ابهام در یک حادثه

نقد و تحلیل فیلم سینمایی 

نام اثر ：شیفت شب

تحلیلگر ：مهیار محمد ملکی

۱：معرفی عوامل ：

بازیگران：محمد رضا فروتن

لیلا زارع.امیر حسین ارمان

امیر اقایی.سحر قریشی.

نیکی کریمی.گوهر خیر اندیش.حسین پاکدل.ترلان پروانه

فیلمنامه نویسان：نیکی کریمی 

و علی اصغری

براساس طرحی از محمود آیدن

تهیه کننده و کارگردان：

نیکی کریمی

۲：معرفی اثار نیکی کریمی：

آثار 

کارگردانی ：

شیفت شب (۱۳۹۳)

روزی روزگاری فوتبال (مستند، ۱۳۹۱، شبکه نمایش خانگی)

سوت پایان (فیلم، ۱۳۸۹)

چند روز بعد (فیلم، ۱۳۸۵)

یک شب (فیلم، ۱۳۸۳)

داشتن یا نداشتن (مستند، ۱۳۸۰)

تهیه‌کننده： 

آذر (۱۳۹۵)

شیفت شب (۱۳۹۳)

بازیگری سینما 

آذر (۱۳۹۵)

ربوده شده (۱۳۹۴)

چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت (۱۳۹۳)

مرگ ماهی (۱۳۹۳)

تمشک (۱۳۹۲)

زندگی جای دیگری است (۱۳۹۲)

لاله (۱۳۹۲)

بشارت به یک شهروند هزاره سوم (۱۳۹۱)

تلفن همراه رئیس‌جمهور (۱۳۹۰)

من همسرش هستم (۱۳۹۰)

سوت پایان (۱۳۸۹)

در امتداد شهر (۱۳۸۹)

خیابان‌های آرام (۱۳۸۹)

جرم (۱۳۸۹)

دموکراسی تو روز روشن (۱۳۸۸)

سلام بر عشق (۱۳۸۸)

شکلات داغ (۱۳۸۸)

همبازی (۱۳۸۸)

آقای هفت رنگ (۱۳۸۷)

بیداری (۱۳۸۷)

خیابان بیست و چهارم (۱۳۸۷)

دو خواهر (۱۳۸۷)

شبانه روز (۱۳۸۷)

محاکمه در خیابان (۱۳۸۷)

جعبه موسیقی (۱۳۸۶)

زن دوم (۱۳۸۶)

زن‌ها فرشته‌اند (۱۳۸۶)

چند روز بعد (گریز) (۱۳۸۵)

سه زن (۱۳۸۵)

بر باد رفته (۱۳۸۴)

پرونده هاوانا (۱۳۸۴)

چه کسی امیر را کشت؟ (۱۳۸۴)

شام عروسی (۱۳۸۴)

نوک برج (۱۳۸۴)

باج خور (۱۳۸۲)

دیوانه‌ای از قفس پرید (۱۳۸۱)

واکنش پنجم (۱۳۸۱)

نیمه پنهان (۱۳۸۰) (بازیگر و سرمایه‌گذار)

هزاران زن مثل من (۱۳۷۹)

ای‌بی‌سی آفریقا (۱۳۷۹) 

بازیگر (۱۳۷۸)

دختران انتظار (۱۳۷۸)

میکس (۱۳۷۸)

نسل سوخته (۱۳۷۸)

دو زن (۱۳۷۷)

سیب سرخ حوا (۱۳۷۷)

باد و شقایق (۱۳۷۶)

جهان پهلوان تختی (۱۳۷۶)

روانی (۱۳۷۶)

ابر و آفتاب (۱۳۷۵) 

برج مینو (۱۳۷۴)

سایه به سایه (۱۳۷۴)

بوی پیراهن یوسف (۱۳۷۴)

پری (۱۳۷۳)

سارا (۱۳۷۱)

ردپای گرگ (۱۳۷۰)

عروس (۱۳۶۹)

وسوسه (۱۳۶۸)

بازیگری تئاتر：

شام با دوستان (به کارگردانی آیدا کیخایی، تماشاخانه ایرانشهر ۱۳۹۲)

عاشقانه‌های نا آرام (به کارگردانی مریم جلالیان، تالار وحدت ۱۳۹۴)

بازیگری تلویزیون ：

کیمیا (سریال، به کارگردانی جواد افشار، ۱۳۹۴)

سرزمین کهن (سریال، به کارگردانی کمال تبریزی، ۱۳۹۲)

خرده جنایت‌های زن و شوهری (تله تئاتر، به کارگردانی فرهاد آییش - ۱۳۸۷)

زندگی (مجموعه تلویزیونی، به کارگردانی محمدرضا اعلامی، ۱۳۷۴)

فروش گیشه：

۱٬۲۶۹٬۷۷۸٬۴۹۹ تومان

۳：معرفی شیفت شب：

شیفت شب فیلمی به کارگردانی و تهیه‌کنندگی نیکی کریمی و نویسندگی نیکی کریمی و علی اصغری ساخته سال ۱۳۹۳ است. این فیلم مسائل و مشکلات جامعه ایران را در زمان تحریم‌های علیه این کشور به تصویر می‌کشد.

