صدا و سیما در ماه رمضان 99

سریال های صدا و سیما، رمضان 99

همواره ماه رمضان یکی از مهم ترین و پرکار ترین روزهای صدا و سیماست

از برنامه های قبل از افطار گرفته تا دعا و نیایش بعد از اذان و طبق عادات این سال ها سریال هایی که بعضا متناسب با این روزها روی آنتن میروند، بسیارند کسانی که فقط در طی ماه رمضان به سمت صدا و سیما رو می آورند و از معدود روزهایی است که اعضای خانواده با هر سن وسالی کنار هم نشسته، فضای مجازی را کنار میگذراند و برای چند ساعت تلویزین را کنار هم پیگیری میکنند

امسال اما اهمیت این ماه و نقش صدا و سیما به علت مصادف شدن با کرونا و ایام قرنطینه بیشتر هم شده است

با وجود اینکه شبکه ی 5 سیما هرسال سریالی را پخش میکند اما رقابت اصلی همواره بین سه شبکه ی اول بوده و هست

در این نوشته به بررسی کوتاه عملکرد این سه شبکه و سریال تولید شده ی آن ها برای این ماه میپردازیم

شبکه ی سه، پر قدرت رو به افول

حاشیه های شبکه سه از زمان روی کار آمدن مدیر جدید به اوج خود رسیده است 

شبکه ی سه همیشه یکی از پر بازدید ترین شبکه ها بوده که علت آن عمدتا پخش مسابقات ورزشی و برنامه های جوان پسند بوده

در ماه رمضان هم این شبکه با بردن ماه عسل روی آنتن همیشه برگ برنده را نسبت به رقبا در اختیار داشته، عموما شاهد بوده ایم که سریال رمضانی این شبکه هم به گونه ای بوده که مخاطب را راضی نگه دارد

اما این سال ها شبکه ی سه با سرعتی باورنکردنی به قهقرای افول میرود

پخش برنامه ی نود با تهیه کنندگی و اجرای عادل فردوسی پور، شخصیتی دوست داشتنی و محبوب، که توانسته بود برنامه ای را به مدت دو دهه روی آنتن ببرد و رضایت و بازدید فوق العاده ای را جذب کند به ناگاه متوقف شد 

همین چند روز پیش بود که وبسایت نود هم رسما تعطیل اعلام شد تا بازگشت نود به تلویزین تقریبا منتفی به نظر برسد

اما بازنده ی این جدال قطعا شبکه و در راس آن مدیر شبکه بوده است

عادل محبوب تر و با ایده هایی جدیدتر در رسانه های نمایش خانگی دیده میشود و مستند هایش رکورد پخش آنلاین را میزنند اما شبکه ی سه دل مخاطب را رنجانده و خاطر آن ها را مکدر کرده است

همچنین این سال ها با روی کار آمدن شبکه ی ورزش علاقه مندان به آن حوزه هم به شبکه ی دیگری کوچ کردند 

با وجود اینکه هنوز مهم ترین مسابقات ورزشی از آنتن شبکه ی سه پخش میشود اما شبکه ورزش، هم راستا با مسئولیت ذاتی خود با پخش مستمر مسابقات، برنامه های تحلیلی پیش و پس از بازی ها، گوی سبقت را از پخش های بی رمق و پرتبلیغ شبکه سه ربوده و به نوعی این شبکه سطح گسترده ای از مخاطب را از دست داده است

امسال اما شاید تبلورعینی سقوط این شبکه بود

ماه عسل با اجرای احسان علیخانی روی آنتن نمیرفت و به جای آن برنامه ای کاملا مشابه (البته این اشکال تمامی شبکه هاست) روی آنتن رفت که علاوه بر تقلید کامل از سبک و سیاق ماه عسل نه موضوعاتش آنچنان روی مخاطب اثر گذاشت و نه مجری و نحوه ی اجرای وی توانست دل مخاطب را ببرد 

شاید امسال خیلی ها دلشان برای احسان علیخانی تنگ شد!

