
فیلم‌هایی سطحی، با داستان‌هایی که کمتر با مخاطب ارتباط برقرار می‌کردند، این تصور را ایجاد کردند که مارول دوران اوج خود را پشت سر گذاشته است. اگرچه در سال 2020 آثار قابل‌قبولی تولید شد، اما شور و شوق همیشگی میان تماشاگران از بین رفت. به نظر می‌آمد مارول نیز به پایان بازی خود رسیده باشد.
فیلم‌های مارول پس از آخرین قسمت انتقام‌جویان، از الگوی داستان‌های این ابرقهرمانان فاصله گرفتند. شاید دلیل موفقیت برخی از آن‌ها همین موضوع باشد.
برخی موفقیت‌های پراکنده، مانند «ددپول و ولورین» (Deadpool & Wolverin) که تقریباً از هیچ‌یک از چهره‌های اصلی دنیای سینمایی مارول استفاده نکرد، یا فیلم پست‌مدرن «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» (Spider-Man: No Way Home)، گرچه مورد توجه قرار گرفتند، اما ارتباط مستقیمی با شالوده مارول استودیو نداشتند.
در این میان، «صاعقه‌ها*» (Thunderbolts*) به‌عنوان اثری مستقل و جسورانه با هویتی منحصربه‌فرد ظهور کرد. فیلمی که با حذف قهرمانان نمادینی چون مرد آهنی، کاپیتان آمریکا و ثور، جهانی خاکستری‌تر را به تصویر می‌کشد؛ جایی که قهرمانان بیشتر به انسان‌هایی با ضعف‌ها، تردیدها و گذشته‌ای مبهم شباهت دارند.
جیک شرایر در مقام کارگردان، به همراه نویسندگانی چون اریک پیرسون و جوآنا کالو، توانسته‌اند رنگ و بوی تازه‌ای به ژانر ابرقهرمانی ببخشند. نتیجه کار، فیلمی است که نه در پی تکرار فرمول‌های آشنا، بلکه در پی ساختن تجربه‌ای تازه و غافل‌گیرکننده برای مخاطب است.
داستان فیلم صاعقه‌ها
گروهی از ابرقهرمانان به نام صاعقه‌ها در دامی مرگبار گرفتار شده و برای انجام مأموریتی خطرناک با یکدیگر همکاری می‌کنند.
فلورنس پیو، دیوید هاربر، وایت راسل، لوئیس پولمن و سباستین استن از جمله ستارگان این فیلم هستند.
کلید موفقیت فیلم صاعقه‌ها
آنچه صاعقه‌ها را از دیگر آثار اخیر مارول متمایز می‌کند، دوری آن از زرق‌وبرق‌های اغراق‌آمیز و قهرمان‌سازی‌های کلیشه‌ای است. فیلم، نه حماسه‌ای پرطمطراق از ناجیان زمین، بلکه روایتی طنزآلود و غیرقهرمانانه از مأمورانی سردرگم و پر دردسر است.
گرچه داستان فیلم الگوهای آشنایی دارد، اما با انتخاب شخصیت‌هایی متفاوت و فضاسازی خاص، موفق شده تجربه‌ای متفاوت خلق کند. صاعقه‌ها شاید شبیه قهرمانان سنتی نباشند، اما هنوز هم نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت.
البته صاعقه‌ها در مقایسه با کاپیتان آمریکا و ثور، ابرقهرمان محسوب نمی‌شوند، اما نمی‌توانی آن‌ها را با گلوله از پا دربیاوری و یا در اتاقی با قفل معمولی زندانی کنی. شاید به همین خاطر به خدایان اسکاندیناوی شباهت داشته باشند.
صاعقه‌ها؛ الگویی برای دنیای مارول
فیلم‌هایی چون «جاودانگان» و «مارول‌ها» نشان دادند که قدرت‌های فراطبیعی به‌تنهایی نمی‌توانند ضامن موفقیت یک فیلم باشند. آنچه مخاطب امروز به آن نیاز دارد، شخصیت‌هایی با هویت، تعارض و عمق است.
