عمو اسکار در‌آستانه 90سالگی
امروز بیست‌وششم فوریه 2017، تاریخی‌ترین روز سال برای علاقه‌مندان به هنر هفتم و مصادف با برگزاری هشتادو‌نهمین دوره برگزاری مراسم اسکار است؛ مراسمی که بر پایه اطلاعات منتشره در سایت رسمی این جایزه بزرگ سینمایی، در ساختمان Dolby Theatre در بلوار هالیوود، میزبان جامعه سینمایی جهان بوده و برگزیدگان این صنعت در سال 2016 را در 24 رشته معرفی خواهد کرد. شبکه ABC پخش زنده این مراسم را در آمریکا بر عهده دارد که توسط گلن ویس کارگردانی می‌شود. جیمی کیمل؛ کمدین 49ساله آمریکایی که آثاری چون «تد 2» و «سفر جاده‌ای» را به‌عنوان بازیگر در کارنامه حرفه‌ای خود دارد، برای نخستین‌بار این مراسم را اجرا خواهد کرد و در کنار اهداء جوایز اصلی، از هنرمندانی چون جکی چان؛ هنرمند رشته‌های رزمی، بازیگر، تهیه‌کننده و کارگردان هنگ‌کنگی، آن وی. کوتس؛ تدوینگر بریتانیایی، لین استالمستر؛ بازیگردان آمریکایی و فردریک وایزمن؛ فیلم‌ساز و مستندساز آمریکایی تقدیر به‌عمل خواهد آورد. نزدیک به 90سال از عمر برگزاری این مراسم می‌گذرد و آن‌گونه که در سایت History می‌خوانیم، 16 مای 1929 بود که آکادمی علوم و هنرهای سینما موسوم به AMPAS اولین‌دوره برگزاری اسکار را در قالب محفلی شبیه به یک مهمانی شام با حضور 250 نفر در هتل روزولت کالیفرنیا جشن گرفت. در ادامه این مطلب آمده است: «ایده این مراسم متعلق به مغز متفکر استودیوی بزرگ فیلم‌سازی مترو‌گلدوین‌مه‌یر یعنی لوئی بی. مایر بود که دوسال قبل‌ترازآن یعنی در سال 1927، پیشنهاد راه‌اندازی مجموعه و سازمانی غیر انتفاعی را در جهت توسعه صنعت سینما ارائه کرد». بر پایه همین مقاله، اولین مجری مراسم اسکار کسی نبود جز داگلاس فربنکس؛ بازیگر، کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی که با آثار صامتی چون «دزد بغداد»، «رابین‌هود» و «نقاب زورو» به ستاره تبدیل شد. گزارش نشریه The LA Times به تاریخ 26 فوریه 2016 نیز حاکی‌ازآن‌ست که اولین فیلم برنده در تاریخ این مراسم، «بال‌ها» ساخته مشترک ویلیام ای. ولمن و هری دی آرست بود. در این گزارش آمده است که امیل جنینگز برای فیلم‌های «آخرین دستور» و The Way Of All Flesh به‌عنوان بهترین بازیگر مرد و جنت گاینر برای فیلم‌های «آسمان هفتم»، «ستاره خیابانی» و «طلوع» به‌عنوان بهترین بازیگر زن معرفی شدند؛ همچنین فرانک بورزیگی برای «آسمان هفتم»، اسکار کارگردانی را گرفت. درهمان‌دوره، از چارلی چاپلین برای فیلم «سیرک» تقدیر شد. مراسم اسکار در طی این‌سال‌ها فرازوفرودهای بسیاری را به خود دیده و همیشه در هاله‌ای از حواشی و نقدها به کار خود ادامه داده است. برای مثال، یکی از اتهاماتی که به اسکار وارد بوده، فضای نژادپرستانه آن است. اینفوگرافیک تصویرشده در Venngage به تاریخ 23 فوریه 2017 بر پایه داده‌های آماری بین سال‌های 1980 تا 2015 نشان می‌دهد که 84درصد برندگان تندیس بهترین بازیگران مرد این مراسم را هنرمندان سفیدپوست تشکیل می‌دهند؛ درحالی‌که 10درصد