جستجو در سایت

1395/05/31 00:00

«شعر نوی برای محمد ص»

«شعر نوی برای محمد ص»

کارگردان: مجید مجیدی

    نویسنده فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی، مجید مجیدی با همکاری حمید امجد

    مشاور کارگردان: رضا میر کریمی

    مدیر فیلمبرداری: ویتوریو استورارو

    فیلم‌بردار: حمید خضوعی ابیانه

    موسیقی: ای. آر. رحمان

    مدیران اجرایی طرح: پروانه پرتو، علیرضا رضاداد

    مجری طرح: محمد مهدی حیدریان

   تهیه کننده و سرمایه‌گذار: شرکت سینمایی نور تابان

 

مقدمه:

سال 2012 عده ای خبیث و لعین با پخش فیلم موهن درباره پیامبر(ص) داغی بر دل مسلمانان نهادند. داغی که  البته به خواست خدا سبب خیر شد و باعث شد تا موج جدیدی راه بیفتد و فیلمهای کوتاه و بلند زیادی پیرامون پیامبر رحمت تولید شود.

و بالاخره پس از گذشت 38 سال از ساخت فیلم «الرساله» مصطفی عقاد تنها فیلم سینمایی به نمایش درآمده درباره بزرگترین و عظیم ترین شخصیت تاریخ بشریت، روز آخر جشنواره فیلم  فجر چشمانمان به جمال « محمد رسول الله » مجید مجیدی روشن شد.

اما چرا باید همیشه منتظر حمله ای باشیم تا به دفاع برخیزیم، چرا به دنبال تبدیل تهدیدها به فرصتهاییم و خود فرصتها را ایجاد نمی کنیم، چرا با وجود منابع غنی تاریخی، مذهبی و فیلمسازان مومن و متعهد باید پس از سالها فقط یک فیلم درباره پیامبر اکرم داشته باشیم، چرا ما نتوانسته ایم دین مان را و پیامبران ما را که نه تنها برای جزئی ترین حقوق انسانها بلکه برای حقوق ضعیف ترین حیوانات و حتی درختان و گیاهان عزت قائل است، به جهانیان معرفی کنیم.

پیامبر مهربانی ها که خداوند او را در قرآن سرمشق و الگوی تام خوبی ها می نامد(احزاب/21: لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه...) و نه تنها برای ما رحمت است که رحمة للعالمین خوانده شده و دلیل خداوند بر رسالت او چیزی نیست مگر اینکه رحمت برای تمام جهانیان باشد (انبیاء/107: و ما ارسلناک الا رحمة للعالمین) چگونه اینچنین مهجور مانده که عده ای پلید به خود جرأت توهین و جسارت به این شخصیت والا می دهند.

به امید اینکه این موجی که پر شور و پرحرارت آغاز شده با برگزاری چند همایش و جشنواره به پایان نرسد.

...

«محمد رسول الله» فیلمی عظیم و بزرگ است، بزرگتر از تمام قد و قواره سینمای ایران. و اگر رئال بودن اجرای صحنه ها را نسبت به جلوه های ویژه کامپیوتری امتیاز بدانیم باید فیلم را حتی بالاتر از استانداردهای سینمای هالیوود به حساب آوریم.

دلم نمی خواهد نقدی بر این فیلم بنویسم که نوشتن نقد برای فیلمی با نام محمد (ص) سخت است

اما در این یادداشت فقط به ذکر چند نکته اکتفا می شود، نکاتی که البته در جای خود بسیار مهم اند. 
فیلم سه ساعته «محمد ص» با داستان تحریم مسلمانان در شعب ابوطالب وحمایت حضرت حمزه آغاز می گردد، و با تلاوت سوره فیل فلاشبک خورده و قضیه سپاه ابرهه را به نمایش می گذارد و از بدنیا آمدن حضرت محمد ص تا جوانی موقعیت هایی را روایت می کند، در پایان با بازگشت به قضیه شعب و وحی پیامبر به عهدنامه موریانه خورده تمام می شود.   

مبنای فیلم بر نمایش مهربانی پیامبر در زمان کودکی استوار است، و مهمترین حرف فیلم این است که حضرت محمد (ص) پیامبر مهربانیهاست و نه تنها برای مسلمانان بلکه رحمت للعالمین است؛ او از هرجا که می گذرد رحمت و نعمت را برای آن منطقه و مردمانش می آورد، همچنین موید دین مسیح و یهود است، بیان نشانه های منجی عالم در زمان تولد پیامبر از کتاب تورات و انجیل موید این مطلب در فیلم است. نکات جالبی که برای اکران جهانی آن خوشایند خواهد بود.

