صدای هند رجب و نورنبرگ: وقتی واقعیت از هنر پیشی می‌گیرد
.jpg?w=1200&q=75)
در گذشته، وقتی یک فیلم درام با موضوعی فوری و فوق‌العاده ساخته می‌شد، می‌گفتند که «از تیتر اخبار برگرفته شده است». امروز اما این عبارت دیگر قدیمی به نظر می‌رسد، زیرا برخی آثار سینمایی مستقیم از دل واقعیت زنده و دردناک الهام می‌گیرند.
دو فیلم برجسته فصل پاییز ۲۰۲۵ نمونه‌ای شاخص از این روند هستند. «صدای هند رجب» (The Voice of Hind Rajab)، یک درام مستند سیاسی که در جشنواره ونیز با جایزه نقره‌ای شیر دوم تقدیر شد، بازسازی یک فاجعه در نوار غزه در ۲۹ ژانویه ۲۰۲۴ است. «نورنبرگ» (Nuremberg) نیز داستان محاکمه هرمان گورینگ، دومین مقام نازی‌ها، پس از جنگ جهانی دوم را بازگو می‌کند. هر دو اثر با استناد به مدارک مستند، درامی پرقدرت و شدید ایجاد کرده‌اند.
«صدای هند رجب» تماماً در دفاتر شیشه‌ای جمعیت هلال احمر فلسطین می‌گذرد، جایی که داوطلبان مرکز تماس با شهروندان گرفتار در غزه تماس می‌گیرند. داستان فیلم تقریباً در زمان واقعی روایت می‌شود و ما شاهد ماجرای ترسناک هند رجب، دختر شش ساله‌ای هستیم که در خودروی خانواده‌اش پنهان شده است و شش عضو خانواده‌اش کشته شده‌اند. کارکنان با او در تماس هستند و مهدي، مسئول دفتر، تلاش می‌کند موافقت صلیب سرخ در اورشلیم را برای رسیدن آمبولانسی تنها هشت دقیقه‌ای به محل حادثه جلب کند.
تماشاگر هرگز هند را نمی‌بیند، اما صدای واقعی او از همان روز ضبط شده، به فیلم حس اورژانسی بی‌سابقه‌ای می‌بخشد. این ترکیب مستند و درام، اثر را هم‌زمان قدرتمند، دردناک و تکرارشونده کرده است. تمرکز بر صدای تنها و ترسیده هند، در نهایت فراتر از خود فیلم عمل می‌کند.
«نورنبرگ» داستان محاکمه هرمان گورینگ (با بازی راسل کرو) پس از جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند. فیلم که در تورنتو به نمایش درآمد، درامی کلاسیک و باشکوه درباره خوبی و شر است و بازی راسل کرو، جذاب اما محافظه‌کارانه، توجه را جلب می‌کند. نقطه اوج فیلم اما نمایش تصاویر مستند واقعی از اردوگاه‌های نازی است، جایی که توده‌ای از اجساد و اسکلت‌های انسانی برای اولین بار در دادگاه نورمبرگ به جهان نشان داده شد.
گنجاندن این تصاویر، نشان‌دهنده ضرورت یادآوری تاریخ و هولناکی جنایات نازی‌هاست، اما به‌طور هم‌زمان، تنش درام فیلم را کاهش می‌دهد و بخش‌های دراماتیک دیگر، از جمله تلاش روان‌پزشک ارتش برای فریب گورینگ، کمی فیلمی و اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد.
در هر دو اثر، شاهد قدرت خام واقعیت هستیم و این پرسش مطرح می‌شود: آیا این آثار نمونه‌ای از سینمای قدرتمند هستند یا صرفاً نشان می‌دهند که واقعیت گاهی از قدرت درام فراتر می‌رود؟