آنها سیاه‌پوست و سه‌درصد هم آسیایی بودند. باقی‌مانده برگزیدگان را هم سایر اقلیت‌های نژادی تشکیل می‌دادند. در مورد بازیگران زن نیز ماجرا دست کمی ندارد؛ 89درصد برگزیدگان از بازیگران سفیدپوست بودند و تنها نه‌درصد سیاه‌پوست و سه‌درصد هم سایر اقلیت‌ها بودند. در‌همین‌منبع می‌خوانیم: «سال 1940، هتی مک‌دانیل در نقش خدمتکار مامی در اثر تحسین‌شده بربادرفته به‌عنوان اولین رنگین‌پوستی که به اسکار دست یافت، وارد سالن مراسم شد؛ آن‌هم درحالی‌که تنها چندماه‌قبل‌تر، قانون جیم کراو مانع از این می‌شد که او و سایر سیاه‌پوستان برای اکران عمومی همین فیلم، به سالن نمایش Loew’s Grand Theater در آتلانتا وارد شوند. هنگامی‌که نام هتی برای دریافت اسکار نقش مکمل زن خوانده شد، او که نمی‌توانست مانع ریختن اشک‌هایش شود، گفت که امیدوار است صنعت سینما دیگر با او و هم‌نوعانش تبعیض‌آمیز رفتار نکند؛ اما درست بعداز گفتن این حرف‌ها و گرفتن تندیس، او را به میزی کوچک در بخشی پرت از سالن و جدا از میز هنرمندان سفیدپوست این فیلم هدایت کردند! جالب است که بدانید درحال‌حاضر حتی کسی نمی‌داند چه بلایی سر مجسمه اسکار این هنرمند آمده است. به‌عبارتی سال‌های 1960 بود که خبر رسید اسکار این هنرمند غیب شده است و بعضی گمانه‌زنی‌ها حاکی‌ازآن بود که در جریان جنبش‌های اعتراضی سال 1968، بعضی نژادپرستان تندرو، این مجسمه را از سر خشم و کینه به داخل رودخانه پوتوماک پرتاب کردند؛ هرچند کسی از سرنوشت آن به‌درستی باخبر نیست». از دیگر نقدهای وارده به اسکار می‌توان به نادیده‌گرفتن استعدادهای هنری متعددی در تاریخ برگزاری آن اشاره کرد. گزارشی در Business Insider به تاریخ 18 فوریه سال جاری میلادی آورده است که گلن کلوز، سیگورنی ویور، آنت بنینگ، تام کروز، یوآخین فونیکس، راجر دیکینز، ویولا دیویس، پل توماس اندرسن، گری اولدمن، امی آدامز، رالف فاینس، اد هریس، بردلی کوپر، مارک والبرگ، نائومی واتس، میشله ویلیامز، کاتلین کندی، رایدلی اسکات، دیوید لینچ، لیام نیسن، دیوید فینچر، جسیکا چستین، ادوارد نورتون، هلنا بونهام کارتر و برد پیت تنها مشتی نمونه خروار از ستارگانی هستند که از چشم داوران این مراسم دراین‌سال‌ها دور مانده‌اند. البته گزارش دیگری در‌همین‌منبع که هشتم فوریه 2017 منتشر شد، آورده است: «مارلون براندو، رومن پولانسکی، مایکل کین، الیزابت تایلور، وودی آلن، پل نیومن، آلیس بردی، جرج کمپل اسکات، ویل اسمیت، پیتر اوتول، ترنس مالیک، امینم و استنلی کوبریک از جمله چهره‌های مطرحی هستند که هر یک بنابه‌دلایلی از پذیرفتن اسکار سر باز زدند». این مراسم همچنین در گزارش‌ها و آمارهای اقتصادی، مرکز قابل توجهی در ردوبدل‌شدن‌های مبالغ هنگفت است که آن‌را تبدیل به نمادی از سیستم سرمایه‌داری ایالات متحده کرده. برای نمونه، ناتالی روب‌مد؛ به‌روزنگار و مفسر اقتصادی نشریه Forbes در گزارشی منتشره به تاریخ 22 فوریه 2017 در سایت همین نشریه می‌نویسد: «به‌طور تخمینی درآمد مجموع آگهی‌های 