میلیون‌ها زیر نور صحنه؛ هزینه نجومی کنسرت‌ها
افزایش هزینه‌های برگزاری کنسرت‌ها تأثیر مستقیم بر صنعت موسیقی و دسترسی مردم به هنر دارد. با افزایش اجاره سالن‌ها، تهیه‌کنندگان مجبور به افزایش قیمت بلیت‌ها می‌شوند که این امر می‌تواند دسترسی عموم مردم به کنسرت‌ها را محدود کند. همچنین، افزایش هزینه‌ها ممکن است باعث کاهش تعداد کنسرت‌های برگزار شده و در نتیجه کاهش فرصت‌های هنری برای هنرمندان و علاقه‌مندان شود. این موضوع همچنین می‌تواند بر اقتصاد مرتبط با صنعت موسیقی تأثیر بگذارد، زیرا کاهش تعداد کنسرت‌ها به معنای کاهش درآمد برای برگزارکنندگان، هنرمندان و کسب‌وکارهای مرتبط است. بنابراین، بررسی و مدیریت هزینه‌های برگزاری کنسرت‌ها اهمیت بالایی دارد تا هم از هنرمندان حمایت شود و هم دسترسی مردم به موسیقی زنده حفظ گردد.
هزینه‌های برگزاری کنسرت شامل اجاره سالن، تجهیزات صوتی و نورپردازی، دستمزد هنرمندان و عوامل اجرایی و مالیات می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، اجاره سالن‌های بزرگ تهران مانند برج میلاد حدود ۴۵۰ میلیون تومان در هر شب است و این مبلغ شامل ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز می‌شود. برخی سالن‌های خصوصی مانند هتل اسپیناس پالاس حتی هزینه‌های بالاتری دارند؛ به عنوان مثال، اجاره سالن رویال هال با ظرفیت ۲۵۰۰ نفر از ۵۵۰ میلیون تومان آغاز می‌شود. تهیه‌کنندگان برای پوشش این هزینه‌ها مجبور به افزایش قیمت بلیت‌ها هستند که گاهی به بیش از یک میلیون تومان می‌رسد. علاوه بر این، محدودیت‌های قانونی، اخذ مجوزها و هزینه‌های تبلیغات نیز فشار مالی زیادی روی برگزارکنندگان ایجاد می‌کند. حتی کاهش هزینه‌های جانبی برای تهیه‌کنندگان نیز دشوار است، زیرا تجهیزات و خدمات مورد نیاز برای اجرای یک کنسرت استاندارد بسیار پرهزینه هستند. این شرایط باعث می‌شود بسیاری از هنرمندان و گروه‌های موسیقی متوسط، امکان برگزاری کنسرت را پیدا نکنند و تنها تعداد محدودی از گروه‌های پرطرفدار بتوانند چنین رویدادهایی را برگزار کنند.
افزایش هزینه‌های برگزاری کنسرت در ایران پدیده جدیدی نیست و ریشه‌های آن به سال‌ها پیش بازمی‌گردد. سال‌هاست که سالن‌های بزرگ و معتبر با افزایش نرخ اجاره مواجه هستند و این روند در سال‌های اخیر با تورم و تغییر سیاست‌های مالیاتی تشدید شده است. پیش از این، کنسرت‌ها با هزینه‌های کمتر و دسترسی عمومی گسترده‌تر برگزار می‌شدند، اما با گسترش شهرنشینی و افزایش تقاضا برای سالن‌های مدرن، هزینه‌ها به سرعت بالا رفته است. دولت و شهرداری‌ها نیز با وضع مقررات و دریافت مالیات، فشار مالی بر برگزارکنندگان را افزایش داده‌اند. به مرور زمان، این افزایش هزینه باعث شده که قیمت بلیت‌ها نیز بالا برود و دسترسی مردم به کنسرت محدود شود. سابقه تاریخی نشان می‌دهد هر زمان که هزینه‌ها و مالیات افزایش یافته، تعداد کنسرت‌های متوسط کاهش یافته و بازار موسیقی حرفه‌ای به سمت گروه‌ها و هنرمندان مشهور متمرکز شده است. در نتیجه، بسیاری از هنرمندان تازه‌کار و گروه‌های محلی برای حضور در این بازار با چالش‌های مالی و اجرایی مواجه شده‌اند.
علی حق‌شناس ـ تهیه‌کننده گروه موسیقی لیان ـ معتقد است: جزئیات هزینه‌های برگزاری کنسرت‌ها اشاره کرد و گفت که این رویدادها شامل هزینه‌های مختلفی مانند اجاره سالن، نورپردازی، ال‌ای‌دی، اپراتور صدا، صدابردار، پذیرایی پشت صحنه، تبلیغات و بیلبورد است و بخشی از این هزینه‌ها، از جمله مالیات، به‌صورت مستقیم بر دوش تهیه‌کننده قرار می‌گیرد. او افزود که با وجود دستور توقف افزایش قیمت بلیت، هزینه‌ها همچنان بالا رفته است؛ برای مثال اداره اماکن ۳۰ درصد هزینه‌های خود را افزایش داده یا مالیات شرکت‌ها بیشتر شده است.
حق‌شناس تأکید کرد که برگزاری کنسرت تنها سود مالی ندارد و شامل دستمزد گروه موسیقی، رفت‌وآمد اعضای گروه، مخصوصاً وقتی خارج از تهران هستند، و خوراک آنها نیز می‌شود. سالن‌های اغلب دولتی هستند اما علاوه بر اجاره حدود ۴۵۰ میلیون تومان برای هر شب، ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز روی قیمت بلیت اضافه می‌شود که تهیه‌کننده مجبور است همه این هزینه‌ها را در قیمت بلیت لحاظ کند.
وی ادامه داد که دولت برای کاهش قیمت بلیت‌ها ابتدا باید مالیات و هزینه‌های تحمیلی خود را کاهش دهد. او همچنین درباره سهمیه بلیت‌ها توضیح داد که هر سالن تعدادی صندلی برای خود برمی‌دارد و دفتر موسیقی، وزارت ارشاد و دیگر ارگان‌ها برای هر کنسرت سهمیه دارند.
حق‌شناس افزود که بسیاری از بلیت‌ها با تخفیف ۵۰ تا ۶۰ درصدی به ارگان‌ها فروخته می‌شوند و درآمد واقعی کمتر از تصور عمومی است. او تصریح کرد که تنها برای هنرمندان پرفروش منطقی است که کنسرت برگزار شود و باقی گروه‌ها یا ضرر می‌کنند یا برای مقاصد دیگر این کار را انجام می‌دهند.
نویسنده: آرمان صادقی