ژانر وحشت در تولیدات سینمای آمریکا و کشورهای دیگر سهم قابل توجهی در سال دارد و تعداد فیلم های گونه وحشت و گونه هیجان انگیز (تریلر Thriller) قابل توجه است. این در حالی است که در ایران طی سالهای گذشته، تعداد انگشت شماری فیلم در گونه وحشت ساخته شده است. تعدد تولیدات فیلم های ترسناک در آمریکا و دوری ایران از این ژانر، سینمای ایران را دچار نوعی جاماندگی در این گونه کرده است. به دلیل اینکه فیلم های متنوع در گونه وحشت با ایده و ساخت های متفاوت و همچنین تعداد بالا تولید شده است، ایده هایی که منجر به ساخت چنین فیلم هایی می شود را کلیشه‌ای کرده و باعث کمبود ایده های نوین می شود. این موضوع کار را برای فیلمسازان ایرانی که می خواهند برای ساخت فیلم خود به سمت چنین گونه‌ای بروند بسیار سخت می‌کند، چراکه یک فیلم ترسناک ایرانی نیازمند ایده خلاقانه خواهد بود. اگر از این حقیقت نگذریم که در ساخت فیلم های ترسناک، ایران چه به صورت فنی و چه به صورت جلوه های بصری نمی‌تواند همسان با فیلم های روز آمریکا حرکت کند، پس بار اصلی یک فیلم ترسناک در ایران بر دوش ایده خواهد بود. ایده ای مانند همانی که برای فیلم ماهی و گربه اتفاق افتاد و این پتانسیل را برای تبدیل شدن به یک فیلم ژانر وحشت در خود داشت که البته از آن استفاده نشد. این جاماندگی در سینمای وحشت روز به روز بیشتر خواهد شد و شاید در صورت وجود ایده های نوین و خلاقیت یک فیلمساز حاضر خواهد بود به سمت ساخت یک فیلم ترسناک پیش برود.

فیلم آن شب به کارگردانی کوروش آهاری و اولین ساخته سینمایی بلند او است که در ژانر وحشت قرار می گیرد. جسارت فیلمساز در انتخاب این گونه برای ساخت فیلم اولش قابل توجه و تحسین است و البته همانطور که پیش تر گفته شد راه بسیار سختی را نیز  پیشرو داشته است.

درست است که چینش داستان و عوامل آن در فیلم، آن شب را تبدیل به یک فیلم ترسناک کرده است اما این چینش کافی نیست چرا که اتفاقاتی که در این فیلم می بینیم همگی به نوعی در فیلم های ترسناک دیگر دیده شده است و اثر تقریبا خالی از ایده ای جدید است. البته آهاری در فیلم اول خود توانسته از پس این چینش ها بر آید و موفق عمل کند.

** ادامه مطلب می تواند باعث لو رفتن داستان فیلم شود**

داستان راجع به دو زوج جوان، بابک (شهاب حسینی) و ندا (نیوشا نور) است که همراه کودک شیرخوار خود بعد از مهمانی شبانه به دلایلی نمی‌توانند خود را به خانه خودشان برسانند و تصمیم می گیرند که شب را در نزدیکترین هتل بگذراند و با ورود به هتل اتفاقات مختلفی برای آنها رقم می خورد. 

شروع فیلم با دورهمی دوستانه آغاز می‌شود و آغازگر خوبی برای فیلم است. دیالوگهای رد و بدل شده بین شخصیت های داستان فضا را به واقعیت نزدیکی کرده و پایه ای برای باورپذیر بودن داستان بنا می کند. البته دیالوگ های رد و بدل شده بین شخصیت بابک و فرهاد به صورت نامناسبی آمریکایی-ایرانی بودن اثر را به رخ می کشد. 

در ادامه متوجه می شویم که بابک و ندا به تازگی روی دستشان خالکوبی کرده  و این می تواند تعلیقی برای اتفاقات پیش رو ایجاد کند. البته این عنصر با پیشرفت بیشتر داستان برای فردی که با این ژانر آشنایی دارد و فیلم های ترسناک را می شناسد به زودی بی اثر می شود. چرا که ورود و حضور عامل خارجی در داستان در گونه وحشت اگر عامل ایجاد اتفاق های داستان باشد به گونه ای طراحی می شود که از بین بردن و حذف آن اگرچه به سختی، جهت برگرداندن تعادل به داستان و فضا امکان‌پذیر باشد. که قطعاً این ویژگی در مورد خالکوبی روی دست امکان پذیر نخواهد بود و بعد از لو رفتن این نکته، بیننده به دنبال عامل دیگری برای دلیل ایجاد وقایع خواهد گشت. 

