اسرارآمیز و مرموز
ترجمه اختصاصی سلام سینما
تصور، بررسی اسرارآمیز دو کاراکتری است که زندگی‌شان شبانه در یک تاکسی در خیابان‌های تهران به هم گره می‌خورد. این فیلم بیننده را به غرق شدن در حال و هوای مرموز داستان – غرق شدن در امتناع مهیج آن نسبت به آشکار ساختن آنچه در حال روی دادن است - ترغیب می‌کند. علی بهراد، نویسنده و کارگردان فیلم، یک زن و یک راننده تاکسی را به ما معرفی می‌کند – دو کاراکتر اصلی بی‌نام – و سپس آنها را در شرایط مختلف دنبال می‌کند که ظاهراً هر کدام از این موقعیت‌ها شروع تازه‌ای برای این دو نفر رقم می‌زند. البته عنوان فیلم بیننده را به ساختن معنای دلخواه خود از داستان دعوت کرده و از این جهت، تصور بیشتر به عنوان یک سرگرمی فکربرانگیز کارکرد دارد و چیزی فراتر از تفکر در عشق و انتظار به آن اضافه نشده است.
این درام ساده در بخش هفته منتقدان جشنواره کن روی پرده رفته و در آن لیلا حاتمی (جدایی نادر از سیمین) در نقش زن بی‌نامی که یک راننده تاکسی (مهرداد صدیقیان) را شیفته خود کرده است به ایفای نقش می‌پردازد. نقدهای دلسوزانه می‌توانند به افزایش آگاهی کمک کنند اما احتمالاً این فیلم در جذب سینمایی و قابل توجه مخاطب باز می‌ماند.
فیلم در شبی شروع می‌شود که راننده تاکسی (صدیقیان) زن (لیلا حاتمی) را که به تازگی خاکستر برادر مرحومش را از روی رسم و رسوم پراکنده کرده است، سوار می‌کند. آنها شروع به صحبت درباره زندگی و روابط می‌کنند که مسیرِ ادامه فیلم را مشخص می‌کند. زن چند بار دیگر نیز با راننده برخورد کرده و درباره زندگی و آنچه برایش روی داده با او صحبت می‌کند. مدت زمانی که بین هر یک از ملاقات‌های این دو می‌گذرد، مشخص نشده است. همچنین، معلوم نیست آنها فراتر از این تاکسی‌سواری‌ها چقدر درباره یکدیگر می‌دانند – یا اینکه حتی نام همدیگر را می‌دانند یا نه.
بهراد در نخستین اثر سینمایی خود سؤال‌های زیادی را بی‌جواب باقی گذاشته و انگیختن حس تشخیص فیلم را به فضای دیرهنگام شب واگذارده است. البته رویه داستان لحنی رویامانند دارد – حسی که می‌گوید برخی (یا شاید اکثر) آنچه در حال تماشایش هستیم واقعاً در حال رخ دادن نیستند. چند سکانس خیالی و بسیار واضح این حس را تصدیق می‌کنند اما در جای دیگر بهراد عمداً از قراردادهای داستانی همیشگی پیروی نکرده که به تطابق دادن بیننده با داستان کمک می‌کند. در یکی از این تاکسی‌سواری‌ها، زن عضو گروهی است که قرار است دوباره به یکدیگر بپیوندند، و در دیگری، می‌خواهد برای شرکت در مسابقات تیراندازی به فرودگاه برود. یک بار داماد را سر سفره عقد رها کرده، و بار دیگر از باردار بودن ترسیده است. این ناپیوستگیِ واضح، هرگز توسط کاراکترها یا فیلمساز مورد توجه و تأیید قرار نگرفته که باعث بی‌پایه و اساس و بی‌قاعده بودن فیلم شده است.
بهراد در مصاحبه‌ها در مورد آنچه قرار است در تصور اتفاق بیفتد صحبت کرده است اما به مخاطب توصیه می‌شود که از توضیحات او دوری کنند چرا که آنچه به طور ویژه در این فیلم جذابیت دارد این است که خودتان شانس پر کردن جاهای خالی را خواهید داشت. دو بازیگر فیلم نیز با ایفای نقش باورپذیر و واقعی‌شان در این راه به شما کمک کرده و به این داستانِ دور از منطق کمی معنا می‌بخشند. حاتمی در پس احساسات کاراکتر خود غمی پنهان داشته است، زنی که صندلی عقب تاکسی نشسته و همیشه از دسترس راننده تاکسیِ صدیقیان خارج است، راننده‌ای که با او حرف می‌زند و واکنش نشان می‌دهد اما هیچگاه کاملاً با دنیایش ارتباط برقرار نمی‌کند. می‌توان تصور را داستانِ عشقی مردد نامید، ولی خب همین توصیف هم باعث ایجاد فرضیه درباره آنچه در این ملاقات‌ها رخ می‌دهد می‌شود، ملاقات‌هایی که تقریباً همه‌شان داخل یک تاکسی روی می‌دهند؛ دو غریبه در خیابان‌های تهران، با صورت‌هایی که با چراغ‌های خیابان روشن شده‌اند.
ماهیت آزمایشی و 78 دقیقه مدت زمان پخش فیلم، هر دو مناسبش هستند. این فیلم چیزی بیش از یک غم و اندوه کوچک را به نمایش می‌گذارد – پذیرفتن این موضوع که پیدا کردن یک معشوقِ همتا غیرممکن است. بهراد در این اثر تنها به دنبال اتمسفر است و ماهیت تکراری داستان صبر آدم را محک می‌زند و باعث می‌شود بیننده امیدش را از دست بدهد. اما تصور در تلاش برای به تصویر کشاندن هیجان ملاقات‌ها و برخوردهای شانسی و ذات سست‌کنندۀ ماجراجویی‌های شبانه، لذت‌هایی زودگذر اما کافی ارائه می‌دهد – این فیلم یک سواری به یاد ماندنی است، حتی با اینکه بهراد در طول مسیر هیچ علامت و تابلویی قرار نداده است.
منبع: اسکرین دیلی
مترجم: وحید فیض خواه
تصور Imagine 2022
تاریخ اکران: 23 می 2022
کارگردان: علی بهراد
نویسنده: علی بهراد
بازیگران: لیلا حاتمی، مهرداد صدیقیان
خلاصه داستان: شبی در تهران، یک راننده تاکسی خیال پرداز عاشق زنی می‌شود که نمی‌تواند داشته باشد.