ایده اولیه این فیلم بر اساس طرحی از محمود آیدن در مهر ۱۳۹۲ شکل گرفته که نیکی کریمی اقدام به نوشتن فیلمنامه این فیلم بر اساس این طرح کرد. فیلمبرداری این فیلم در مهر ۱۳۹۳ در تهران شروع شد و در ۴۵ روز، انجام گرفت. این فیلم در ۲۷ آبان ۱۳۹۴ در سینماهای ایران اکران شد

خلاصه داستان：

این فیلم داستان زنی به نام ناهید است که در اثر تغییر رفتار همسرش و خبرهایی که از دوستان او می شنود به او شک می کند و به دنبال او می رود و متوجه می شود که شوهرش به دلیل برداشت مبلغ زیادی از حساب شرکت اخراج شده و در آژانسی که کار می کرده نیز مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان نزول گرفته و به دنبال شریکیش که از او کلاه برداری کرده می گردد. همسر ناهید مدتی ناپدید می شود و در این مدت ناهید و برادر همسرش مبلغ نزول گرفته شده و بدهی شرکت را باز پس می دهند و او را می یابند تا به خانه بازگردانند

۴：معرفی جوایز دریافتی در سی و سومین جشنواره فیلم فجر ：

۱：جایزه ویژه هییت داوران برای 

تهیه کنندگی نیکی کریمی 

۲：جایزه ویژه هییت داوران برای 

کارگردانی نیکی کریمی

۳：دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن 

برای لیلا زارع

۵：پیش گفتار و مقدمه：

شیفت شب یک درام اجتماعی  است که حقیقتا در مرحله ایده بسیار جذاب و جالب توجه عمل کرده است اما زمان پرداخت کار اونطور که باید و شاید مورد توجه قرار نمیگیرد این بدان معناست که فیلم به وضوح در زمینه پردازش داستانی و کشمکش های درون قصه به میزان زیادی ضعیف عمل کرده است فراموش نکنید بنده به عنوان منتقد سعی بر ان دارم تا از مباحث زیبایی شناختی فیلم سخن به میان بیاورم اما گاها ممکن است بین من منتقد و شمای مخاطب اختلاف نظر وجود داشته باشد این موضوع چند دلیل عمده دارد که به بخشی از ان مختصر اشاره ای دارم ：

۱：اختلاف سلیقه 

۲：همزاد پنداری زیاد  مخاطب به دلیل حضور شرایط مشابه 

همه این عوامل دست به دست هم میدهند که به نوعی  بین نظرات من به عنوان منتقد و حامی تماشاگر  با شما به عنوان مخاطب تفاوت وجود داشته باشد,کما اینکه  باید به این باور برسیم که گوش ها و چشمان ما

در تماشا و شنیدن بسیار تنبل شده اند و نیاز به تربیت دارند 

با من.مهیار محمد ملکی و نقد شیفت شب همراه باشید

۶：بررسی تکنیکال اثر：

۱：انتخاب نام شیفت شب چه از حیث بحث اکران و چه از حیث محتوا بسیار درست و هوشمندانه بوده است

۲：متاسفانه چند زمانیست که بین کارگردانان بزرگ و صاحب نام این سرزمین سنت شروع فیلم بدون پیش در امد رواج پیدا کرده است که این موضوع به شدت غلط و باعث ایجاد لطمه به بدنه اصلی فیلم میشود شیفت شب از این قاعده مستثنی نیست و شروع قصه مساوی است با یک پرداخت هول هولکی و پر شتاب به سمت نقطه بحران .....