30ثانیه‌ای تلویزیونی طی پخش برنامه زنده این مراسم در سال 2017 بیش‌از 2.1میلیون دلار برآورد شده است!» در‌همین‌زمینه و در ادامه این گزارش می‌خوانیم: «هزینه فرش‌کردن محوطه 16.500متر مربعی محل برگزاری ردکارپت این مراسم بالغ‌بر 300هزار دلار شده است و این مراسم در مجموع بیش‌از 42.8میلیون دلار خرج روی دست برگزارکنندگانش گذاشته!» شاید جالب باشد که بدانید در تاریخ این مراسم تا‌به‌امروز بر پایه اطلاعات منتشره در Wallethub تعداد سه‌هزار و 48 تندیس اسکار به برگزیدگان بخش‌های مختلف اهداء شده است؛ تندیسی که به گزارش 24 فوریه 2016 نشریه Telegraph، سدریک گیبونر؛ مدیر هنری کمپانی مترو‌گلدوین‌مه‌یر طراح اصلی آن، خواست تا شمایلی از شوالیه‌ای ایستاده با شمشیر بر حلقه‌ای فیلم را به‌تصویر درآورد. البته باید گفت که این جرج استنلی؛ مجسمه‌ساز معروف اهل لس‌آنجلس بود که طراحی سه‌بعدی تندیس را عهده‌دار شد. در این گزارش می‌خوانیم: «قطر این مجسمه معروف، حدود 13.5سانتی‌متر، ارتفاع آن حدود 34.5سانتی‌متر و وزنش کمی بیشتر از سه‌کیلو و 800گرم است. شاید نمی‌دانستید که اگرچه این مجسمه با نام اسکار معروف شده اما اسم اصلی آن Merit است و اگرچه هنوز ریشه شکل‌گیری واقعی نام آن مشخص نشده اما باید گفت که آکادمی تا سال 1939 رسما عنوان اسکار را نپذیرفته بود. این مجسمه در طی سال‌های جنگ دوم جهانی به‌علت کمبود فلز، تا سه‌سال از گچ ساخته شد و بعداز پایان جنگ، آکادمی از برگزیدگان آن سه‌دوره خواست که تندیس را بازگردانند تا نمونه معمول فلزی طلااندود را به آنها اهداء کند. گفتنی‌ست، این تندیس در ابتدا از برنز با روکش طلا ساخته و بعدها به‌شکل‌های برنز، مسی، نیکلی و نقره‌ای ارائه شد؛ تااینکه نوبت به طلای 24عیار رسید». این تندیس که تملک آن به‌نوعی آرزوی بسیاری از هنرپیشه‌های جهان است، تاکنون به فهرست افتخارات هنرمندان بسیاری راه یافته است؛ هرچند بعضی سینماگران در تصاحب آن رکورددار هستند. دراین‌باره گزارش مجموعه Clipd گویای آن است که کاترین هپبورن؛ بازیگر دوران کلاسیک سینما با کسب چهار اسکار به‌عنوان بهترین بازیگر زن سینمای جهان، رکورددار این ماجراست. او در طی شش‌دهه فعالیت خود، برای فیلم‌های «صبح افتخار»، «حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید؟»، «شیر در زمستان» و «در برکه طلایی» این تندیس را گرفت؛ ضمن آنکه هشت‌بار دیگر هم نامزد دریافت اسکار شد. بد نیست به این نکته اشاره کنیم که در تاریخ برگزاری این مراسم، ایرانی‌ها هم سهم کوچکی در رسیدن به تندیس اسکار یا نامزدشدن برای پیروزی در این رقابت داشته‌‌اند؛ «باد صبا»، «کاروان‌ها»، «بچه‌های آسمان»، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» جزو فیلم‌های افتخارآفرین ایران در این مراسم هستند. همچنین باربت شرودر، اصغر فرهادی، حسین امینی، داریوش خنجی، ری آقایان، کامی عسگر، حبیب زرگرپور و تلخون حمزوی از هنرمندانی هستند که به‌عنوان یک ایرانی، در این فستیوال بین‌المللی درخشیده‌اند.