این شبکه همچنین با توقف تولید عصر جدید و شکست کامل برنامه ی میدون و اتفاق در جذب مخاطب و ریزش مخاطب در ساعات پخش این برنامه ها به شبکه های دیگر (از جمله شبکه ی خوب نسیم) بدترین روز های خود را سپری میکند

اما برویم سراغ سریال این شبکه

سریال سرباز که در بهترین زمان پخش قرار دارد

درست پس از افطار که هنوز اکثر خانواده ها پای سفره ی افطار نشسته اند و به ناچار با اولین سریال پخش شده مواجه میشوند 

با وجود شرایط مناسب پخش اما سریال سرباز در جذب مخاطب ناکام مانده و با وجود احترام به تمام عوامل و بازیگران باید گفت که سریال افتضاحی است 

هر شب دیالوگ ها و گاها مونولوگ های بی پایان چند نفر را میبینیم و میشنویم و چیزی جز اعصاب خردی برایمان باقی نمیماند

ریتم کند و کمبود قصه و داستان در سریال موج میزند، اگر شاید ده قسمت را هم نبینید هیچ چیز را از دست نداده باشید

بسیاری از بازیگران حضورشان هیچ توجیهی ندارد و گویا صرفا برای جذب مخاطب از طریق صفحات مجازی بوده اند و بود و نبودشان لطمه یا پیشرفتی برای سریال را در پی ندارد

طبق آمار منتشر شده توسط خود سازمان هم کمترین جذب مخاطب برای این سریال بوده 

اما باز هم میتوان این شکست را به ناکارآمدی مدیران نسبت داد

امسال قرار به پخش کار جدید جلیل سامان (که به وقتش در مورد آن صحبت میکنیم) از شبکه ی سه بوده اما به دلیل دلخوری این کارگردان از سانسور سریال پروانه در بازپخش ها(!) سریالش را به شبکه سه ارائه نداد و نتیجه ی آن باز هم شکستی مفتضح برای این شبکه بوده است

البته در روز های آینده با از سرگیری پخش برنامه ی عصر جدید شبکه ی سه به تعداد مخاطب مطلوب خواهد رسید اما مدیران این شبکه باید بیشتر مراقب پتانسیل ها و کارایی افراد باشند 

با رویه ای که آن ها پیش گرفته اند هیچ بعید نیست که در سال های آینده شاهد کوچ دیگر برنامه ها و شخصیت های محبوب به شبکه های دیگر یا حتی فضای مجازی و شبکه ی نمایش خانگی باشیم

شبکه ی دو، آرام و بی حاشیه در میانه های جدول

این شبکه سال هاست در زمینه پخش برنامه های سرگرمی بی حاشیه و آرام به مسیر خودش ادامه میدهد

امسال هم این شبکه با پخش سومین فصل از سریال بچه مهندس در میانه ی جدول رقابت و بالاتر از شبکه ی سه جایگاه نسبتا مطلوبی را برای خود فراهم کرده است

بچه مهندس سه که به روز های جوانی جواد جوادی رسیده است با مطرح کردن مسائل به روز مثل تحریم و واردات و سیطره ی شرکت های خارجی بر صنعت ایران و همچنین با پیش بردن داستان در فضایی عاشقانه و گاه امنیتی توانسته تا حد مطلوبی موفق عمل کند و مخاطب را با خود همراه سازد

هرچند که شاید بتوان ایراداتی را هم به این سریال وارد دانست اما شاید چیزی که بیشتر از همه توی ذوق میزند پایان احتمالا معلوم این سریال است

نویسنده داستان را ازنقطه ای شروع کرده و میخواهد به نقطه ای برسد که برای همه معلوم است

در زمان ثبت نگارش این متن سریال هنوز تمام نشده اما احتمالا در نهایت خواهیم دید که سه جوان از مهاجرت صرف نظر کرده و در میهن میمانند و مشغول خدمت میشوند

با وجود احترام فراوان به کسانی که با تمام محدودیت ها در وطن خود مانده و خدمت میکنند اما نمیتوان آن هایی را که قصد مهاجرت کرده اند سرزنش کرد و در سریال ها جلوی پایشان سنگ انداخت، با ترور دوستانشان توسط عوامل جاسوسی یا حتی عاشق کردن شخصیت ها فقط و فقط برای نکوهش مهاجرت

این شاید نوعی توهین به وطن باشد

اینکه برای پابند کردن شخصیتی در داستان به وطن خود او را عاشق دختری نشان دهیم و او به عشق نامزد خود در میهن بماند.