۳：تکرار پی او وی های دزدکی  به میزان زیاد که مارو به این فکر وا میدارد که چرا نیکی کریمی در یحث پلان بندی هنرمندانه تر عمل نکرده است !(تنوع در میزانسن پلان ها )

۴：خرده اکت هایی از بازیگران در جهت شخصیت پردازی بهتر که این موضوع بیشتر در فرهاد (محمد رضا فروتن)و گاها ناهید (لیلا زارع  )رویت میشود

۵：بازی نسبتا واقع گرایانه لیلا زارع که اصلا رنگ و بوی تیپ شدن رو به ما نمیده چرا که همش شخصیته و هویت داره برعکسش بازی نقش فرهاد (محمد رضا فروتن )است که همچنان در بحث کلامی تیپ شده است و به نوعی در بحث بیان و وقفه های کلامی ایجاد شده مارو یاد کار هایی همچون قرمز یا دو زن میاندازد این به این معناست که فروتن نتوانسته به درستی نقشو در بیاره 

نقشو در اوردن یعنی اینکه باید از خودش بگذره و ادم جدیدی بسازه اما فروتن توی همون تیپ.های قدیمش مونده

۶：بک گراند های خوب صدایی در صحنه رو داریم که فکر شده بوده است

۷：اوج بحران دقیقا زمانیست که خانم عبدی بحث خودکشی فرهاد را به زبان میاورد این موضوع همراهی یک موسیقی دلهره اور و ترسناکو با خودش داره که به شدت با میزانسن سکانس دچار تناقض است این به این معناست که قصه به اجبار میخواد این شک رو در دل ما بندازه که شوهر این خانم قصد کشتن همسرش رو دارد که اصلا قابل باور نیست علاوه بر این موسیقی بهتر است زمانی استارت بخوره که منطق داستانی هم به اندازه اون نوع موسیقی کمی جلو رفته باشد

۸：سکوت بی منطق ناهید و فرهاد در هم صحبتی با یکدیگر

۹：فیلمنامه در زمینه ایده خوب و جذاب بوده اما پرداخت داستانیش (اوج و فرود های قصه )خوب در نیومده است ضمن اینکه شخصیت پردازی غیر از یکی دو سکانس مثل سکانس خانه مادری ناهید وجود ندارد اونجا هم سحر قریشی تعداد زیادی دیالوگ در صف مانده رو به یک باره مطرح میکنه که البته در بحث زمانی فیلم خیلی قابل توجیه نیست اما بحث داستانی خوبه

۱۰：دوربین خیلی جاها بهتر بود به جای روی کول بودن ثابت میموند تا هم لرزشه گرفته بشه و هم دکوپاژ بهتر باشه

۱۱：از انجا که در این فیلم با حادثه خیلی طرف نیستیم و فیلم حول بحث عواطف و احساسات میچرخد در بعضی سکانس ها جای خالی موسیقی و یک تدوین خوب رو میتونیم حس کنیم

۱۲：ترس بی امان ناهید از همسرش و پرسش های گاها ترسناک او که به نوعی فضای سیاه و چرک الودی به شخصیت فرهاد میدهد اما واقعیت قصه اینجاست که فرهاد به این میزان تلخ و سیاه نشون داده نشده است

۱۳：حضور کمرنگ  و یکنواخت موسیقی بک گراند رو در کار شاهد هستیم

۱۴：فیلم به ظاهر براساس دو گره جلو میرود 

۱：گره اول：ماجرای ناهید و فرهاد 

۲：گره دوم ：ماجرای خانم همسایه و مرد غریبه 

به عبارتی تیم فیلمنامه نویس خیلی سعی بر این موضوع داشتند,که به نوعی داستان دوم و گره دوم خط ارتباطی با منطقی با گره اول به صورت سایه وار داشته باشد,اما واقعا سطحی است

۱۵：فیلم به شیوه معمایی و راز الود جلو میرود در این قسم کار ها سیستم توزیع اطلاعات رو شاهد هستیم که به صورت قطره چکانی تا پایان قصه ما را همراهی میکند که در این مورد هم این قصه مانند بمب انفجاری عمل میکند فقط ترکیدن بمب را شاهد هستیم و چیزی از قبلو بعدش نمیدونیم یعنی داستان هر چه دارد به یک باره دقایق پایانی با یک ریتم تند رو میکند

۱۶：پلان خوب ورود به مترو

۱۷：دیالوگ های مشابه کودک که از ابتدا تا پایان  در مورد خرگوشش حرف میزند به عبارتی اون کودک هیچ نقش مثبتی در جهت پیشبرد فضای قصه ندارد صرفا فقط,هست مثل میز یا صندلی ای که در طراحی صحنه به کار رفته است

۱۸：برخورد خشونت بار فرهاد با همسرش که خبر از حال درون او میدهد نسبتا خوب بوده است

۱۹：بازی امیر حسین ارمان نسبتا خوب و قابل قبول است

۲۰：خانم همسایه (نیکی کریمی)کاراکترش بسیار سطحی است

۲۱：دیالوگ ها و اکت خوب سر میز شام بین ناهید و فرهاد

۲۲：کلوز اپ های خوب احساسی ناهید و فرهاد

۲۳：شخصیت رحیم همش تیپ بوده و البته در بعد داستانی توی همون سطح مونده (به عبارتی فیلم خیلی زمان مناسبی به ما برای شناخت این شخصیت نمیده )کنش و واکنش بهتر و ی کمی شخصیت پردازی شاید بد نبود

