9 شاهکار سینمایی که در زمان اکران مورد نفرت یا بی‌توجهی قرار گرفتند
اختصاصی سلام سینما - مروا موسوی: سینما پر از شاهکارهایی‌ست که در زمان اکران نه‌تنها نادیده گرفته شدند، بلکه گاه با تمسخر، نقدهای تند یا شکست تجاری مواجه شدند. فیلم‌هایی که یا از زمانه‌ی خود جلوتر بودند یا ساختارشکنی‌شان برای مخاطب و منتقدان قابل‌هضم نبود. اما زمان، قاضی عادل‌تری‌ست. بسیاری از این آثار بعدها توسط نسل‌های جدید کشف و بازشناسی شدند و جایگاهی را یافتند که در زمان تولید از آن محروم بودند. در این فهرست، سراغ 9 فیلمی رفته‌ایم که در بدو ورودشان به سینما با بی‌مهری روبه‌رو شدند، اما امروز نه‌تنها به عنوان آثار کلاسیک شناخته می‌شوند، بلکه الهام‌بخش نسل‌های بعدی فیلم‌سازان و مخاطبان شده‌اند.
۱. شب شکارچی (The Night of the Hunter) (چارلز لاتن، 1955)
فیلم سیاه و سفید و گزنده چارلز لاتن با بازی رابرت میچام در نقش یک قاتل زنجیره‌ای که خود را به‌عنوان کشیش جا می‌زند. منتقدان زمانه، فیلم را ترکیبی «عجیب» و «تأثیرگذار اما مبهم» خواندند و از کارگردانی لاتن انتقاد کردند. او که از شکست اثرش دلسرد شده بود، دیگر هیچ‌گاه فیلمی نساخت. با این حال، از دهه ۷۰ به بعد، منتقدانی چون راجر ایبرت و نمایش‌های تلویزیونی باعث شدند تا این فیلم بازشناسی شده و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تریلرهای تاریخ شناخته شود.
۲. سرگیجه (Vertigo) (آلفرد هیچکاک، 1958)
شاهکار آلفرد هیچکاک در زمان انتشار با نقدهای متوسط و حتی منفی روبه‌رو شد. برخی آن را صرفاً «یک معمای روان‌شناختی» دانستند و طولانی و کند توصیفش کردند. اما با گذر زمان، این فیلم به‌تدریج به عنوان اثر برتر هیچکاک شناخته شد و حتی در نظرسنجی Sight & Sound به‌عنوان «برترین فیلم تاریخ» انتخاب شد.
۳. بانی و کلاید (Bonnie and Clyde) (آرتور پن، 1967)
فیلم آرتور پن با بازی وارن بیتی و فی داناوی به‌دلیل خشونت بالا و نگاه رمانتیک به جنایتکاران، جنجال‌برانگیز شد. برخی منتقدان، از جمله باسلی کراوتر از نیویورک تایمز، آن را تحقیر کردند. با این وجود در همان دوران منتقدانی (به‌خصوص منتقدان جوان‌تر) حسابی از فیلم تمجید کردند. در نهایت فیلم در گیشه موفق بود، ده نامزدی اسکار دریافت کرد و آغازگر موج «هالیوود نو» در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ شد.
۴. نمایش راکی هارور (The Rocky Horror Picture Show) (ریچارد اوبراین، 1975)
نسخه سینمایی موزیکال بریتانیایی ریچارد اوبراین ابتدا با نقدهای بسیار منفی مواجه شد و فیلم بدنامی بود. اما از طریق نمایش‌های نیمه‌شبانه مخاطب پیدا کرد و امروز یکی از محبوب‌ترین آثار کالت کوییر است که همچنان نمایش داده می‌شود.
۵. ساحر (Sorcerer) (ویلیام فریدکین، 1977)
چهار سال پس از موفقیت حیرت‌انگیز «جن‌گیر»، ویلیام فریدکین سراغ بازسازی فیلم فرانسوی «مزد ترس» (هانری ژرژ کلوزو) با داستانی عمیقا گزنده و اگزیستانسیالیستی با محوریت افرادی رفت که باید یک محموله منفجره و خطرناک نیتروگلیسیرین را مسافت زیادی جابه‌جا کنند و جان‌شان هر لحظه در خطر است. این فیلم به‌خاطر هزینه تولید بالا و شرایط دشوار فیلم‌برداری با شکست در گیشه مواجه شد. با وجود برخی نظرات مثبت مانند راجر ایبرت، بیشتر منتقدان فیلم را فاقد مهارت دانستند. اما در سال‌های بعد، این اثر به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های دهه ۷۰ و یکی از برترین آثار فریدکین بازشناخته شد. هر چند فریدکین هرگز به دوران قبل از آن بازگشت.
۶. درخشش (The Shining) (استنلی کوبریک، 1980)
اثر استنلی کوبریک با اقتباس از رمان استیون کینگ در ابتدا نقدهای منفی زیادی گرفت — از جمله از سوی خود کینگ. منتقدانی مانند جانت ماسلین و پلین کیل، آن را کند، بی‌روح و بدون هیجان خواندند. کوبریک حتی نامزد تمشک طلایی شد. اما امروز، «درخشش» یکی از ترسناک‌ترین و مهم‌ترین فیلم‌های ژانر وحشت به‌شمار می‌رود.
۷. تسخیر (Possession) (آندژی ژووافسکی، 1981)
فیلم تاریک و روان‌پریش آندژی ژووافسکی با بازی ایزابل آجانی درباره فروپاشی هولناک یک ازدواج، در زمان اکران با تحقیر و سردرگمی منتقدان روبه‌رو شد. نسخه‌ی کوتاه‌شده‌ی آن در آمریکا هم کمکی نکرد. اما با بازگشت نسخه‌ی کامل و حمایت منتقدان نسل جدید، این اثر اکنون از مهم‌ترین فیلم‌های ترسناک تاریخ تلقی می‌شود.
۸. موجود (The Thing) (جان کارپنتر، 1982)
فیلم علمی-تخیلی/وحشت جان کارپنتر با بازی کرت راسل، در ابتدا شکست تجاری خورد و منتقدان آن را بی‌روح، مملو از خشونت بی‌هدف و فاقد ارزش هنری توصیف کردند. اما با پخش در ویدیوی خانگی، گروهی از طرفداران وفادار آن را کشف کردند و امروز این فیلم نه‌تنها کالت کلاسیک محسوب می‌شود بلکه یکی از بهترین فیلم‌های ترسناک تاریخ است.
۹. تویین پیکس: آتش با من گام بردار (Twin Peaks: Fire Walk With Me) (دیوید لینچ، 1992)
پیش‌درآمد تلخ و تاریک دیوید لینچ برای سریال «تویین پیکس»، در زمان اکران در جشنواره کن هو شد و منتقدانی چون راجر ایبرت و جانت ماسلین آن را «تحقیرآمیز» و «ناخوشایند» نامیدند. اما با گذر زمان و احیای سریال در قالب «بازگشت»، این فیلم نیز بازشناخته شد؛ بازی شریل لی در نقش لورا پالمر و تصویر بی‌پرده‌ی سوءاستفاده از نقاط قوت بازشناسی آن هستند. امروز این فیلم به‌عنوان اثری کلاسیک از لینچ شناخته می‌شود.
این فهرست نشان می‌دهد که هر فیلمی، حتی اگر در زمان خود تحقیر یا نادیده گرفته شود، ممکن است روزی به عنوان اثری درخشان و پیشرو در تاریخ سینما ارج نهاده شود. زمان، بهترین منتقد است.