در ادامه و قبل از ورود دو شخصیت به هتل با چینش صحیح اتفاقات در خیابان و ناچاری آنها به گذراندن شب در هتل خوب انجام شده و فضا را برای ورود به فضای ترسناک مهیا می کند. 

لوکیشن هتل به خوبی انتخاب شده و همچنین نورپردازی ها و طراحی‌ داخلی باور پذیر و قابل توجه است. اتفاقات انتخاب‌ شده و همچنین میزانسن ها جهت القای حس وحشت و ترساندن همانطور که در ابتدا ذکر شد دارای چینش خوبی هستند و روند خوبی را طی می کند. برای مثال سکانس حضور مامور پلیس بسیار خوب است. البته باز هم باید به این نکته توجه کرد که اتفاقات با اینکه با روندی درست و چینش صحیح اتفاق می افتد، فاقد خلاقیت و یا ویژگی بارزی هستند و به دفعات در فیلم‌های مختلف اتفاق افتاده است. برای مثال صدای کوبش های پا از طبقه بالا و یا کوبیدن درب اتاق. مرد سیاه پوست خارج از هتل نیز در حد ایده باقی می ماند و نمی تواند کارکرد مناسبی ارائه دهد. 

یکی از نقاط ضعف فیلم عدم استفاده از چهره پردازی و گریم ترسناک برای ایجاد سکانس های وحشت یا جامپ اسکیر (Jump scare) که می توانند از طریق پتانسیل ایجاد شده توسط گریم به وجود بیاید. همچنین راهروها و راه پله های هتل پتانسیل ایجاد پلان های تکراری و گم شدن شخصیت در آن و تکرار مسیر را دارد و می‌توانست جایگزین سکانس ساده ی پشت بام شود. 

نقطه قوت فیلم، گره گشایی علت وقوع این اتفاقات برای دو شخصیت است که در موقع بسیار خوبی اتفاق می افتد و بیننده متوجه می شود اتفاق‌ها در اصل به دلیل پنهان کاری یا دروغ های دو شخصیت و همچنین ترکیب آن با عذاب وجدان حاصل می شود. این ایده در اواخر مسیر داستان فیلم را نجات می دهد. هرچند اگر کمی دیرتر اتفاق می افتاد روند فیلم را دچار خلا علت می کرد. این اتصال عوامل ترس و وقایع به علت اصلی آن را می توان نقطه اوج فیلم و فیلمنامه دانست. اعتراف ندا به راز خود کمی تعادل به وضعیت داستان بر می گرداند. 

متاسفانه لطمه ی اساسی نیز از همین مسیر به فیلم و پایان بندی وارد می شود. بعد از اینکه بابک همچنان به نگه داشتن راز خود ادامه می دهد ناگهان داستان از شرایط رئال خود خارج شده و تبدیل به آشفتگی های ذهنی بابک در مورد راز نهفته خود و همچنین کلنجار رفتن با آنها می شود و تغییر مداوم لوکیشن ها انجام می گیرد که در انتها بعد از بیدار شدن بابک متوجه می شویم تمام آنها رویا بوده است. تغییر فضا در انتهای فیلم از یک فضای نیمه رئال و وحشت های درونی، که به صورت عوامل خارجی دو شخصیت را اذیت می کرد به یک فضای کاملا انتزاعی و درون ذهن بابک لطمه اساسی به پایان بندی و همچنین روند خوب داستان وارد می کند و در انتها، فیلم با یک پایان بندی نامناسب به اتمام می‌رسد. 

نکته دیگر که در فیلم وجود دارد انتخاب درد فیزیکی دندان برای شخصیت بابک است. با توجه به اینکه در ادامه داستان اتفاقاتی خواهد افتاد که به صورت روحی و روانی دردناک خواهند بود وجود و انتخاب چنین درد دندانی برای شخصیت توجیهی ندارد و حتی دلیلی است که به بازی شهاب حسینی لطمه وارد کند. چرا که گاهی آنقدر درگیر درد کشیدن می شود که از ترسیدن جا می ماند. در کل شهاب حسینی در مواقع رئال، آشفتگی و درماندگی بازی بهتری را ارائه می دهد تا در زمانهای وحشت و ترس. بازی نیوشا نور هم در کل قابل قبول است. 

در انتها باز هم جسارت فیلم ساز در انتخاب گونه وحشت برای اولین فیلم بلند سینمایی خود قابل تحسین است و در کنار کم و کاستی ها و فراز و فرودهایی که وجود دارد، می‌توان فیلم آن شب را فیلم متوسطی دانست و ارزش دیدن خواهد داشت.