۲۴：تا دقیقه چهل تا قبل از رویت اسلحه قصه خیلی با ریتم پایینی حرکت میکند به محض رویت اسلحه و قوت گرفتن فرضیه خودکشی فرهاد و خانواده اش بار دیگر موتور قصه به ح

رکت در میاید اما اینبار خیلی زود خاموش میشود چرا که اسلحه خیلی زود توسط برادر فرهاد پیدا میشه و ماجرا ختم به خیر میشود که کاش اسلحه پیدا نمیشد و این شک و تردید با والیوم بهتر به دل قصه تزریق میشد

۲۵：بازی خوب و قابل باور

 گوهر خیر اندیش

۲۶：فیلمنامه تا حدودی به شیوه کلاسیک روایت میشود یعنی با تمام کمرنگ بودن قصه اش اما چارچوبی دارد ：

۱：پیش در امد (حدود ۱۰ دقیقه ابتدایی )که ما بهش میگیم ارامش قبل طوفان

۲：نقطه عطف اول：درست زمانیست که خانم عبدی  در تزریقاتی شک رو در دل ناهید میاندازد 

۳：بحران (طوفان) ：حدود, شصت دقیقه از فیلم رو به خودش اختصاص میده تا قبل از رویت فرهاد در زمان موش کشی 

۴：نقطه عطف دوم ：مشاهده فرهاد در حال موش کشی 

۵：ارامش بعد از طوفان ：سکانس بی کلام داخلی اتومبیل

۲۷：عدم اگاهی ناهید که گاهی واقعا غیر قابل باور  و تصنعی میشود

۲۸：گریه خوب ناهید و ترکیدن بغضش پیش مادر (گوهر خیر اندیش )اما دیالوگ بد و ناشیانه فیلمنامه نویس از زبان گوهر خیر اندیش همه چی را خراب میکند و ی جورایی حس و حال خوب اون صحنه رو میگیرد ضمن اینکه بهتر بود برای صحنه های تراژیک این چنین کلوز اپ های خوبی داشته باشیم تا حس و همزاد پنداری  بهتر انتقال پیدا کند

۲۹：قصه دوم که بسیار در حاشیه است

۳۰：قاب بندی ها اکثرا مدیوم کلوز یا کلوز است و به قاب بندی تلویزیونی نزدیک است اگر چه باید قویا به این موضوعم اشاره داشت که برخی فیلمنامه ها نمیتواند قاب بندی به شکل مدیوم پرده با لانگ شات های انچنانی و جذاب داشته باشد چرا که داستان اجازه نمیدهد

۳۱：خشونت بیش از حد فرهاد گاهی بی منطق میشود انگار که کارگردان تنها ابزار جذاب سازی یا اتراکسیونش همین بوده است

۳۲：بیاییم سر صحنه درگیری اصلی فرهاد با ناهید که جذابه چون：

۱：بک گراند خوب موسیقی

۲：درشت نمایی و اغراق در برخی صدا ها مثل بازشوی در 

۳：اکت خشونت بار و جذاب فرهاد

۳۳：در بحث فیلمنامه های کلاسیک عمدتا قهرمان یا پرسوناژ دیده میشود در تعریف پرسوناژ خیلی کوتاه عرض کنم نقشی که به نوعی  ضمن قهرمان بودن زبان کارگردان در قصه است  که گمان میشود ناهید قصه ما نقش نیکی کریمی در دنیای واقعی را ایفا میکند

۳۴：سینک بد صدایی پلان های سکانس ورود زورکی رحیم به داخل خانه ناهید

۳۵： گاهی ضرب کات ها مشکل دارد و سر زمان درست نیست

۳۶：دیالوگ های  بد پایانی برادر فرهاد که به نوعی میخواهد حرف قلمبه سلمبه بزند اما حرفه اندازه دهنش نیست و جای خوبی هم نیست 

(ارجاع به سکانس تسویه حساب با مدیر شرکت فرهاد در دفترش با حضور حسین پاکدل عزیز)

سخن پایانی ：شیفت شب به عنوان یک اثر سینمایی حتما میتواند حرفای زیادی برای گفتن داشته باشد و تماشای این فیلم رو به شما دوستان گرامی توصیه میکنم از اینکه بنده رو همراهی میفرماییدنهایت سپاس را دارم 

نمره ارزشیابی از ده ：شش

روز و شبتون خوش 

منتقد و تحلیلگر ：

مهیار محمد ملکی