حال آنکه خاک هر کشور برای مردمان آن کشور بالاتر و مقدس تر از هر عشقی است و تمام مردمان هر سرزمین چه در آن سرزمین باشند و چه تن به مهاجرت بدهند تا ابد عاشق آن خاک و دیار خواهند بود و در نهایت هر کجای دنیا بروند و با هر زبانی که صحبت بکنند در خلوت و به وقت فکر کردن های در تنهایی به زبان مادری روی می آورند

وطن آتش عشقی است که در سینه ی همه ی ما تا ابد خواهد سوخت

با تمام این اوصاف سریال بچه مهندس سه توانسته مخاطب را درگیر خود کند و نمره ی قبولی را بگیرد

شبکه ی یک، برنده ی اصلی بازی

حاشیه های پیرامون برنامه ی قبل از افطار شبکه ی یک کم نبود

برنامه ای که اجرای آن را یک روحانی انجام میداد و همین امر جنجال هایی بین موافقان و مخالفان به وجود آورد اما در مجموع این برنامه هم مانند دیگر برنامه های پیش از افطار به توفیق چشمگیری دست پیدا نکرد

اما نقطه ی عطف شبکه ی یک در جذب مخاطب سریال های این چندوقته ی این شبکه بوده است 

ابتدا با پخش مجموعه ی پایتخت 6 که جذب مخاطب به قدری زیاد بود که طبق آمار ها در زمان پخش این سریال شاهد افت محسوس مصرف اینترنت در داخل کشور بوده ایم

این خود نشان از اهمیت تلویزیون و برنامه های آن دارد

شاید فقط همین رسانه با این حجم از گستردگی توان این را دارد که خانواده های ما را که امروز به لطف فضای مجازی از همیشه نسبت به هم دورترند سر یک میز و پای یک تصویر بنشاند و در کنار آن که مخاطب را سرگرم میکند بتواند مسائل مهمی را در دل خود مطرح کند و به مخاطب چیزی اضافه کند

بعد از پایتخت پخش سریال نون خ 2 آغاز شد که باز هم مخاطب زیادی را با خود همراه کرد

این روز ها شاید فرمول موفقیت در سریال های تلویزیونی علاوه بر قصه ی جذاب و پرکشش که بتواند مخاطب را با خود همراه سازد ساخت و تولید سریال هایی با چند فصل میباشد

نقطه ی برتری این سریال ها به روز بودن مسائل و همچنین دیدن شخصیت های محبوب در طی سال های متوالی است که میتواند بیننده را به طرفدار و پیگیر ثابت یک سریال تبدیل کند

شبکه ی یک استفاده ی این فرمول را گویا بهتر از سایر شبکه ها میداند

سریال پایتخت در شش فصل در اوج موفقیت و نون خ دو فصل که هر دوی این سریال ها با اقبال خوبی از سمت مخاطب مواجه شده اند

اما سریال ماه رمضان این شبکه شاید مهر آخر پیروزی سه بر هیچ این شبکه نسبت به سایر شبکه ها بود

جلیل سامان به علت اختلافات با شبکه ی سه سریال جدید خود را به شبکه ی یک سپرد تا باز هم معلوم بشود علاوه بر ساعت مناسب پخش حتی اگر سریالتان آخرین سریال پخش شود آن هم همزمان با برنامه های پربیننده ی سایر شبکه ها باز هم میتوان موفق بود و شرط آن ارائه ی کیفیت مناسب است

بازی ژاله صامتی، گوهر خیراندیش و پژمان جمشیدی و هادی حجازی فر کنار هم یک ترکیب دلنشین و نشاط آور را فراهم کرده بود

پیشرفت چشمگیر پژمان جمشیدی از بازی تصنعی در سریال پژمان تا بازی در سریال زیرخاکی کاملا مشهود است

حتی این سریال را میتوان نقطه ی عطف و پرتاب مناسبی برای پژمان جمشیدی دانست چرا که نقش او کاملا متفاوت با سایر نقش های اوست و میتوان گفت که این نقش، وی را از افتادن به دام تکراری شدن نجات داده است

موضوع تازه و جذاب این سریال و موقعیت های خنده دار و گاه حرف های جدی در قالب کمدی چیزی است که میتواند هر بیننده ای را پای این سریال بنشاند

از این ها گذشته نباید از نقش جلیل سامان به سادگی عبور کرد

سپردن نقشی متفاوت با نوع خاصی از بیان به پژمان جمشیدی و در کنار آن بازی گرفتن مناسب از نابازیگر سریال در نقش کاوه تاثیر بسزایی در موفقیت سریال داشته است

این سریال زودتر از تمام سریال های دیگر تمام شد و در انتهای آن نوشت پایان فصل اول

به نظر میرسد اتمام زودتر این سریال نسبت به سایرین به علت مشکلات پیش آمده بخاطر کرونا باشد

حال باید منتظر ماند و دید بعد از اتمام قرنطینه و از سرگیری فیلمبرداری ها این سریال با پخش چند قسمت باقی مانده پایان میپذیرد یا قرار است که موضوع جذاب آن در سال های آتی ادامه داشته باشد و به سریال های ادامه دار و موفق شبکه ی یک بدل شود

رمضان 1399، علی قاضی زاده