چرا نرگس آبیار رمان «سووشون» را برای اقتباس و سریال‌سازی انتخاب کرد؟
وقتی نرگس آبیار، کارگردان مطرح سینمای ایران، تصمیم گرفت سراغ اقتباس از رمان «سووشون» برود، شاید خیلی‌ها از بین این‌همه کتاب و داستان، از خودشان پرسیدند چرا «سووشون»؟ اما نگاهی به حرف‌های نویسندگان و منتقدان مطرح کشور در مورد این رمان، به‌خوبی نشان می‌دهد که این انتخاب اصلاً اتفاقی نبوده.
محمود دولت‌آبادی، نویسنده «کلیدر»، درباره سووشون گفته بود:
«این کتاب بسیار مؤثر بود. در دوره‌ای منتشر شد که جامعه ما تازه از یک برهه سیاسی خاص گذشته بود و نیاز داشت خودش را بازبشناسد. سووشون در این شناخت خیلی مؤثر بود.»
با چنین توصیف‌هایی، طبیعی است که این رمانِ سیمین دانشور الهام‌بخش ساخت یک سریال تاریخی باشد. اثری که خیلی‌ها آن را مهم‌ترین رمان زنانه و یکی از تاثیرگذارترین آثار داستانی ایران می‌دانند.
هوشنگ گلشیری، یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های داستان‌نویسی، گفته:
«سووشون معیار رمان‌نویسی ماست. باید رمان‌های بعد از آن را با آن سنجید.»
فرزانه میلانی، پژوهشگر ادبی، سووشون را ترکیبی از تاریخ، قصه، رویا و کابوس توصیف کرده و گفته:
«این رمان نه‌فقط داستانی درباره یک زن، بلکه تصویر دقیقی از جامعه ایران در یک بازه تاریخی خاص است.»
از طرف دیگر، عبدالعلی دستغیب معتقد است لایه مهم رمان، تصویری است از زندگی زنان طبقه متوسط در میانه‌ی تحولات سیاسی بعد از سقوط رضاشاه. چیزی که هنوز هم برای مخاطب امروز آشنا و قابل لمس است.
حسین سناپور هم به توانایی دانشور در ثبت جزئیات زندگی و فرهنگ ایرانی اشاره کرده:
«او خانه را در دل اجتماع نشان می‌دهد و همه‌چیز را مثل یک فیلم مستند دقیق روایت می‌کند.»
و درنهایت، حسین پاینده با اشاره به شگردهای روایی رمان، تأکید کرده که دانشور از سنت‌های ادبی ایرانی مثل براعت استهلال و مینیاتورپردازی برای خلق فضایی عمیق و فشرده استفاده کرده. به گفته او، همین چند سطر اول رمان، همه‌چیز را درباره سرنوشت شخصیت‌ها به خواننده منتقل می‌کند.
شاید حالا راحت‌تر بتوان فهمید چرا نرگس آبیار سراغ «سووشون» رفته. اقتباس از این رمان، یعنی ساختن تصویری سینمایی از یکی از پرنفوذترین روایت‌های زنانه در ادبیات فارسی. روایتی که هم قصه‌گوست، هم تاریخی، و هم مثل یک آینه، بخشی از ما را به خودمان نشان می‌دهد.