اما شروع داستان با قضیه تحریم مسلمانان در شعب ابوطالب شاید محمل خوبی برای بیان حرف های سیاسی روز(تحریم وتوافق و عهدنامه بین مسلمانان و کفار) در دنیای امروزی باشد، اما قطعا موقعیت مناسبی برای شروع قصه نیست، هیچ نیازی به بیان این قضیه در فیلم حس نمی شود و فلاشبک بدون علت بعد از آن وادامه دادن داستان کودکی در فلاشبک نیز درست بنظر نمی رسد .

فیلم خط سیر داستانی ندارد و شاید بهتر است بگوییم اصلا قصد داستان گویی ندارد، گویا مجیدی نخواسته مخاطب را با داستان پردازی سرگرم کند و موقعیت های داستانی بیشتر هدفش درگیر کردن حس مخاطب است نه پیشبرد خط اصلی قصه. بین روایتها روابط علی معلولی وجود ندارد و سکانس ها از دل نیاز سکانس قبلی بوجود نمی آید، فیلمساز هر کدام از موقعیت های نمایشی را جدا از هم به تصویر کشیده‌، نخ تسبیح این روایتها مثلا ابوطالب است، شخصیتی که در اکثر همین داستانها غایب است! کاتها، فید ها، دیزالوها بی موقع است و هنوز پلان منعقد نشده و جان نگرفته قطع می شود، سوپر اینپوزها هم نمی تواند مفهوم بخشی کند و این ناپیوستگی را جبران نماید.

فیلم هیچ نقطه اوجی ندارد و همچنان بیننده را منتظر اوج نگه می دارد، با اینکه فیلم شاعرانه و احساسی است اما کمتر بیننده را با حس معنوی درگیر می کند.

شخصیت پردازیها نیز اندکی ناقص است و برخی از شخصیتهای فیلم حتی معرفی  نمی شوند و برای کسی که با تاریخ اسلام ناآشناست، نام و نسبت شخصیتها مبهم می ماند.

البته برخی از این اشکالات آنقدر پیش پا افتاده است که بعید است مجیدی این ابتدائیات را در کارگردانی رعایت نکرده باشد و بهتر است بگذاریم به پای تدوین عجولانه نسخه جشنواره و امیدوارباشیم در نسخه اکران عمومی اصلاح شود.

اما از روایت و فیلمنامه که بگذریم، مسائل فنی و تکنیکی فیلم عالی است؛ رنگ و نورفوق العاده و چشم نواز که با قاب بندی های زیبا هر نما از فیلم را تبدیل به یک تابلو نقاشی می کند، فیلمبرداری شناور،آزاد و شاعرانه ، طراحی صحنه و لباس و جلوه های در حد اعلاء خودش و بازیگران بهترین خودشان را ارائه می دهند،  موسیقی هرچند زیباست اما خیلی زیاد است و به اصطلاح از فیلم بیرون می زند.

در تمهیدات بصری نیز هرچند گذاشتن موی بلند برای پیامبر، تصویرهای اورشولدر، لانگ شاتهای ضد نور تمهیدات جالبی برای نشان ندادن چهره پیامبر است اما جنس و لحن صدای پیامبر بد انتخاب شده و دیالوگها بد ادا می شود.

فیلم روایتی شاعرانه دارد، پس در دیدن فیلم به دنبال قصه و داستان بزرگ حماسی نباشید و از دیدن تصاویر لطیف فیلم لذت ببرید، لوکیشنهای چشم نواز و دوربین سیال، فیلم را همچون نماهنگی زیبا دلپذیر کرده است، یک شعر نو لطیف و پر احساس. فیلم دوسکانس فوق العاده زیبا و مسحور کننده دارد یکی در ابتدای فیلم و یکی در انتها؛ سکانس عظیم نابودی سپاه ابرهه (که البته خالی از اشکال روایی نیست) و سکانس نجات قربانیان دریا و رحمت الهی، سکانسهای زیبایی که حتما باید ببینید.

امیدواریم فیلم «محمد رسول الله» مجید مجیدی همزمان با اکران در ایران در سراسر جهان دیده شود و بتواند منعکس کننده ذره ای از نمود مهربانی این بزرگترین اسوه حسنه باشد.