7 فیلمی که اخیرا رفع توقیف شده است + بررسی

تغییر اخیر سرپرست اداره‌کل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی که یکی از مسئولیت‌های کلیدی نظارتی در حوزه اکران محسوب می‌شود، در حالی رخ داده که طی حدود یک سال اخیر، شمار قابل توجهی از فیلم‌های سینمایی توقیفی، امکان نمایش عمومی پیدا کردند. اگرچه بعضی از این آثار در دوره قبلی مدیریت سینما مجوز اکران گرفته بودند، ولی از آن‎جا که تجربه نشان داده اخذ پروانه نمایش، ضمانتی برای نمایش نیست، اکران این آثار اتفاق مهمی محسوب می‌شود که با تغییر مدیریتی اخیر، ممکن است ادامه پیدا نکند. چه دست فرمان نظارتی سینما تغییر کرده باشد و چه نکرده باشد، مرور تجربه رفع توقیف این آثار، جالب توجه است.

از توقیف تا معرفی به اسکار!
«علت مرگ: نامعلوم» در سال ۱۴۰۰ پس از ساخت به جشنواره فیلم فجر ارسال شد، ولی به علت آن که پروانه نمایش نداشت، پیش از جشنواره توقیف شد و تا تغییر مدیران سینمایی در نیمه دوم ۱۴۰۳ امکان نمایش نداشت. جالب آن که این اثر بعد از ۳ سال توقیف، به عنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار معرفی شد تا بعد از ۳ سال تلخ، فرجام خوشی داشته باشد. این فیلم هم در اکران عمومی فروش پایینی داشت و توجهات عمومی را جلب نکرد.
کمدی کم‌فروش پژمان آمد
«خانه ارواح» از جمله کمدی‌های شکست‌خورده ۱۴۰۴ است که در زمان فیلم‎برداری با نام «مجوز خروج»، با ترکیب جالب توجه بازیگرانش تصور می‌شد موفق شود، ولی بعد از تولید در سال ۹۹ اکران نشد و تنها زمانی پروانه نمایش گرفت که تعداد زیادی از دیالوگ‌هایش تغییر کرده بود. این اثر را از جمله فیلم‌هایی می‌توان دانست که در اثر توقیف ضربه خورد، چراکه فیلم در زمان اکران، از نظر مضمونی تا حدی بیات شده بود.
«بی‌سروصدا»ی پرسروصدا
از دیگر فیلم‌های پرسروصدای اکران ۱۴۰۴ فیلم توقیفی «بی‌سروصدا» ساخته مجیدرضا مصطفوی است که بعد از ممیزی شدید در دوره گذشته اواخر سال گذشته، مشکل خود را حل‌شده دید، پروانه نمایش گرفت و بهار امسال به اکران درآمد. این فیلم هم به خلاف تبلیغاتی که برای آن می‌شد، چندان در اکران مورد توجه قرار نگرفت؛ هرچند تحسین‌هایی را برانگیخت. «بی‌سروصدا» در نهایت با فروش پایینی در گیشه به کار خود پایان داد.
یک توقیف بی‌دلیل
از جمله فیلم‌هایی که در آخرین روزهای دوره قبل سازمان سینمایی پروانه نمایش گرفت، «غیبت موجه» ساخته عباس رافعی بود که در سال ۹۹ ساخته شده بود و ظاهراً ۳-۴ سالی امکان اکران نداشت. سوژه اصلی فیلم (که توضیحش قصه را لو می‌دهد) شاید در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ خط قرمزی بود، ولی در زمان نمایش فیلم دیگر چندان حساسیتی برنمی‌انگیخت. نتیجه آن که «غیبت موجه» بی‌سروصدا به نمایش درآمد و خصوصاً چون چندان باکیفیت نبود، توجهی را هم جلب نکرد.
​​​​​​​
جنجال بزرگ «پیرپسر»
بی‌تردید جنجالی‌ترین فیلم اکران یک سال اخیر است که بر سر آن اختلاف نظر هست. اگرچه مدیران قبلی سینما مدعی‌اند توقیف نبود، ولی از آن‎جا که مدتی امکان نمایش پیدا نمی‌کرد و به ادوار قبلی جشنواره فیلم فجر هم راه نیافت، تصور عمومی بر توقیف آن است. این فیلم در تنها اکرانش در فجر ۱۴۰۳ سروصدای فوق‌العاده‌ای به پا کرد که موتور محرکه اکران پررونق آن شد و در نهایت به جذب ۲ میلیون تماشاگر در سالن‌های سینما انجامید. در این فروش مناسب البته نباید از نقش مخالفت‌های برخی چهره‌های سیاسی هم گذشت که به گیشه خوب «پیرپسر» کمک کردند.
فیلم دفاع مقدسی توقیفی!
«سینما متروپل» از تولید در پاییز ۱۴۰۱ که سینماگران برای فعالیت حرفه‌ای معمولشان با هجمه روبه‌رو بودند، سرگذشت عجیبی را تجربه کرد. این فیلم دفاع مقدسی که با سرمایه سازمان سینمایی ساخته شده بود، در جشنواره چهل و یکم فجر نامزد جوایز بسیاری شد و دو سیمرغ اصلی بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را شکار کرد، ولی بلافاصله توسط همان سازمان توقیف شد و تا روزهای آخر دوره قبل در گنجه بود! با این حال، یک سال بعد از دریافت پروانه نمایش، اواخر تابستان ۱۴۰۴ به نمایش درآمد و آب از آب تکان نخورد.
یک توقیفی شکست‌خورده دیگر
«لاک‌پشت» تازه‌ترین فیلم رفع توقیفی است که نمایش داده شده و باز هم مثل موارد متعدد دیگر، در گیشه شکست خورد. این فیلم حدود ۲ سال امکان نمایش نداشت و به گفته سازنده‌اش ممیزی‌های سنگینی گرفته بود که در نهایت با تغییر دست فرمان مدیریت سینما، امکان اکران پیدا کرد. «لاک‌پشت» تک اکران نسبتاً موفقی در جشنواره فجر ۱۴۰۳ هم داشت که به نمایش عمومی‌اش کمک کرد.