اختصاصی سلام سینما- خودتان را آماده کنید که رضا عطاران دوست‌داشتنی به زودی با سریال «دفترچه یادداشت»، محصول فیلم‌نت به شبکه نمایش خانگی می‌آید. یکی از پرفروش‌ترین بازیگران سینمای ایران که حضورش در هر فیلمی، به تنهایی موفقیت آن فیلم را در گیشه تضمین خواهد کرد.

رضا عطاران محبوبیتش را بیش از هرچیز از سبک متفاوت و منحصر به فردی که در اجرای کمدی دارد می‌گیرد. چه به عنوان کارگردان پشت دوربین، چه به عنوان بازیگر جلوی دوربین حضور پیدا کند، جنس و رنگ و لعاب خودش را به کاراکترها و موقعیت‌ها می دهد. بازیگری که فعالیت جدی خود را در دهه‌ی هشتاد آغاز کرد هرچند اولین تجربیاتش به اوایل دهه هفتاد برمی‌گردد.

جنون جلوی دوربین | بهترین و بدترین نقش آفرینی های حامد بهداد

در این یادداشت نقش‌آفرینی‌های ماندگار رضا عطاران را مرور کردیم.

ورود آقایان ممنوع

«ورود آقایان ممنوع» رامبد جوان یکی از مهم‌ترین و بهترین آثار کارنامه بازیگری رضا عطاران است. او در این فیلم خوانندگی تیتراژ را هم برعهده داشت. این فیلم به موفقیتی چشمگیر رسید. هم محبوب‌ترین فیلم از نگاه تماشاگران در جشنواره فیلم فجر شد و هم منتقدان از آن استقبال کردند. به‌طوری‌که مسعود فراستی هم نقد نسبتاً مثبتی به فیلم کرد و گفت: «ورود آقایان ممنوع» به مخاطب احترام می‌گذارد و خودنمایی‌های فیلم‌های دیگر را ندارد.

این اولین نقش معلمی بود که عطاران در سینما بازی می‌کرد که با گریمش هم در قالب کاراکتر به‌خوبی قرار گرفته بود. یک معلم شیمی خجالتی و دست‌وپا چلفتی که در یک دبیرستان دخترانه با مدیری بسیار سخت‌گیر مشغول به کار می‌شد. زوج او و ویشکا آسایش شیمی بسیار خوبی داشتند و لحظات بامزه زیادی را جلوی دوربین خلق می‌کردند.

ترکیب بازی خوب عطاران و آسایش، کارگردانی رامبد جوان و فیلمنامه قاسم‌خانی به مذاق مخاطبان خوش آمد و این فیلم با استقبال خوبی مواجه شد. کمدی ورود آقایان ممنوع در سال ۱۳۹۰ با فروش بالای ۳ میلیاردی خود دومین فیلم پرفروش آن سال بود.

هزارپا

«هزارپا» هم یکی دیگر از کمدی‌های بسیار موفق رضا عطاران است که بار دیگر عنوان «پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران» را از آن خود کرد. فیلم ابوالحسن داوودی به فروش ۳۰ میلیاردی دست‌یافت و اصلی‌ترین دلیل فروشش زوج رضا عطاران و جواد عزتی بودند.

در این فیلم عطاران و عزتی دو دزد خرده‌پا و قالتاق هستند. عطاران برای ازدواج با دختری پول‌دار خود را یک جانباز جنگی جا می‌زند و حضورش در آسایشگاه جانبازانی که دختر در آنجا کار می‌کند، اتفاقات خنده‌داری را رقم می‌زند.

اسب حیوان نجیبی است

یکی دیگر از فیلم‌های دیده شده عطاران به کارگردانی عبدالرضا کاهانی که در آن نقش بهروز شکیبا را ایفا می‌کرد. مردی که در طول فیلم لباس نیروی انتظامی را به تن داشت و از مجرمان جوان رشوه می‌گرفت یا در جریان زندگی آن‌ها قرار می‌گرفت اما در نهایت مشخص می‌شد که واقعاً پلیس نیست.

عطاران که در کمدی «اسب حیوان نجیبی است» یک نقش بامزه را در کمال جدیت ایفا می‌کند، به‌عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشن خانه سینما انتخاب شد.