شخصیت‌هایی چون یلنا، رد گاردین، جان واکر و دیگر اعضای صاعقه‌ها، نمونه‌هایی از این بازتعریف قهرمانی هستند؛ انسان‌هایی که با ضعف‌ها، حسرت‌ها و شکست‌های خود زندگی می‌کنند، اما در لحظه‌ای بحرانی، تصمیم به ایستادگی می‌گیرند.
این شخصیتها به شیوه‌های گوناگون با یکی از شخصیت‌های شرور به‌یادماندنی مارول، ولنتینا الگرا د فونتین، با بازی جولیا لوئی درایفوس مربوط می‌شوند.
به نظر می‌آید او پشت پرده چندین مأموریت مخفی ابرقهرمانان قرار داشته باشد. رقیبان سیاسی‌اش او را محاصره کرده‌اند؛ بنابراین تصمیم می‌گیرد تمام شواهد و مدارک مربوط به عملیات سری گذشته خود را از بین ببرد. این شامل تمام افرادی می‌شود که در این مأموریت‌ها دست داشته‌اند.
بنابراین، یلنا و سایر ابرقهرمانان تصمیم می‌گیرند به‌جای کشتن یکدیگر، با هم متحد شوند. آن‌ها گروهی تشکیل می‌دهند، اما مطمئن نیستند که باید خود را صاعقه‌ها بنامند یا نه.
ستاره داخل عنوان فیلم، بیانگر این موضوع است. آن‌ها این اسم را به‌صورت موقتی برای تیم خود انتخاب کرده، تا زمانی که عنوان بهتری پیشنهاد شود.
نقاط ضعف فیلم صاعقه‌ها
یکی از نقاط ضعف فیلم صاعقه‌ها داستان پیش‌زمینه شخصیت‌های آن است. خود فیلم به‌تنهایی شخصیتها را به‌درستی معرفی نمی‌کند. برای این که با تمام کاراکترها کاملاً آشنایی داشته باشید باید آثار دیگر مارول از جمله سریال «شاهین و سرباز زمستان» (The Falcon and the Winter Soldier) را ببینید.
تعقیب‌وگریز بین صاعقه‌ها و سربازان والنتینا آلگرا د فونتین بیشترین زمان فیلم را به خود اختصاص می‌دهد. البته فیلم‌های ابرقهرمانی معمولاً زیاد داستان متمرکزی نداشته و روند پیشروی آن نیز یکپارچه نیست.
بااین‌حال صاعقه‌ها داستان تمیزی دارد و حتی اگر طرفدار دنیای مارول نباشی باز هم می‌توانی با آن به‌خوبی ارتباط بگیری.
نقاط قوت فیلم صاعقه‌ها
تمام شخصیتها از ابتدای فیلم تا نبرد پایانی درگیر احساس شرم و احساسات شکننده خود هستند. باوجود این که پایان فیلم کمی باعجله پیش می‌رود، به‌اندازه کافی باسلیقه به نگارش درآمده است.
بار گناهی که بر دوش شخصیت‌های داستان است، مخاطب را متأثر می‌کند. صحنه‌های فیلم به‌خوبی و بامهارت تدوین شده، فیلم‌نامه آن به زیبایی نوشته شده و طنز آن مفرح است.
اگر ژانر صاعقه‌ها ابرقهرمانی نبود، فلورنس پیو برای ایفای نقش خود برنده جوایز بسیاری می‌شد.
اگر بخواهیم به صورت کلی به این فیلم نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم چرا صاعقه‌ها از بسیاری از آثار پس از انتقام‌جویان: پایان بازی بهتر است.
در مجموع، صاعقه‌ها نه‌تنها موفق شده مسیر تازه‌ای برای دنیای سینمایی مارول ترسیم کند، بلکه اثبات می‌کند این جهان همچنان ظرفیت‌های کشف‌نشده‌ای دارد. با تکیه بر شخصیت‌هایی زخم‌خورده و انسانی، روایتی پرفرازونشیب و رویکردی متفاوت نسبت به مفهوم قهرمانی، این فیلم گامی رو به جلو در بازتعریف سینمای ابرقهرمانی است؛ گامی که شاید سرآغاز دوره‌ای تازه برای مارول باشد.