البته فیلم به دلیل موضوع حساسش در موقع اکران مشکلات زیادی داشت و سانسور شد و در بعضی از شهرستان‌ها هم اصلاً اجازه اکران نگرفت.

ردکارپت

دومین فیلم عطاران در مقام کارگردان که البته بازیگر و نویسنده آن هم بود. این فیلم فروشی۱.۶ میلیاردی داشت و بخش عمده آن در کن فرانسه می‌گذشت. داستان فیلم درباره کارگردان جوانی بود که به‌سختی ویزا، برای شرکت در جشنواره کن را به دست می‌آورد اما طی اتفاقاتی پولش را در کن از دست می‌داد و آواره می‌شد.

«ردکارپت» یک کمدی سیاه است که پایانی تلخ و تراژیک دارد. در آن بر اختلافات فرهنگ و حقوق شهروندی در ایران و اروپا و همچنین تفاوت‌های اخلاقی دو ملت اشاره شده و همین تقابل فرهنگی و اخلاقی است که هم داستان فیلم را جلو می‌برد و هم لحظات بامزه را خلق می‌کند.

نهنگ عنبر

مجموعه «نهنگ عنبر» را می‌توان از مهم‌ترین فیلم‌های کارنامه رضا عطاران دانست. فیلمی به کارگردانی سامان مقدم که نه‌تنها به فروشی غیرمنتظره رسید و بسیار موردتوجه قرار گرفت که یک جریان از کمدی دهه پنجاه و شصتی را راه انداخت که فیلم‌هایی مانند «مصادره» یا سریال «زیرخاکی» متأثر از آن ساخته شدند.

دهه ۵۰ و ۶۰ و اتفاقات آن روزگار، طرز لباس پوشیدن و سبک زندگی و آرایش مردان زنان به لحاظ بصری و محتوایی لحظات کمدی را می ساختند که برای تماشاگران تازه بود و در این میان اجرای عالی عطاران در قالب یک جوان خام در سال‌های قبل از انقلاب جذابیت فیلم را دو چندان کرد.

. موفقیت فیلم اول باعث ساخت «نهنگ عنبر ۲: سلکشن رویا» شد. موفقیتی که این بار با دوز بیشتری از قبل مواجه بود و تبدیل به چهارمین فیلم پرمخاطب دهه ۹۰ شد.

مصادره

اولین تجربه کارگردانی مهران احمدی که بازهم داستانی کمدی را در جریان وقایع انقلاب تعریف می‌کرد.

عطاران در این فیلم نقش مسئول خرید سازمان ساواک را بازی می‌کند که در پی انقلاب مجبور به فرار از کشور می‌شود و تا سال‌های پیری در تلاش پس گرفتن زمین‌های خود در ایران است. هرچند رضا عطاران فیلم‌های کمدی زیادی بازی کرده، اما در کمتر فیلمی نقش یک فرد سن بالا را به اجرا درآورده است و «مصادره» یکی از همین معدود فیلم‌هاست.

بازی عطاران و هومن سیدی از جمله نکات مثبت این فیلم است. صحنه‌های حضور عطاران در اجتماعات مخالفین حکومت و دیالوگ‌ها و تصوراتش از شرایط ایران و اینکه همه سعی دارند زمین‌ها را از چنگش دربیاورند، بسیار بامزه از آب درآمده‌اند و تماشاگر را روده‌بر می‌کنند. ضمن اینکه گریم عطاران در پیری هم به‌خوبی روی صورتش نشسته.

دراکولا

مهم‌ترین و خاص‌ترین فیلم رضا عطاران کارگردان با فضایی خون‌آشامی و جدید. عطاران که فیلمنامه فیلم را هم خودش نوشته بود در این فیلم در مقابل مرحوم لوون هفتوان قرار گرفت.

البته موضوع این فیلم خاص بود و طنزش هم تلخ و گوتیک‌وار. در نتیجه انتظاری را که تماشاگران از یک کمدی با حضور عطاران داشتند، برآورده نکرد و فروشش معمولی بود. اما بی‌اغراق در شمار بهترین اجراهای رضا عطاران قرار می‌گیرد.